Skip to main content

Η επόμενη μέρα στην Ευρώπη και την Ελλάδα

Από την έντυπη έκδοση 

Του Κάσπαρ Φέλντκαμπ
Πρέσβης της Ολλανδίας στην Ελλάδα

Η Ευρωζώνη έχει ανακτήσει τη δύναμή της. Η ανάπτυξη επέστρεψε σε όλες τις οικονομίες της, ακόμα και στην Ελλάδα. Πρόκειται για το αποτέλεσμα των αποφασιστικών βημάτων που έχουν ληφθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και των ευρείας κλίμακας μεταρρυθμίσεων που εφαρμόστηκαν από μεμονωμένες χώρες. Πολλές από αυτές τις παρεμβάσεις ήταν επίπονες. Αλλά δεν υπήρχε άλλος τρόπος.

Το οικονομικό μέλλον της Ε.Ε.

Μετά το καλοκαιρινό διάλειμμα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα συνεχίσουν να συζητούν για το μέλλον της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). Η συζήτηση αυτή διεξάγεται εν μέσω ευνοϊκών οικονομικών συνθηκών. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ευρωπαϊκές λύσεις για μια σταθερή Ευρωζώνη με μεγαλύτερη σύγκλιση ανάμεσα στα κράτη-μέλη της. Ταυτόχρονα, εισέρχονται στην τελική ευθεία οι διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το 2020. Η συζήτηση αυτή αποτελεί μοναδική ευκαιρία ώστε το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο να ευθυγραμμιστεί με τις συνεχιζόμενες εργασίες για το μελλοντικό πρόγραμμα της Ε.Ε. Το επόμενο ΠΔΠ πρέπει να αντανακλά τις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύω ότι τα θέματα του ΠΔΠ και της ΟΝΕ είναι αλληλένδετα.

Η θέση της Ολλανδίας 

ΠΔΠ – μια πιο φιλόδοξη στρατηγική και δίκαιη κατανομή των βαρών 

Το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο θα πρέπει να μας προετοιμάζει για το μέλλον. Οφείλει να είναι οικονομικά βιώσιμο και ευέλικτο. Οι προτάσεις τις οποίες δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάιο δεν διασφαλίζουν την απαιτούμενη ισορροπία:

  • στερούνται οικονομικής βιωσιμότητας 
  • κατανέμουν άδικα τα βάρη μεταξύ των κρατών – μελών
  • δεν εκσυγχρονίζουν επαρκώς τον προϋπολογισμό

Σε περίπου οκτώ μήνες, το Ηνωμένο Βασίλειο θα εγκαταλείψει την Ε.Ε. Μια μικρότερη Ε.Ε. συνεπάγεται μικρότερο προϋπολογισμό. Ως εκ τούτου, η πρόταση της Κομισιόν δεν αποτελεί αποδεκτό αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων και θα πρέπει να προσαρμοστεί προς τα κάτω.

Επίσης, λόγω των δυσανάλογα δυσμενών οικονομικών επιπτώσεων του Brexit στην Ολλανδία και κάποια άλλα κράτη-μέλη, η χώρα μου δεν μπορεί να δεχθεί αύξηση της ακαθάριστης συνεισφοράς της στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. Το βάρος του προτεινόμενου προϋπολογισμού είναι ιδιαίτερα άνισο. Πιστεύω ότι η καθαρή θέση μιας χώρας όπως η Ολλανδία θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με χώρες που έχουν παρόμοιο επίπεδο πλούτου. Για να επιτευχθεί ένα δίκαιο αποτέλεσμα, θα χρειαστεί να διορθωθούν οι υπερβολικές καθαρές συνεισφορές.

Χαιρετίζουμε τις προσπάθειες της Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό του προϋπολογισμού της Ε.Ε. Ωστόσο, χρειαζόμαστε μια πιο φιλόδοξη στρατηγική. Ο εκσυγχρονισμός του προϋπολογισμού απαιτεί μεγαλύτερη εστίαση σε νέες προτεραιότητες με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία (όπως η καινοτομία και η έρευνα, το κλίμα και η βιωσιμότητα, η μετανάστευση και η ασφάλεια), καθώς και φιλόδοξη μεταρρύθμιση των κυριότερων πολιτικών δαπανών όπως η Κοινή Γεωργική Πολιτική και η πολιτική συνοχής.

Η Επιτροπή ορθώς θέλει να ενισχύσει τη σύνδεση μεταξύ της χρηματοδότησης της Ε.Ε. και του σεβασμού του κράτους δικαίου. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που με τις πράξεις τους υπονομεύουν το κράτος δικαίου δεν αξίζουν τα χρήματα των φορολογουμένων μας. Η Ολλανδία τάσσεται επίσης υπέρ της αύξησης των προϋποθέσεων χρηματοδότησης στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες προκύπτουν από συγκεκριμένες συστάσεις ανά χώρα και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ). Η υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι το κλειδί για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Αυτό συνδέει τις διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ με τη συζήτηση για το μέλλον της ΟΝΕ.

