Της Ανθής Αγγελοπούλου
Οι περισσότεροι άνθρωποι αγοράζουν σχεδόν κάθε χρόνο ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου, ακολουθώντας τις προδιαγραφές που επιτάσσει η μόδα της εποχής και όχι η προστασία των ματιών του. Ενώ, δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι όλα τα γυαλιά, από όπου και να τα αγοράσεις, ότι χρώμα κι έχουν τα κρύσταλλα τους, ότι τζάμι και αν είναι, πλαστικό ή γυάλινο, ότι μέγεθος και αν τα επιλέξουν και προπαντός όπως και να τα τοποθετούν στο πρόσωπό τους δεν έχει καμία σημασία. Γι αυτούς είναι απλά ένα μοδάτο αξεσουάρ.
Πόσο σοβαρό πρόβλημα όμως μπορεί να είναι αυτό για την υγεία των ματιών μας; Τι πρέπει να προσέχουμε όταν επιλέγουμε γυαλιά; Πότε τα φοράμε; Στα ερωτήματα αυτά έρχεται να μας απαντήσει ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η μακροχρόνια έκθεση των ματιών στον ήλιο χωρίς κατάλληλη προστασία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών οφθαλμοπαθειών, όπως είναι ο καταρράκτης, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, διάφορα μορφώματα στα μάτια και μια σπάνια μορφή καρκίνου (το μελάνωμα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα). Ωστόσο, όπως σημειώνει ο γιατρός, ακόμα και η βραχυχρόνια έκθεση στον ήλιο κρύβει κινδύνους. Η ηλιακή ακτινοβολία που αντανακλάται στο νερό για παράδειγμα μπορεί να προκαλέσει φωτοκερατίτιδα – ένα επώδυνο ηλιακό έγκαυμα στο πρόσθιο τμήμα του ματιού. Η φωτοκερατίτιδα εκδηλώνεται με κοκκίνισμα του ματιού, θολή όραση, ευαισθησία στο λαμπερό φως και, σε σπάνιες περιπτώσεις, με παροδική απώλεια της οράσεως.
Στο ερώτημα, πως όμως μπορούμε να ξέρουμε αν τα γυαλιά ηλίου που έχουμε εδώ και χρόνια, προστατεύουν επαρκώς τα μάτια από την υπεριώδη ακτινοβολία (UV); Ο γιατρός μας εξηγεί: Ημερομηνία λήξεως για τα γυαλιά ηλίου δεν υπάρχει, ούτε η ιατρική έρευνα έχει βρει έναν τρόπο για να υπολογίζεται η φθορά των προστατευτικών φίλτρων τους αναλόγως με τη χρήση. Ο γενικός κανόνας, όμως, είναι πως όσο πιο παλιά είναι, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να μην προστατεύουν πια επαρκώς τα μάτια, γι’ αυτό συνιστάται προληπτικός έλεγχος της απορροφητικότητάς τους σε ένα κατάστημα οπτικών. Όπως λέει, σε πολλά καταστήματα οπτικών υπάρχουν ειδικά μηχανήματα που μετρούν την UV. Μάλιστα η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας συνιστά σε όποιον αμφιβάλλει, να εξετάζει προληπτικά τα γυαλιά ηλίου του.
Ποια πρέπει να είναι τα κριτήρια επιλογής στην αγορά γυαλιών
Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας συνιστά τα εξής σε όσους θέλουν να αγοράσουν προστατευτικά γυαλιά ηλίου:
1. Βεβαιωθείτε ότι αναγράφουν «100% προστασία από την UVA και την UVB» ή «100% προστασία από την UV400».
2. Φροντίστε να είναι όσο το δυνατόν πιο μεγάλα. Τα γυαλιά ηλίου πρέπει να καλύπτουν μεγάλο τμήμα του προσώπου, ενώ την μέγιστη προστασία παρέχουν όσα το «αγκαλιάζουν» και από τα πλάγια. Μην ξεχνάτε ότι η UV αντανακλάται από τις λείες επιφάνειες (π.χ. άμμο, νερό, τζάμια, δρόμους) και έτσι φθάνει υπό διάφορες γωνίες στα μάτια σας.
3. Μην σας ξεγελά το χρώμα. Οι σκουρόχρωμοι φακοί μπορεί να μοιάζουν πιο προστατευτικοί, αλλά το χρώμα τους δεν έχει καμία σχέση με την προστασία που παρέχουν. Το θέμα είναι τι φίλτρα περιέχουν.
4. Μην βασίζεστε στην τιμή. Τα γυαλιά ηλίου μπορεί να έχουν διάφορες τιμές, αλλά τα πιο ακριβά δεν σημαίνει ότι είναι και πιο προστατευτικά. Ούτε είναι άχρηστα τα φθηνά
γυαλιά ηλίου. Μπορεί όλα να είναι εξίσου προστατευτικά, αρκεί να τα προμηθευτείτε από τους κατάλληλους παρόχους.
5. Να αγοράζετε γυαλιά ηλίου μόνο από αξιόπιστους παρόχους. Να είστε πολύ επιφυλακτικοί με τις αγορές από online site δημοπρασιών, πλανόδιους πωλητές, υπαίθριες αγορές κ.λπ. Η καλύτερη επιλογή είναι τα προμηθεύεστε από καταστήματα οπτικών, ώστε να έχετε πλήρη ενημέρωση και για τα άλλα χαρακτηριστικά τους (π.χ. αν έχουν πολωμένους φακούς, που είναι απαραίτητοι για να μειώνονται οι αντανακλάσεις από τους δρόμους και να είναι πιο ασφαλής η οδήγηση).
6. Να σκέφτεστε τις ανάγκες σας. Αν ασχολείστε με αθλήματα, πιθανώς χρειάζεστε γυαλιά με κεχριμπαρένιους, πράσινους ή γκρι φακούς. Οι φακοί αυτοί δεν δεσμεύουν περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία, αλλά αυξάνουν την σκιαγραφική αντίθεση (κοντράστ). Αυτό μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο για όσους παίζουν σπορ όπως το γκολφ, το μπέιζμπολ κ.λπ.
Τα γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα κάθε μέρα όλο το χρόνο ακόμα και όταν η ηλιοφάνεια δεν είναι όπως το καλοκαίρι έντονη
Όπως λέει ο καθηγητής, έχει παρατηρηθεί ότι μόνο 1 στους 3 φορούν γυαλιά όλο το χρόνο, είτε έχει ήλιο είτε όχι. Η όραση όμως κινδυνεύει ακόμα και στη συννεφιά. Επιπλέον, πρέπει να θυμόμαστε ότι τα κρούσματα καταρράκτη και εκφύλισης της ωχράς κηλίδας αυξάνονται διαρκώς και ένας από τους κύριους υπαίτιους είναι ο ήλιος.
Γι αυτό προστατεύουμε τα μάτια μας καθώς και τα μάτια των αγαπημένων μας ανθρώπων σε όποια ηλικία και αν είναι, από μωρά μέχρι πολύ μεγάλους.
