Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Αφού και η καγκελάριος Μέρκελ -μετά και τις διαβουλεύσεις της με Εμανουέλ Μακρόν, αλλά και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για «Το Μέλλον της Ευρώπης» στη Σύνοδο Κορυφής τέλη Ιουνίου, μετά και τις συνεννοήσεις με την Κριστίν Λαγκάρντ προ ημερών- το προανήγγειλε, το σημερινό Eurogroup πρέπει να θεωρείται ότι θα αποτελέσει το σκηνικό για την ουσιαστικά εσχάτη πράξη του τελευταίου-κατά-τον-σχεδιασμό Προγράμματος Προσαρμογής/Μνημονίου-3. Βέβαια, με την αναμενόμενη προσεκτική προσέγγιση και τον σεβασμό στις διαδικασίες (θυμηθείτε: «αυτά αποφασίζονται στο Eurogroup» έλεγε στερεότυπα επί ημερών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε οσάκις εκαλείτο να μεσολαβήσει…), η Μέρκελ εκείνο που είπε ήταν «την Πέμπτη ελπίζω ότι θα κάνουμε με την Ελλάδα το τελευταίο βήμα στο Πρόγραμμα».
Να ξεκινήσουμε, λοιπόν, θεωρώντας ότι βρισκόμαστε στο τέλος του δρόμου – ότι, δηλαδή, δεν θα υπάρξει ο πειρασμός να κλείσει η συμφωνία για την Ελλάδα υπό συνθήκες εικονικού πνιγμού της/waterboarding (θυμηθείτε παλιότερες εμπειρίες…) στον ακραίο σταθμό, του Eurogroup της 12ης Ιουλίου. Αντί όμως να επανέλθουμε στο κοσκίνισμα των εκδοχών λύσης/μίγματος για τη διευθέτηση του χρέους -αυτό είναι που θα κρατήσει την προσοχή, δικαίως, αφού η ολοκλήρωση των προαπαιτουμένων της τελευταίας αξιολόγησης γίνεται με το «φόρτωμα στο “μετά”» θεμάτων όπως ένας πιο ρεαλιστικός κατάλογος χρονικών στόχων για ιδιωτικοποιήσεις, για τη στελέχωση/ολοκλήρωση της ΑΑΔΕ, για τη διαρρύθμιση του ΕΝΦΙΑ ή την ουσιαστικοποίηση του Κτηματολογίου-, θα προτείναμε στον αναγνώστη να μας παρακολουθήσει σε μερικές διαφορετικές οδηγίες χρήσεως εκείνων που προσδοκάται/ελπίζεται να αποδώσει το Eurogroup.
Πρώτα-πρώτα, εκείνο που θα μετρήσει περισσότερο (ζητούμε συγγνώμη για τον μέχρι κυνισμού ρεαλισμό, αλλά το πιστεύουμε) θα είναι το περιτύλιγμα. Η παρουσίαση. Η υπεράσπιση προς τη δημοσιότητα. Υπάρχουν εδώ δύο καίρια στοιχεία προς διαχείριση: πρώτον, διαφορετικά θα χρειαστεί να επεξηγηθεί το πακέτο του Eurogroup του Λουξεμβούργου στην Ελλάδα, διαφορετικά (αντιδιαμετρικά, φοβούμεθα) στη Γερμανία και όπου αλλού συνεχίζουν να υπάρχουν αντιδράσεις (γι’ αυτό και ο άνθρωπος-κλειδί του Eurogroup, ο Όλαφ Σολτς, μιλούσε προκαταβολικά για «ακόμη κάτι μικρό» για την Ελλάδα, ενώ οι συνεννοήσεις προχωρούσαν για κάτι μεγαλύτερο). Δεύτερον, ενώ ο φαινομενικός/άμεσος «παραλήπτης» θα είναι τα πολιτικά συστήματα και η κοινή γνώμη, η συμφωνία για το χρέος ουσιαστικά θα μιλάει στις αγορές. Όταν λοιπόν εμείς θα τσακωνόμαστε -εφόσον τελικά καταλήξουν εκεί: μην επαναλαμβανόμαστε…- στο αν ένα «υπερμαξιλάρι ρευστότητας»/turbo-charged cash buffer διαφέρει υπαρξιακά από προληπτική γραμμή στήριξης, και πώς και γιατί (=πολιτικό διακύβευμα), την ίδια στιγμή οι αγορές θα σκέφτονται με τον δικό τους σαυρικό τρόπο τι θα («πρέπει να») σημάνει για τις αποδόσεις του ελληνικού χαρτιού, άρα για την πρόσβαση της Ελλάδας αύριο ή αργότερα ή ποτέ, το ότι ένα τέτοιο μαξιλάρι «επιλέγεται» ως κεντρικός αρμός της λύσης, πέρα από τις επιμηκύνσεις, από τους Ευρωπαίους. Επιχειρείται να μείνει σε γυάλα η Ελλάδα; Σε ειδική στήλη των διαγραμμάτων;
Ελάτε, τώρα, να δείτε πώς αυτή η διάσταση -από δίπλα και η υπολειμματική παραμονή του ΔΝΤ στη συζήτηση: η έκφραση «μένει στο καθεστώς μετά-το-Πρόγραμμα ως σύμβουλος» δεν σβήνει την αποτίμησή του για βιωσιμότητα του χρέους στο πλαίσιο της διαβούλευσης του άρθρου IV…- έρχεται να κουμπώσει με την τριπλή εποπτεία, αλλά και τη ρηχή αιρεσιμότητα/conditionality που οργανώνεται για χάρη μας.
Όσον αφορά την εποπτεία, η Ελλάδα ούτως ή άλλως θα έχει να βλέπει αναφορές (βάσει τρίμηνων αξιολογήσεων, όμως χωρίς επιτόπια παρουσία διά της Τρόικας) στο «Ευρωπαϊκό Εξάμηνο», που ισχύει για όλους, θα έχει ένα πρώτο είδος πρόσθετης παρακολούθησης όσο ο δανεισμός της από το ESM δεν θα έχει κατά 75% αποπληρωθεί (βάθος χρόνου για 170+ δισ. ευρώ, εδώ), όπως συμβαίνει και με Ιρλανδία, Πορτογαλία. Ε, να μην έχουμε και μια καταδικιά μας τρίτη επιτήρηση, αφού «κάτι» θα μας έχει συμφωνηθεί ως πρόσθετη ελάφρυνση (ακόμη και «κάτι μικρό»); Κάπως έτσι θα κλείσει το σχήμα – το οποίο μόνο στην πράξη/επί του εδάφους θα φανεί τι είναι.
Άλλωστε, όπως είχαμε εδώ και καιρό επισημάνει ως ενδεχόμενο, η καγκελάριος Μέρκελ συνέδεσε ευθέως την έξοδο της Ελλάδας -«τότε όλες οι χώρες του ευρώ θα είναι εκτός Προγραμμάτων»- με τις προοπτικές «να γίνει ένα καλό βήμα στην Κορυφή της Ευρωζώνης». Και τούτο προς την κατεύθυνση «να καταστήσουμε την Ευρωζώνη ασφαλή έναντι κρίσεων». Εκείνο που η ελληνική πλευρά, περισσότερο δε ο Τσίπρας ο ίδιος παρά ο Τσακαλώτος, είχε διαβλέψει, ότι δηλαδή μπορεί να «αξιοποιηθεί» η ελληνική έξοδος για μιαν ευρύτερη Ευρω-συζήτηση, τώρα σαν να υποστασιοποιείται. Ενδιαφέρον, άμα όντως έτσι προχωρήσει.
