Της Ανθής Αγγελοπούλου
Το ανεπαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο αυξάνει τον κίνδυνο εκτροπής στη χρήση ιατρικής κάνναβης σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ (Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών- INCB) που παρουσίασε το ΚΕΘΕΑ.
Η Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ προειδοποιεί όλες τις χώρες ότι τα προγράμματα ιατρικής χρήσης κανναβινοειδών τα οποία δεν ελέγχονται επαρκώς μπορεί, να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και να αυξήσουν τη χρήση μη ιατρικής κάνναβης στους ενήλικες και να συμβάλουν, στη νομιμοποίηση της μη ιατρικής χρήσης της κάνναβης, αποδυναμώνοντας την αντίληψη του κοινού για τους κινδύνους της χρήσης της ουσίας και καθησυχάζοντας την ανησυχία του σχετικά με τη λεγόμενη «ψυχαγωγική» χρήση της κάνναβης, ιδίως μεταξύ των νέων.
Η Επιτροπή καλεί τις χώρες που εφαρμόζουν προγράμματα ιατρικής κάνναβης:
• να θέτουν την παραγωγή και προμήθεια υπό κρατικό έλεγχο,
• να διασφαλίζουν ότι τα φαρμακευτικά κανναβινοειδή χρησιμοποιούνται μόνο υπό ιατρική παρακολούθηση,
• να μην επιτρέπουν τη χρήση κανναβινοειδών στην ιατρική πρακτική χωρίς αποδείξεις ότι είναι ασφαλή και αποτελεσματικά για συγκεκριμένο κάθε φορά ιατρικό σκοπό, σεβόμενες το ρυθμιστικό πλαίσιο που έχουν θεσπίσει για τα φάρμακα.
Επισημαίνει δε, ότι η προσωπική καλλιέργεια για ιατρικούς σκοπούς αυξάνει τον κίνδυνο εκτροπής και ενέχει κινδύνους για την υγεία, καθώς δεν εξασφαλίζει σταθερότητα στη δοσολογία και στα επίπεδα τετραϋδροκανναβινόλης (THC). Επιπλέον, όπως αναφέρει στην έκθεση, το κάπνισμα της κάνναβης δεν είναι ιατρικά αποδεκτός τρόπος για να λαμβάνει κάποιος τυποποιημένες δόσεις κανναβινοειδών, και ενέχει κινδύνους για την υγεία των ασθενών από την εισπνοή των καρκινογόνων ουσιών και των τοξινών που περιέχονται στον καπνό της κάνναβης.
Αναφορικά με τους Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης, η Επιτροπή σημειώνει ότι είναι σημαντικό να διασφαλίζεται ότι εντάσσονται αποτελεσματικά σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών υγείας για τους εξαρτημένους με απώτερο στόχο τη θεραπεία και την απεξάρτηση. Ωστόσο, οι χώροι αυτοί δεν πρέπει να αντικαθιστούν τα προγράμματα μείωσης της ζήτησης, ιδίως την πρόληψη και τη θεραπεία ενώ, πρέπει να προλαμβάνεται η ακούσια ενθάρρυνση της χρήσης και της διακίνησης μέσα και γύρω από αυτούς τους χώρους.
Η έκθεση καταγράφει τι συμβαίνει στον κόσμο
• Στην Ευρώπη περίπου 1 εκατομμύριο κατασχέσεις παράνομων ναρκωτικών, με το 70% να αφορούν την κάνναβη αναφέρθηκαν μόνο για το 2016 στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Οι χώρες της ΕΕ έχουν γίνει σημαντική πηγή του οξικού ανυδρίτη, πρόδρομης ουσίας της ηρωίνης, ενώ έχουν κάνει την εμφάνισή τους και παράνομα εργαστήρια μετατροπής της μορφίνης σε ηρωίνη. Η καθαρότητα της τιμής της κοκαΐνης είναι η υψηλότερη εδώ και πάνω από μια δεκαετία, αν και η τιμή της έχει παραμείνει σταθερή, ενώ αυξάνεται και η διαθεσιμότητα του κρακ. Παράλληλα, αναβιώνει η παράνομη αγορά του «έκσταση». Σχεδόν μία νέα ψυχοδραστική ουσία εντοπίζεται κάθε εβδομάδα στην ΕΕ, κυρίως κάποιο συνθετικό κανναβινοειδές και δευτερευόντως συνθετική καθινόνη.
