Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
«Θα υπερασπιστούμε μία Ευρώπη- από την Ανατολή έως τη Δύση, από τον Βορρά έως τον Νότο» διακήρυξαν χθες οι Ευρωπαίοι ηγέτες από το Σίμπιου της Ρουμανίας, για να θυμίσουν ότι πριν από 30 χρόνια εκατομμύρια άνθρωποι έδωσαν μάχη για την ελευθερία και την ενότητα, προκειμένου να καταρρίψουν το Σιδηρούν Παραπέτασμα που χώριζε την ήπειρο επί δεκαετίες.
Για όσους πιστεύουμε στο ευρωπαϊκό εγχείρημα και στην ανάγκη για βαθύτερη πολιτική και οικονομική ενοποίηση, τα λόγια αυτά θα ήταν πράγματι συγκινητικά. Πόσο κρίμα να ακούγονται σχεδόν ειρωνικά, καθώς έρχονται λίγες μόλις ώρες μετά τη δήλωση του Αυστριακού καγκελάριου: «Οι χώρες του Νότου ευχαρίστως παίρνουν τα λεφτά μας», είπε σε μία συνέντευξη, στην οποία έμπλεξε προσφυγικό, χρέη και τα επίμονα στερεότυπα για τους «καλούς μαθητές» της Ε.Ε. και τους «άσωτους υιούς».
Δεν είναι όμως μόνο ο Κουρτς που συμμερίζεται αυτά τα στερεότυπα. Τα έθρεφε επί χρόνια και ειδικά κατά την κορύφωση της κρίσης η πολιτική ελίτ του Βορρά σε έναν «νέο οριενταλισμό» με στόχο τον Νότο, όπως είχαν σχολιάσει οι Ισπανοί.
Ομοίως στον Νότο αρκετές ήταν οι φωνές που συντηρούσαν και ενίσχυαν τα περί άδικων πολιτικών, που ευνοούν μονίμως τον Βορρά, γερμανικής αυθαιρεσίας και κακών γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες, που φταίνε λίγο – πολύ για όλα.
Όσο και εάν μιλάμε για ενότητα, το χάσμα ανάμεσα σε Βορρά και Νότο, όπως τελευταίως ανάμεσα σε ανατολικό και δυτικό μπλοκ της Ένωσης, επιμένει, με ευθύνη όλων.
Οι διαφορές στις θέσεις για την αντιμετώπιση πανευρωπαϊκών ζητημάτων είναι δεδομένες (και μάλλον αναμενόμενες) και οι οικονομικές αποκλίσεις δεν περιορίζονται, όπως ήρθε να πιστοποιήσει πρόσφατη έκθεση του Bertelsmann. Πιστοποίησε όμως και κάτι άλλο: Κανείς δεν έχασε από τη συμμετοχή στην ενιαία εσωτερική αγορά όλα αυτά τα χρόνια. Οι διαφορές στο πόσο ωφελήθηκε καθένας έχουν εν μέρει να κάνουν με στρεβλώσεις και «ελλείμματα» σε μία ένωση, που είναι αποκλειστικά νομισματική και όχι οικονομική και πολιτική. Έχουν να κάνουν όμως και με το πώς θέλησε η κάθε χώρα να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που της ανοίγονταν.
Κανείς δεν θα βγει χαμένος και εάν οι ηγέτες πράγματι πιστέψουν αυτό που προς το παρόν χρησιμοποιούν μόνο ως «φόντο» στην οικογενειακή φωτογραφία: «Δεν υπάρχει χώρος για διχασμούς, που υπονομεύουν το συλλογικό συμφέρον».
