Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο καταγραφής των επιβατών στα επιβατηγά οχηματαγωγά πλοία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εισάγει σχέδιο οδηγίας του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που συζητείται στην Επιτροπή Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην επομένη συνεδρίαση στις 27 Φεβρουαρίου. Την ανάγκη να αναθεωρηθεί και να εκσυγχρονιστεί η νομοθεσία περί καταγραφής των ατόμων που επιβαίνουν σε επιβατηγά πλοία την ανέδειξαν γεγονότα όπως η πυρκαγιά επί του πλοίου «Norman Atlantic» τον Δεκέμβριο του 2014.
Η κυριότερη αλλαγή σε σχέση με την ισχύουσα οδηγία είναι η ψηφιοποίηση, δηλαδή ότι τα δεδομένα, αντί να τηρούνται από τη ναυτιλιακή εταιρεία, θα διαβιβάζονται στις θαλάσσιες Εθνικές Ενιαίες Θυρίδες που καθιερώνονται βάσει της οδηγίας 2010/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Ωστόσο, για να μειωθεί ο φόρτος για τις επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια σύντομων διαδρομών, τα δεδομένα μπορούν, εναλλακτικά, να διατίθενται στην αρμόδια αρχή μέσω του Συστήματος αυτόματης αναγνώρισης (AIS) του πλοίου. Για μεγαλύτερες διαδρομές, οι σχετικές πληροφορίες (ονοματεπώνυμο, φύλο, ιθαγένεια, έτος γέννησης και, εφόσον παρέχονται οικειοθελώς από τον επιβάτη, ειδικές ανάγκες φροντίδας ή βοήθειας) θα πρέπει να καταγράφονται στην ενιαία θυρίδα κατά την αναχώρηση του πλοίου και οπωσδήποτε εντός τριάντα λεπτών από την αναχώρησή του.
Ειδικότερα σύμφωνα με την τροποποίηση που εισάγεται στην οδηγία 98/41/ΕΕ «οι ακόλουθες πληροφορίες καταχωρούνται για όλα τα επιβατηγά πλοία τα οποία αναχωρούν από λιμένα κράτους μέλους και πραγματοποιούν δρομολόγιο κατά το οποίο η διανυόμενη απόσταση από το σημείο αναχώρησής τους έως τον επόμενο λιμένα κατάπλου υπερβαίνει τα 20 μίλια:
- το επώνυμο κάθε ατόμου που επιβαίνει στο πλοίο,
- το όνομά του,
- το φύλο,
- η ιθαγένειά του,
- το έτος γέννησης,
- εφόσον παρέχονται οικειοθελώς από τον επιβάτη, πληροφορίες σχετικά με την ειδική φροντίδα ή τη βοήθεια που χρειάζεται ο επιβάτης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Οι πληροφορίες αυτές συλλέγονται πριν την αναχώρηση και καταχωρούνται στην ενιαία θυρίδα που έχει συσταθεί δυνάμει του άρθρου 5 της οδηγίας 2010/65/ΕΕ κατά την αναχώρηση του επιβατηγού πλοίου και σε κάθε περίπτωση το αργότερο εντός τριάντα λεπτών μετά την αναχώρηση».
Κατά την Επιτροπή, αυτό θα έχει τα εξής αποτελέσματα, τόσο για μικρότερες όσο και για μεγαλύτερες διαδρομές:
- θα δίνει τη δυνατότητα στα τοπικά κέντρα έρευνας και διάσωσης να έχουν αμέσως πρόσβαση στα πληροφοριακά στοιχεία των επιβατών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ανεξάρτητα αν υπάρχει διαθέσιμος υπεύθυνος επικοινωνίας στην εταιρεία·
- θα αποτρέψει τη συνύπαρξη παρόμοιων απαιτήσεων υποβολής δηλώσεων σε περισσότερες της μιας νομοθετικές πράξεις·
- θα εξαλείψει τη διπλή υποχρέωση υποβολής δηλώσεων για ορισμένους επιχειρηματίες.
