Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Για την προσεχή Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου προγραμματίζεται η επόμενη συνεδρίαση του Euro Working Group, με θέμα συζήτησης αυτή τη φορά την υλοποίηση των τελευταίων προαπαιτούμενων της 3ης αξιολόγησης, αλλά και την πορεία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου μέχρι τον περασμένο Δεκέμβριο, από την οποία και θα εξαρτηθεί το αν θα «ξεκλειδώσει» η υποδόση των 500 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή των επόμενων ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, όπως επίσης και η δόση των 5,2 δισ. ευρώ για την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους, αλλά και για έναρξη της διαδικασίας «γεμίσματος» του «κουμπαρά ρευστότητας» (cash buffer).
Στο οικονομικό επιτελείο επικρατεί αισιοδοξία ότι μέχρι το Eurogroup της 19ης Φεβρουαρίου θα έχουν τελειώσει όλες οι εκκρεμότητες όσον αφορά την 3η αξιολόγηση, αλλά και τη συλλογή των στοιχείων σχετικά με την πορεία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Επίσης, μέχρι το Eurogroup εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί και η έκδοση του 7ετούς ομολόγου, κάτι που σημαίνει ότι στο τελευταίο 10ήμερο του Φεβρουαρίου το ελληνικό Δημόσιο θα βρεθεί με σημαντικά αποθέματα ρευστότητας στη διάθεσή του: ο «κουμπαράς ρευστότητας» θα περιέχει περισσότερα από 4 δισ. ευρώ, ενώ τα 500 εκατ. ευρώ που θα εκταμιευτούν για την αποπληρωμή των χρεών θα πρέπει να πέσουν στην αγορά μέχρι και τον Απρίλιο προκειμένου να γίνει η εκταμίευση και της 2ης υποδόσης που ενέκρινε το Eurogroup της 22ας Ιανουαρίου ύψους ενός δισ. ευρώ.
Η ρευστότητα του ελληνικού Δημοσίου θα αποτελέσει ένα από τα βασικά θέματα διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και στους θεσμούς κατά το επόμενο χρονικό διάστημα. Εκτός από τον στόχο μηδενισμού των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου μέχρι το τέλος του προγράμματος, πλέον υπάρχει στο τραπέζι και το πόσα χρήματα θα πρέπει να περιλαμβάνει το «cash buffer» κατά την 20ή Αυγούστου, που είναι και η ημερομηνία λήξης του 3ου μνημονίου. Στο ελληνικό οικονομικό επιτελείο μιλούν για ένα ποσό της τάξεως των 18-19 δισ. ευρώ, το οποίο επαρκεί για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας μέχρι το τέλος του 2019. Δηλαδή, με αυτό το ποσό η Ελλάδα θα μπορεί να αποπληρώσει όλες τις λήξεις χρέους από τον Αύγουστο του 2018 μέχρι το τέλος του 2019 ακόμη και αν «κλείσουν» οι αγορές.
Το ποσό των 18-19 δισ. ευρώ δεν είναι καθόλου μικρό και -δεδομένου ότι μέχρι τον Φεβρουάριο ο κουμπαράς θα περιλαμβάνει γύρω στα 4-5 δισ. ευρώ- θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές για το πώς θα συγκεντρωθεί το υπόλοιπο ποσό. Μια πηγή θα είναι οι δύο επόμενες εκδόσεις ομολόγων που θα γίνουν μέχρι το καλοκαίρι, η μία εκ των οποίων αναμένεται να αφορά 10ετές ομόλογο. Η δεύτερη πηγή θα είναι τα αδιάθετα κεφάλαια του 3ου μνημονίου, τα οποία εκτιμάται ότι θα ανέλθουν περίπου στα 26-27 δισ. ευρώ μέχρι τη λήξη του προγράμματος.