ΟΝΕ – βελτιωμένη εθνική διακυβέρνηση και μείωση του κινδύνου στα τραπεζικά ισοζύγια

Μια ισχυρότερη ΟΝΕ απαιτεί πρωτίστως αποφασιστικές ενέργειες σε εθνικό επίπεδο και πλήρη συμμόρφωση με τους κοινούς κανόνες μας για την οικονομική διακυβέρνηση. Η Ολλανδία πιστεύει ακράδαντα ότι, εφόσον τα κράτη-μέλη τηρούν τους κανόνες του ΣΣΑ, θα διαθέτουν επαρκή οικονομικά αποθέματα για να χρησιμοποιήσουν πλήρως τους αυτόματους σταθεροποιητές εντός των εθνικών προϋπολογισμών τους και να αντέξουν τις περισσότερες οικονομικές διαταραχές χωρίς την ανάγκη ευρωπαϊκής βοήθειας. Ως εκ τούτου, αντί να δημιουργήσει νέες δυνατότητες δημοσιονομικής παρέμβασης, η Ε.Ε. θα πρέπει να αξιοποιήσει καλύτερα το δημοσιονομικό, οικονομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ, προκειμένου να αποδώσει συγκεκριμένα αποτελέσματα για τους Ευρωπαίους πολίτες όσον αφορά τη σταθερότητα, την απασχόληση και την ανάπτυξη. Προκειμένου να ενισχυθεί η συμμόρφωση και να αυξηθεί η δημόσια στήριξη για την αυστηρή εφαρμογή του, το ΣΣΑ θα πρέπει να καταστεί λιγότερο περίπλοκο και πιο προβλέψιμο.

Η κρίση έδειξε ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις εγχώριων κρατικών ομολόγων στους τραπεζικούς ισολογισμούς μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο, καθώς ενδεχόμενη αδυναμία του κράτους θα μπορούσε να προκαλέσει μια τραπεζική κρίση με επιζήμιες συνέπειες για την πραγματική οικονομία. Ως εκ τούτου, αναλήφθηκε η πρωτοβουλία για τη σύσταση τραπεζικής ένωσης στην Ε.Ε., την οποία η Ολλανδία υποστηρίζει πλήρως. Στο πλαίσιο αυτό, προτάθηκε ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS) για την πρόληψη της φυγής κεφαλαίων. Η Ολλανδία τάσσεται καταρχήν υπέρ της δημιουργίας του EDIS, αλλά μόνο μετά από επαρκή πρόοδο όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η αντιμετώπιση των υψηλών επιπέδων μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί κρίσιμο στοιχείο αυτής της προσπάθειας.

Είμαι πεπεισμένος ότι, μολονότι οι περιστάσεις ενδέχεται να διαφέρουν μεταξύ των κρατών-μελών, η αυστηρή τήρηση μιας εναρμονισμένης οικονομικής διακυβέρνησης εντός της ΟΝΕ είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί σύγκλιση και αυξημένο επίπεδο πλούτου στην Ευρώπη. Για να το επιτύχουμε, είμαστε ιδιαίτερα πρόθυμοι να υποστηρίξουμε άλλα κράτη-μέλη, όπως την Ελλάδα, παρέχοντας τεχνική βοήθεια όπου χρειάζεται και ανταλλάσσοντας εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές.

Ναι στην αλληλεγγύη, όχι στις μεταβιβάσεις

Οι ψηφοφόροι και οι βουλευτές στη χώρα μου ανησυχούν για το ενδεχόμενο μιας «ένωσης μεταβιβάσεων», στην οποία τα χρήματα των φορολογουμένων θα εισρεύσουν στη νότια Ευρώπη, χωρίς αυτή να έχει αναμορφωθεί επαρκώς. Πρόκειται για μια εύλογη ανησυχία. Οι κυβερνήσεις σε χώρες όπως η δική μου επιθυμούν μια πιο δραστική μείωση των κινδύνων προτού καταλήξουμε σε μια πιο δραστική κατανομή τους.

Στο μεταξύ, θέλουμε να δούμε χώρες όπως η Ελλάδα να συνεχίζουν τις μεταρρυθμίσεις και να καθίστανται πιο ανταγωνιστικές στον σημερινό κόσμο της παγκοσμιοποίησης. Υποστηρίζουμε την αλληλεγγύη, όμως η αλληλεγγύη δεν μπορεί ποτέ να είναι μονόδρομος. Έρχεται μαζί με την υποχρέωση να αποδεικνύουμε ότι διδασκόμαστε από τα μαθήματα της κρίσης. Η Ελλάδα δεν πρέπει να επιστρέψει στις λανθασμένες πολιτικές και πρακτικές του παρελθόντος. Έχει δεσμευτεί να πραγματοποιήσει μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα αποφέρουν καρπούς μόνο εάν εφαρμοστούν δραστικά. Τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, το δεύτερο εξάμηνο του 2018 απαιτεί μια σταθερή προσέγγιση.