Η αύξηση των τιμών καταναλωτή στην ευρωζώνη δεν επιβραδύνθηκε τον Αύγουστο με τον μέσο, ετήσιο πληθωρισμό στις 20 χώρες του ευρώ να παραμένει στο 5,3%, μακριά από τον στόχο του 2%, που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ο δομικός πληθωρισμός, εξαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας, υποχώρησε στο 5,3% (από 5,5% τον προηγούμενο μήνα).Τρόφιμα, αλκοόλ και καπνός ήταν η κατηγορία με τις υψηλότερες ανατιμήσεις τον Αύγουστο (9,8%, έναντι 10,8% τον Ιούλιο), ακολουθούμενη από τις υπηρεσίες (5,5%, έναντι 5,6% τον Ιούλιο), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (4,8%, έναντι 5,0% τον Ιούλιο) και την ενέργεια (-3,3%, έναντι -6,1% τον Ιούλιο). Μικρή πτώση παρουσίασαν και τα στοιχεία για τις υπηρεσίες , από 5,6 σε 5,5%.
Τα υψηλότερα ποσοστά πληθωρισμού τον Αύγουστο καταγράφηκαν στη Σλοβακία (9,6% ), την Κροατία (8,5%) και την Αυστρία (7,6%).
Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν σε Ισπανία και Βέλγιο (2,4%) και στην Κύπρο (3%), ενώ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 3,4% (από 3,5% τον Ιούλιο).
Τι θα γίνει με τα επιτόκια
Τα νέα δεδομένα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους συμμετέχοντες στην αγορά και τους οικονομολόγους. Διότι αποτελούν βασικό παράγοντα που θα επηρεάσει τις αποφάσεις της ΕΚΤ, αν θα αυξήσει ξανά τα επιτόκια ή θα κάνει ένα διάλειμμα στην επόμενη συνεδρίασή της, στις 14 Σεπτεμβρίου. Η ΕΚΤ προσπαθεί να αντισταθεί στην πληθωριστική πίεση με ισχυρές αυξήσεις των επιτοκίων, καθώς από το καλοκαίρι του 2022 αύξησε το βασικό της επιτόκιο συνολικά κατά 4,25 ποσοστιαίες μονάδες.
Χόλτσμαν: Μπορεί να υπάρξει νέα αύξηση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο
Οι θεματοφύλακες του ευρώ στην Φρανκφούρτη τονίζουν πώς καθοδηγούνται αποκλειστικά από τα μακροοικονομικά δεδομένα, όπως επανέλαβε και η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην ομιλία της στο συνέδριο των κεντρικών τραπεζών στο Τζάκσον Χολ.
Οι αγορές μείωσαν πάντως την πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων στο 25 % ενόψει της επόμενης συνεδρίασης, μετά και την πρωινή ομιλία της Ιζαμπέλ Σνάμπελ , μέλους της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ, η οποία δεν απέκλεισε να υπάρξει ένα διάλειμμα στις αυξήσεις.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν στη «Ναυτεμπορική» ότι ο πληθωρισμός είναι πολύ πιθανό να μειωθεί τον Σεπτέμβριο , καθώς τα περισσότερα στοιχεία υποδηλώνουν ότι οι πιέσεις στις τιμές υποχωρούν. Η αγορά εργασίας παραμένει σταθερή, με το μέσο ποσοστό ανεργίας της ευρωζώνης να παραμένει αμετάβλητο στο ιστορικό χαμηλό του 6,4%.
Η βόμβα του χρέους
Την ίδια ώρα πάντως, η βόμβα του χρέους χτυπά την Ευρώπη. Το κόστος δανεισμού έχει αυξηθεί, θέτοντας σε κίνδυνο τις εταιρείες, αλλά και τους καταναλωτές και τα κράτη. «Ο μεγαλύτερος πόνος δεν έχει ακόμη γίνει αισθητός για τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις ,που είχαν δανειστεί δισεκατομμύρια ευρώ κατά την εποχή του εξαιρετικά χαμηλού κόστους δανεισμού», γράφει η γερμανική Handelsblatt.
Η Λαγκάρντ σιώπησε – Ο Πάουελ μας μπέρδεψε: Τι τρέχει με τους κεντρικούς τραπεζίτες;
Αρνητικά σημάδια έχουν επίσης φθάσει από την οικονομία της Ευρωζώνης τις τελευταίες ημέρες. Ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης που καταρτίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποχώρησε για τέταρτο συνεχόμενο μήνα τον Αύγουστο, στο 93,3 από 94,5 τον Ιούλιο-σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτό που ανέμεναν οι οικονομολόγοι.
Οι δείκτες PMI της Ευρωζώνης έφτασαν στο χαμηλό 33 μηνών, στις 47 μονάδες, πολύ κάτω από το επίπεδο των 50 μονάδων που διαχωρίζει την οικονομική επέκταση από τη συρρίκνωση.
Πλήγμα στη βιομηχανική στρατηγική της ΕΕ
Οι εξελίξεις αυτές αποτελούν πλήγμα για τη βιομηχανική στρατηγική που προσπαθεί να χαράξει η Ευρωπαϊκή Ένωση από την αρχή του έτους, υπό την πίεση μάλιστα του σκληρού αμερικανικού ανταγωνισμού, που πυροδοτεί ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA).