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου που έχουν γνώση των στοιχείων αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών εκφράζουν την αισιοδοξία ότι δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα, καθώς μόνο τον Δεκέμβριο έγιναν καταβολές άνω των 200 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου, όπως προέκυψε άλλωστε και από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Κριτήριο αυτή τη φορά για να εγκριθεί η εκταμίευση της επόμενης δόσης θα είναι οι επιδόσεις του υπουργείου Οικονομικών για όλη την περίοδο από τον Ιούλιο του 2017 μέχρι και το τέλος του χρόνου. Επιτυχής ολοκλήρωση των συζητήσεων επί του θέματος θα φέρει ρευστότητα επιπλέον 500 εκατ. ευρώ στα ταμεία του Δημοσίου, τα οποία θα πρέπει να διοχετευτούν άμεσα στην αγορά, καθώς τον Απρίλιο (ή το αργότερο μέσα στον Μάιο) θα πρέπει να εκταμιευτεί και η επόμενη υποδόση του ενός δισ. ευρώ, η οποία θα διοχετευτεί εξ ολοκλήρου για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
Για το 2018, το κείμενο συμμόρφωσης που συνέταξαν οι θεσμοί με την ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης, προβλέπει μια μεγάλη ένεση ρευστότητας με στόχο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές να μηδενιστούν μέχρι τον Ιούνιο του 2018. Το ποσό που προγραμματίζεται να διατεθεί αποκλειστικά γι’ αυτό τον σκοπό ανέρχεται στα 3,5 δισ. ευρώ και θα πρέπει να προέλθει τόσο από τα δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης όσο και από ίδιους πόρους του κρατικού προϋπολογισμού.
Ο πήχης για το υπουργείο Οικονομικών ανεβαίνει ακόμη ψηλότερα σε σχέση με το 2017, καθώς μέσα σε ένα εξάμηνο θα πρέπει να αποπληρωθούν οφειλές αντίστοιχου ύψους με αυτές που αποπληρώθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2017. Στελέχη του οικονομικού επιτελείου αναγνωρίζουν τη δυσκολία του εγχειρήματος, καθώς πέρα από την εξεύρεση των κονδυλίων για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών απαιτείται και πολύ καλός συντονισμός όχι μόνο των κεντρικών υπηρεσιών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αλλά και των φορέων της γενικής κυβέρνησης. Άλλωστε, κριτήριο των θεσμών για να ανάψουν το πράσινο φως για την εκταμίευση της επόμενης δόσης για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου δεν είναι το αν θα μεταφερθούν τα κονδύλια από το υπουργείο Οικονομικών στους επιμέρους φορείς, αλλά το αν θα φτάσουν στην αγορά.
Για να επιτευχθεί ο μνημονιακός στόχος μηδενισμού των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου μέχρι το τέλος του προγράμματος, θα πρέπει κάθε μήνα που περνάει, μέχρι και τον Ιούνιο, να αποπληρώνονται χρέη της τάξεως των 500-600 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, για τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο έχουν προγραμματιστεί αποπληρωμές της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ, ενώ για την περίοδο από τον Μάρτιο μέχρι και τον Ιούνιο έχουν προγραμματιστεί πληρωμές ύψους 600 εκατ. ευρώ ανά μήνα. Το ποσό των 3,5 δισ. ευρώ συμπληρώνεται με κονδύλι της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ που έχει προγραμματιστεί να διατεθεί στην αγορά τον Ιούλιο.
Τα τελικά στοιχεία των ληξιπρόθεσμων οφειλών του 2017 έχει προγραμματιστεί να ανακοινωθούν σήμερα από το υπουργείο Οικονομικών ύστερα από δύο σχετικές αναβολές.
Για πρώτη φορά από τότε που μπήκαμε στα μνημόνια, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους προμηθευτές του Δημοσίου αναμένεται να πέσουν κάτω από 3 δισ. ευρώ (σ.σ.: τα χρέη ήταν 3,46 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο και 3,141 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο), με την προοπτική να είναι η συνέχιση της πτωτικής τάσης και μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου έφτασαν ακόμη και στα 8,841 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2012, ενώ το κρίσιμο 2015 το ποσό έφτασε τον Δεκέμβριο στα 4,696 δισ. ευρώ.
