Από την έντυπη έκδοση
Tου Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Όλες οι ουσιαστικές κινήσεις στη σκακιέρα της οικονομίας γίνονται (και αποδίδουν) σε βάθος χρόνου. Καθώς στην κοινοβουλευτική δημοκρατία η εναλλαγή στην εξουσία είναι κάτι αυτονόητο (κινδυνεύει κανείς να το ξεχάσει, έτσι που οι διεκδικητές της εξουσίας αλληλοτρώγονται με μια λογική αλληλοεξόντωσης), ό,τι το ουσιαστικό αναγκαστικά ξεδιπλώνεται σε περισσότερες της μιας κυβερνητικές θητείες.
Αφορμή γι’ αυτά μια δίδυμη προσέγγιση των πραγμάτων στο τέλος της περασμένης εβδομάδας. Την προσοχή τράβηξε -γιατί είχε αγκαθάκια, σαν εκείνα που τραβάνε πάντα την προσοχή…- η δήλωση-παραδοχή Ευκλείδη Τσακαλώτου στο (σημαντικό) αμερικανικό κανάλι CNBC ότι σε περίπτωση επαναδιαπραγμάτευσης των πρωτογενών πλεονασμάτων με τους πιστωτές από μελλοντική κυβέρνηση Ν.Δ./Κυριάκου Μητσοτάκη, «θα στηρίζαμε [ο ΣΥΡΙΖΑ], δεν θα αλλάζαμε τη θέση μας, μόνον επειδή η Ν.Δ. θα ήταν στην εξουσία».
Περισσότερο μάλιστα «ανέβηκε» η συζήτηση επειδή η Ν.Δ. ευχαρίστησε ιντερνετικά για την (έμμεση) παραδοχή επικείμενης νίκης της, οπότε ο Ευκλείδης διάψευσε μέρος της δήλωσης. Προέκυψε αντιπαράθεση στο Twitter με ανάρτηση μέχρι και διαγραμμάτων για τη συμφωνία πρωτογενών 4,5% του ΑΕΠ επί Σαμαρά/Στουρνάρα, έναντι 3,5% επί Τσίπρα/Τσακαλώτου, τα γνωστά! Σαφώς λιγότερη προβολή έλαβε η υπογραφή από Χρήστο Σπίρτζη της σύμβασης για το νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Ηράκλειο/στο Καστέλι της Κρήτης, «μια πόρτα που ανοίγει στο μέλλον ανάπτυξης την Κρήτη και διόρθωσης των αδικιών για έλλειψη των υποδομών της».
Θα ξεκινήσουμε από το δεύτερο, κι ας φαίνεται μικρότερο ως ένα συγκεκριμένο έργο υποδομής, σε σύγκριση με το πολύ ευρύτερο ζήτημα του ασφυκτικού πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης της ελληνικής οικονομίας σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα… Θα ξεκινήσουμε απ’ αυτό καθώς πρόκειται για το πρώτο μετά από καιρό greenfield/από το μηδέν έργο υποδομής με βάση σύμβαση παραχώρησης – που θα είναι, ως μέθοδος, η μορφή εφεξής προώθησης έργων υποδομής στην στεγνωμένη Ελλάδα. Το έργο αυτό, όντως «ξεκλειδώνει» μαζί με τις οδικές προσβάσεις στο αεροδρόμιο -αλλά και με τον επί δεκαετίες αναμενόμενο ΒΟΑΚ, τον μεγάλο οριζόντιο οδικό άξονα της Κρήτης- τη σύγχρονη ανάπτυξη ενός τόπου που μόνος του, με περιορισμένη δημόσια μέριμνα, έφερε στην επιφάνεια εκπληκτικό ενδογενές δυναμικό. Από τουρισμό και οικιστική ανάπτυξη μέχρι γεωργία και τεχνολογική ανάπτυξη, η Κρήτη είναι «μια άλλη Ελλάδα». Το νέο, αληθινά σύγχρονο αεροδρόμιο στη θέση του σεβάσμιου, υπερξέχειλου «Ν. Καζαντζάκης» του Ηρακλείου ήταν εδώ και πολλά χρόνια αναγκαίο. Και… εδώ και πολλά χρόνια είχε ξεκινήσει η προσπάθεια να γίνει πραγματικότητα: από τα χρόνια Γιώργου Σουφλιά, για να είμαστε δίκαιοι.