Ο λεγόμενος και «νόμος Μπάιντεν» που εγκρίθηκε από το καλοκαίρι του 2022 από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών για τη στήριξη της αμερικανικής «πράσινης», προσελκύει ήδη αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες να επενδύσουν στην Αμερική.
Μετά από κάποια αναβλητικότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο-απάντηση, τον Φεβρουάριο του 2023,για τη στήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Το σχέδιο αυτό έχει στόχο την απλούστευση των κανόνων που διέπουν τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων εντός της ενιαίας αγοράς. Ο λόγος είναι σαφής: να διευκολυνθεί η υποστήριξη των βιομηχανιών των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στηρίζεται περισσότερο ο βορράς
Βιομηχανικές πηγές τονίζουν πάντως στη «Ναυτεμπορική» ότι υπάρχει κίνδυνος βιομηχανικής απόκλισης και πόλωσης εντός της Ένωσης, κυρίως προς όφελος των χωρών του Βορρά που έχουν περισσότερα δημοσιονομικά περιθώρια. Από τις κρατικές ενισχύσεις ύψους 740 δισ. ευρώ που εγκρίθηκαν από τον Μάρτιο του 2022, το 48,5% ήταν στη Γερμανία, το 22,6% στη Γαλλία, ενώ τα υπόλοιπα κράτη μέλη μοιράζονται το υπόλοιπο 29%.
Επιπλέον, «οι χώρες που διαθέτουν δημοσιονομικούς πόρους δεν είναι απαραίτητα εκείνες που έχουν στο έδαφός τους τις κρίσιμες πρώτες ύλες που επιδιώκει να εκμεταλλευτεί η ΕΕ για να μειώσει την εξάρτησή της από τον υπόλοιπο κόσμο, και ειδικότερα την Κίνα», εξηγεί η Πάολα Βερόνι, οικονομολόγος με ειδίκευση στη ζώνη του ευρώ στην Crédit Agricole.
Για να διορθώσει τις αποκλίσεις, η Κομισιόν προχώρησε στη δημιουργία του «Ταμείου Κυριαρχίας», το οποίο, εφοδιασμένο με κοινούς δημοσιονομικούς πόρους, θα επέτρεπε την αντιστάθμιση αυτών των διαφορών.
«Θάφτηκε» το Ταμείο Κυριαρχίας
Υποτίθεται ότι το Ταμείο αυτό θα είχε λειτουργήσει πριν το καλοκαίρι, αλλά στις ανακοινώσεις της Κομισιόν για την ενδιάμεση αναθεώρηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, η Κομισιόν φαίνεται να «έθαψε» αυτή την ιδέα. Δεν θα υπάρχει «Ταμείο Κυριαρχίας», αλλά η ΕΕ θα αρκεστεί σε μια πλατφόρμα «στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη» -γνωστή και ως «Step. Ωστόσο, αυτή η πλατφόρμα έχει αρκετούς περιορισμούς.
«Η πλατφόρμα Step στοχεύει να υποστηρίξει βιοτεχνολογίες, πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες, δηλαδή πρωτοποριακές καινοτομίες, για παράδειγμα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Ο αριθμός των τομέων είναι πολύ περιορισμένος», αποκαλύπτει η Γαλλίδα ευρωβουλευτής Βαλερί Χαγιέ της Ομάδας των Φιλελευθέρων (Renew). Το πρόγραμμα Step είναι «μια απλή επιχείρηση μάρκετινγκ, ειδικά σε οικονομικό επίπεδο, καθώς η Επιτροπή προτείνει τη χρήση ήδη υπαρχόντων κεφαλαίων, με μια απλή μικρή επέκταση».
Η Κομισιόν προτείνει πράγματι στα κράτη μέλη να προσθέσουν λίγα πρόσθετα κονδύλια –κάπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ – τα οποία θα εξαντληθούν γρήγορα. «Αυτό είναι το ποσό που πρόκειται να πληρώσει η Γερμανία αμέσως για να επιτρέψει στην Intel να κατασκευάσει το εργοστάσιο ημιαγωγών στο κεντροανατολικό τμήμα της χώρας» , συγκρίνει λέει η Εβλάλια Ρούμπιο, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Jacques Delors, ειδικός στα ευρωπαϊκά οικονομικά υποθέσεων.
Επιπλέον, «αυτά τα 10 δισεκατομμύρια δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα διατεθούν ,επειδή η βιομηχανική πολιτική ανταγωνίζεται άλλες προτεραιότητες, όπως η βοήθεια για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η οποία συναντά μεγαλύτερη συναίνεση στα κράτη μέλη», εξηγεί η Χαγιέ. «Είναι επιτακτική ανάγκη να βοηθήσουμε την Ουκρανία, αλλά πρέπει να ενισχύσουμε επίσης τη μάχη για την επαναβιομηχάνιση», σημειώνει η Γαλλίδα ευρωβουλευτής του προέδρου Μακρόν. «Χωρίς έναν κατάλληλο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό με επαρκή κονδύλια, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα μπορεί να ενισχύσει τη βιομηχανική της στρατηγική» ,λέει ο Νικολά Λερόν, συνεργάτης ερευνητής στο πανεπιστήμιο Sciences Po .
