Από την έντυπη έκδοση
Της Nατάσας Στασινού
[email protected]
Την ώρα που εδώ συνεχίζεται η αντιπαράθεση για το εάν ο Μάριο Ντράγκι έκλεισε ή έσωσε τις ελληνικές τράπεζες, στην υπόλοιπη Ευρώπη ο πρόεδρος της ΕΚΤ αναγνωρίζεται ως ο πλέον πολύτιμος παίχτης στην αντιμετώπιση της πολυετούς κρίσης. Από τις χώρες του Νότου, για τις οποίες είναι ο «Σούπερ Μάριο», έως τη Γερμανία, στην οποία συχνά αντιμετωπίστηκε ως ο «πονηρός Ιταλός», οι περισσότεροι συμφωνούν πως στις κρίσιμες στιγμές έδειξε θάρρος και αποφασιστικότητα – στοιχεία που έλειπαν από τις αποφάσεις των Συνόδων Κορυφής. Αν και τραπεζίτης, κινήθηκε με ισχυρό πολιτικό ένστικτο και κριτήριο να διασφαλιστεί η ενότητα της νομισματικής ένωσης, σε περιόδους που οι ηγέτες εκκινούσαν με γνώμονα τα δημοσκοπικά ευρήματα για το τι ακούγεται ευχάριστα στην κοινή γνώμη και κατέληγαν σε ημίμετρα της τελευταίας στιγμής.
Τα περιθώρια του ρόλου του είναι σχετικά στενά. Αυτό, όμως, δεν τον εμπόδισε να κάμψει τις αντιστάσεις του Βερολίνου, να εξασφαλίσει τη στήριξη των περισσότερων μελών του διοικητικού συμβουλίου (δηλαδή κεντρικών τραπεζιτών, που, αν και λειτουργούν υπό καθεστώς ανεξαρτησίας, προέρχονται από κράτη-μέλη με πολύ διαφορετικά συμφέροντα) και να κάνει αυτό που ο ίδιος θεωρούσε απαραίτητο. Το περίφημο «ό,τι χρειαστεί» έγινε πράξη, από τις αγορές κρατικών ομολόγων έως τα αρνητικά επιτόκια.
Στην ελληνική περίπτωση, η κριτική ότι η EKT εγκατέλειψε τη χώρα μας, καθώς δεν αύξησε τον ELA, προκαλώντας πιστωτική ασφυξία, μετά την προκήρυξη δημοψηφίσματος, δεν λαμβάνει υπ’ όψιν το εξής: από τη στιγμή που το ελληνικό πρόγραμμα στήριξης είχε επισήμως λήξει, είχε το δικαίωμα ακόμη και να αποσύρει πλήρως την ομπρέλα του ELA, προκαλώντας ξαφνικό θάνατο του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και της οικονομίας.
Ο Μάριο Ντράγκι, όμως, επισημαίνει κάτι σταθερά από το 2012 έως και σήμερα: η νομισματική πολιτική έχει όρια. Η κεντρική τράπεζα δεν μπορεί μόνη να οδηγήσει τη ζώνη του ευρώ σε έξοδο από την κρίση. Δύο στοιχεία είναι απαραίτητα, εξηγεί: α) οι κυβερνήσεις οφείλουν να εφαρμόσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και όσες έχουν περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών να αυξήσουν τις επενδύσεις τους, β) η Ενωση θα πρέπει να κινηθεί στην κατεύθυνση της πολιτικής ολοκλήρωσης.
«Η Ενωση είναι ατελής, εύθραυστη και δεν αποδίδει, τουλάχιστον δεν αποδίδει όλα τα οφέλη που θα είχαμε στην πραγματική ολοκλήρωση. Εφτασε η ώρα για αποφασιστικά βήματα προς περαιτέρω ενοποίηση, προς πραγματική ενότητα και αλληλεγγύη», τόνισε σε πρόσφατες δηλώσεις του. Και μας θύμισε την πρώτη ευρωπαϊκή συνθήκη, εκείνη της Ρώμης (1957), που οραματιζόταν μία «ολοένα στενότερα συνδεδεμένη Ενωση», η οποία «θα άρει τα εμπόδια που χωρίζουν την Ευρώπη». Με άλλα λόγια ο κ. Ντράγκι φαίνεται να φωνάζει προς πάσα κατεύθυνση: «Δεν είναι μόνο τα νομισματικά μέτρα και οι δημοσιονομικοί στόχοι. It’s… the politics, stupid».