Καθώς δε το έργο αυτό δεν ήταν δυνατόν παρά να είναι με παραχώρηση -άλλωστε είναι αποτύπωση της προσέγγισης του «Ελ. Βενιζέλος» των Αθηνών- χρειάστηκε, μέσα στην κατολίσθηση της κρίσης, μέσα στα ερωτηματικά της επιβατικής κίνησης, ιδιαίτερη προσπάθεια προκειμένου να προσελκύσει επένδυση. να περάσει τα εμπόδια των ευρωπαϊκών διαδικασιών. να ωριμάσει τοπικά/να προσπεράσει τις πάγιες αντιδράσεις. Και οι σύμβουλοι του έργου δείχνουν τη συνέχεια των πραγμάτων: οι νομικοί σύμβουλοι Ζέμπερης-Μαρκεζίνης-Λάμπρου έχουν συνοδεύσει τις ανηφορικές συμβάσεις παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων. η Aviation Consulting του Jim Camier είχε συμβάλει ως τεχνικός σύμβουλος στο στήσιμο του «Ελ. Βενιζέλου» στα Σπάτα. το ίδιο ισχύει και για τον χρηματοοικονομικό σύμβουλο Lamda Infrastructure Finance του Κώστα Νικολόπουλου, που παρακολούθησε όλους τους κυματισμούς αυτού του έργου – και όχι μόνον.
Αυτό το σχήμα «κουβάλησε» ένα έργο που βρέθηκε στο κενό όταν η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας πήγε στο ναδίρ, όταν μόνοι παίκτες παρέμειναν η ΓΕΚ/ΓΕΡΝΑ, με τους Ινδούς της GMR Group, όταν οι Βρυξέλλες δυσπίστησαν.
Άμα, λοιπόν, η λογική Σπίρτζη -o οποίος όντως έβγαλε πέρα τη διαδικασία, που βέβαια θέλει τώρα Βουλή και τελική-τελική έγκριση από Βρυξέλλες- ενσωμάτωνε, πέρα από το ξεπέρασμα των τοπικών αντιστάσεων/αντιδράσεων και την προϊστορία του έργου (αν… καλούσε τον ίδιο τον Γ. Σουφλιά, όπως ο Κ. Λαλιώτης είχε καλέσει τον Στ. Μάνο στον καιρό του), θα είχε θεμελιώσει πληρέστερα και το έργο και το αποτύπωμα της προσέγγισης!
Λοιπόν: παρά την αντιπαράθεση στο Twitter, η αναγνώριση Τσακαλώτου ότι η επαναδιαπραγμάτευση των (μη ρεαλιστικών) πρωτογενών πλεονασμάτων είναι αναγκαία όποιος κι αν τη σηκώσει -και ότι θα ήταν λογικό να φέρει συστράτευση όλων, καθώς θα έχει πολύν ανήφορο- δείχνει πολιτικά ωριμότερη προσέγγιση.
Αν μάλιστα ο Ευκλείδης έχει όντως ήδη ξεκινήσει την προσπάθεια προσγείωσης από το 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές σε ένα 2%-2,5%, με το υπόλοιπο να «δεσμεύεται» αναπτυξιακά (πρόταση Ν. Χριστοδουλάκη/Γ. Στουρνάρα…), και όμως στάθηκε έτσι ψύχραιμα στο κέντρισμα CNBC, τότε η έννοια «ωριμότητα» ανεβαίνει στην πολιτική αγορά!