Τέλος, η πρόταση ευθυγραμμίζει την οδηγία 98/41/ΕΚ με τις διατάξεις της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ε.E. όσον αφορά την εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικών πράξεων που ανατίθεται στην Επιτροπή.
Πάντως, αν και σε γενικές γραμμές τα κράτη μέλη βλέπουν ευνοϊκά τις κύριες επιδιώξεις της πρότασης -εκσυγχρονισμός και απλούστευση- και τις επικροτούν, εκφράστηκαν και ανησυχίες ότι η πρόταση στο παρόν στάδιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόσθετο διοικητικό φόρτο. Στο πλαίσιο αυτό, ορισμένες αντιπροσωπίες πρότειναν οι διαδικασίες να προχωρήσουν αργά και, ενδεχομένως, να περιμένουμε την αναθεώρηση της οδηγίας 2010/65/ΕΕ πριν εξετάσουμε την πρόταση. Ωστόσο, άλλες αντιπροσωπείες είναι της άποψης ότι θα πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες.
Διάφορες αντιπροσωπείες αμφισβητούν επίσης τη χρήση του AIS για διαβίβαση, π.χ. επειδή οι αρμόδιες αρχές ή υπηρεσίες (όπως οι υπηρεσίες έρευνας και διάσωσης) δεν θα μπορούσαν σήμερα να έχουν πρόσβαση στο σύστημα. Επιπλέον, επισημάνθηκε ότι η χρήση του AIS ως μέσου επικοινωνίας είναι περιορισμένη στα κράτη μέλη που αποφάσισαν να απαλλάσσουν τα πλοία κάτω των 300 κόρων ολικής χωρητικότητας από την υποχρέωση να το φέρουν. Γι’ αυτό, ορισμένες αντιπροσωπείες προτείνουν να παραμένει διαθέσιμη μια τρίτη, επίγεια επιλογή, ιδίως για μικρότερες διαδρομές ή/και μικρά πλοία.
Όσον αφορά την προθεσμία των 30 λεπτών για να καταγραφούν στους καταλόγους οι επιβαίνοντες, ορισμένες αντιπροσωπίες έκριναν ότι το διάστημα αυτό μπορεί να συντομευτεί. Ορισμένες αντιπροσωπείες ζήτησαν επίσης να εναρμονιστεί περαιτέρω η εισαγωγή δεδομένων προς τις υφιστάμενες απαιτήσεις υποβολής δηλώσεων (π.χ. τα έντυπα FAL5 που αναφέρονται στην οδηγία 2010/65/ΕΕ) και να καταγράφουν την «ημερομηνία γέννησης» αντί για το «έτος γέννησης». Τέλος ορισμένες αντιπροσωπείες θα ήθελαν να διευκρινίζεται ότι οι διατάξεις δεν ισχύουν για σκάφη εσωτερικής ναυσιπλοΐας.
Η καινοτομία δήλωσης ιθαγένειας και οι στόχοι
Η δήλωση της ιθαγένειας, η οποία αποτελεί καινοτομία, θα βασίζεται σε υπεύθυνη δήλωση του επιβάτη και δεν θα χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς εκτός από την ταυτοποίηση του προσώπου (εκτός αν απαιτείται επίσης από άλλες νομοθετικές πράξεις, π.χ. για σκοπούς ελέγχου των συνόρων).
Η πρόταση σκοπό έχει επίσης να διευκρινίσει την περίοδο διατήρησης των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ώστε να απηχεί την ενωσιακή νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Επιπλέον, το πεδίο εφαρμογής αποσαφηνίζεται και ευθυγραμμίζεται προς τη λοιπή ενωσιακή νομοθεσία (ορίζοντας τις θαλάσσιες περιοχές και τις λιμενικές περιοχές).
