Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Η ευρωπαϊκή ενοποίηση υπήρξε ένα όραμα μεγαλειώδες, αλλά δυστυχώς ιδεατό, γιατί στηρίχθηκε πάνω σε βάσεις ημιτελείς και έγινε «εργαλείο χρήσης» από κάποιους επιτήδειους, που το έφθασαν μέχρι εκεί που ήθελαν ή που δεν ήθελαν.
Μία ιδέα που θα μπορούσε να συνεπάρει και να καθοδηγήσει λαούς, αφού είχε ως βασικό ιδεώδες την εξάλειψη των ανισοτήτων, την ανάπτυξη της ευημερίας, την εδραίωση της αλληλεγγύης, την προοδευτική κατάργηση των περιορισμών, την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών… η λίστα με τα οφέλη είναι ατελείωτη.
Από τα πρώτα κιόλας βήματα, ο δρόμος για την ολοκλήρωση υπήρξε μακρύς και επίπονος, όχι ακατόρθωτος, αλλά έγιναν λάθη συσσωρευμένα και χάθηκε η εμπιστοσύνη. Και η εμπιστοσύνη δεν γνωρίζει επιστροφή, όπως έδειξε το Brexit, που τείνει να ενισχύσει τον κύκλο αποσύνθεσης: κάποιες χώρες – μέλη αλλά και κόμματα αντιπολίτευσης, όπως το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, θα μπορούσαν να αρχίσουν αντίστοιχες κινήσεις, ενώ κάποια άλλα κράτη, όπως η Ιρλανδία, θα μπορούσαν να αποσταθεροποιηθούν οικονομικά.
Διεθνώς, η απώλεια της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ε.Ε. συνιστά σοβαρό πλήγμα για το κύρος και τη φήμη της ευρωπαϊκής κοινότητας και εάν προστεθούν στο Brexit και άλλες κρίσεις, όπως μια κρίση του ευρώ ή μια κρίση Σένγκεν, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος κατάρρευσης.
Η Ε.Ε. λειτουργεί με «δύο μέτρα και δύο σταθμά» όσον αφορά την εφαρμογή των πολιτικών και των κανονισμών της και αυτό έχει δημιουργήσει μία ένωση δύο ταχυτήτων.
Πώς εννοείται λοιπόν η ευρωπαϊκή ενοποίηση ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ε.Ε.; Και πώς μπορεί να επιτευχθεί η ενισχυμένη συνεργασία στην οποία επανειλημμένως αναφέρεται ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, εμμένοντας ουσιαστικά στις πολιτικές εμμονές του Βερολίνου;
Ο κ. Σόιμπλε μίλησε, σύμφωνα με το περιοδικό «Der Spiegel», για εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ των 27 χωρών που θα απομείνουν στην Ε.Ε. αφού η Βρετανία αποχωρήσει, με μέτρα όπως μια κοινή πολιτική ασύλου. Θέλει να υπάρχει ένα πανευρωπαϊκό πρότυπο πτωχευτικού δικαίου για τις επιχειρήσεις και να συμφωνήσουν οι χώρες πώς μπορούν να πετύχουν καλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης.
Εάν δεν συμφωνήσουν σε αυτές τις πρωτοβουλίες και οι «27», θέλει οι χώρες που είναι πρόθυμες να δεσμευτούν σε αυτές να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Ο ίδιος, δε, αντιτίθεται αυτή τη στιγμή στα όποια βήματα προς την περαιτέρω ενοποίηση της Ευρωζώνης.
Εάν η στρατηγική της Ε.Ε. δεν επανατοποθετηθεί, το μέλλον θα είναι μια συνεχιζόμενη συνεργασία με εντεινόμενη κοινωνική αμφισβήτηση και αυξανόμενες θεσμικές ασυμμετρίες. Το ιστορικό δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου συμπυκνώνει τον χρόνο και πιέζει για μακροπρόθεσμες στρατηγικές στοχεύσεις.
Πώς αλλιώς να ανακτήσουν οι λαοί την εμπιστοσύνη τους σε αυτούς που φάνηκαν, έστω και μία φορά, αναξιόπιστοι απέναντί τους; Τελικά, η εμπιστοσύνη είναι «επικίνδυνη», αν δεν είναι ολοκληρωτική.