• Στις ΗΠΑ, εντείνεται η επιδημία οπιοειδών με 70.000 θανάτους το 2017, αύξηση 10% σε σχέση με το 2016. Το κόστος της επιδημίας την ίδια χρονιά έφτασε τα 504 δισ. Δολ., δηλαδή το 2,8% το ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
• Ο Καναδάς νομιμοποίησε τη χρήση κάνναβης για μη ιατρικούς σκοπούς, ενώ νομοθετικές αλλαγές σε ό,τι αφορά την κάνναβη σημειώθηκαν και σε διάφορες πολιτείες των ΗΠΑ, με την Καλιφόρνια και το Βερμόντ επίσης να νομιμοποιούν τη μη ιατρική χρήση.
• Στη Νότια Αμερική η καλλιέργεια θάμνων κόκας και η παραγωγή κοκαΐνης στην Κολομβία έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, γεγονός που φαίνεται να έχει αντίκτυπο και στην ευρωπαϊκή και τη βορειοαμερικανική αγορά.
• Η Αφρική συνεχίζει να χρησιμοποιείται ως διαμετακομιστικό κέντρο για τη διακίνηση κοκαΐνης, με προορισμό κυρίως την Ευρώπη. Ενώ, μεγάλη ανησυχία προκαλεί η χρήση και η διακίνηση τραμαδόλης, ενός συνθετικού οπιοειδούς, μη υπαγόμενου σε διεθνή έλεγχο.
• Στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία μειώνονται η παράνομη καλλιέργεια οπιούχου παπαρούνας και η δημοτικότητα της ηρωίνης, αλλά αυξάνονται ανησυχητικά η διακίνηση και η χρήση μεθαμφεταμίνης.
• Στην Κεντρική Ασία οι νέες ψυχοδραστικές ουσίες και κυρίως τα συνθετικά κανναβινοειδή αντικαθιστούν σταδιακά την ηρωίνη και το όπιο ως βασικά ναρκωτικά επιλογής από τους νέους.
• Στο Αφγανιστάν η παράνομη οικονομία οπιούχων ξεπέρασε αισθητά το επίπεδο των νόμιμων εξαγωγών της σε αγαθά και υπηρεσίες. Πολλές τοπικές κοινότητες έχουν εξαρτηθεί περισσότερο από την καλλιέργεια και διακίνηση οπιούχου παπαρούνας, για να επιβιώσουν με αποτέλεσμα η Επιτροπή να απευθύνει έκκληση για διεθνή συνεργασία και στήριξη στο Αφγανιστάν.
• Στη Μέση Ανατολή η αστάθεια και οι ένοπλες συγκρούσεις διευκολύνουν τη διακίνηση ουσιών στην περιοχή με τις απομιμήσεις «captagon» να έχουν γίνει ναρκωτικό επιλογής στις εμπόλεμες ζώνες και πηγή εισοδήματος για ομάδες τρομοκρατών και εξεγερμένων.
• Στην Ωκεανία η κάνναβη εξακολουθεί να είναι η ευρύτερα χρησιμοποιούμενη ναρκωτική ουσία, ενώ, ανησυχία προκαλεί η αυξανόμενη διάδοση κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης.
• Στην Αυστραλία σημειώνεται ρεκόρ εικοσαετίας στους θανάτους από ναρκωτικά.
Άνιση η πρόσβαση σε ελεγχόμενα ναρκωτικά φάρμακα
Μεγάλο πρόβλημα σε παγκόσμιο επίπεδο παραμένει η διαθεσιμότητα ελεγχόμενων φαρμάκων και ειδικότερα, η άνιση πρόσβαση σε αυτά. Ως βασικές αιτίες αναφέρονται η έλλειψη κατάρτισης ή ευαισθητοποίησης, προβλήματα στην προμήθεια ελεγχόμενων φαρμάκων και οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι.
Σε ό,τι αφορά τα αναλγητικά οπιοειδή η Βόρεια Αμερική είναι η περιοχή με το υψηλότερο επίπεδο διαθεσιμότητας, με δεύτερη τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Σημαντικές είναι και οι παγκόσμιες διαφορές στην κατανάλωση ψυχοτρόπων φαρμάκων, όπως των αντιεπιληπτικών.
