Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Λέγεται πως ο βασιλιάς της Πρωσίας, Φρειδερίκος ο Μέγας, έχασε τη μάχη της Ιένας είκοσι χρόνια… μετά τον θάνατό του.
Τι σημαίνει πάλι τούτο; Μάλλον ότι υποτιμήθηκε η ρήση του «σκοτεινού φιλοσόφου» «τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ’ αυτό μένειν», δηλαδή όλα είναι ρευστά και τίποτα δεν μένει ίδιο.
Ο πρωσικός στρατός διατηρούσε την πρότερη οργάνωσή του, αντί να προσαρμοστεί στις αλλαγές της πολεμικής τέχνης. Οι στρατηγοί ορκίζονταν στα αξιώματα του βασιλιά, ακόμη κι όταν αυτός τράβηξε για τη μεγάλη μεριά. Αν τα είχαν αμφισβητήσει, ίσως να είχαν πάει καλύτερα στη σύγκρουση με τον Ναπολέοντα. Μα, αφού ήταν επιτυχημένα, αντιτείνει ο υποβολέας. Στην εποχή τους. Όσα είχαν μάθει ήταν πλέον αξιοκάλαθα, εφόσον οι συνθήκες άλλαξαν. Όταν επικρατούν νέοι τρόποι, άλλοι αποδυναμώνονται και χάνονται.
Ποιος το αισθάνεται; Σίγουρα, ο λούτσος του πειράματος. Όσοι δεν τρελαίνονται για ψάρια, το πιθανότερο είναι ότι τον έμαθαν από μία «ξανθιά ατάκα», αλλά δεν έμαθαν ότι είναι ένα μακρύ ψάρι, με σώμα φιδίσιο, που μοιάζει με τα μπαρακούντα, και επιτίθεται σε κοπάδια μικρόψαρων και τα αφανίζει.
Τι έκαναν οι ερευνητές; Σ’ ένα μεγάλο ενυδρείο, που περιείχε έναν λούτσο, τοποθέτησαν ένα γυάλινο δοχείο με μικρά ψάρια. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο λούτσος επιτέθηκε στα ψαράκια, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, αφού έβρισκε τοίχο, χτυπούσε το ρύγχος και το κεφάλι του, ώσπου βαρέθηκε.
Οι υπεύθυνοι του πειράματος άδειασαν στη συνέχεια το περιεχόμενο του δοχείου στο ενυδρείο και έτσι τα ψαράκια κολυμπούσαν ελεύθερα μπροστά στον φοβερό και τρομερό λούτσο που είχε μείνει νηστικός. Μόνο που τώρα ο λούτσος έμεινε άπραγος. Γιατί είχε συνδέσει τα ψαράκια με μία επώδυνη κατάσταση και δεν αναγνώριζε τη νέα εύκολη πραγματικότητα.
Ο λούτσος δεν είναι ο μόνος απροσάρμοστος. Σ’ έναν κόσμο που αλλάζει κάθε άλλο παρά ανώδυνα.
