Την αδυναμία της Ελλάδας να προσελκύσει φοιτητές και επιστήμονες από το εξωτερικό, σε μια περίοδο αλματώδους εξέλιξης της τεχνολογίας, η οποία θα σημάνει τα επόμενα χρόνια την αντικατάσταση της πλειοψηφίας των σημερινών θέσεων εργασίας, επισημαίνει η διεθνής επιστημονική κοινότητα. Μιλώντας σε συνέδριο του Economist στην Αθήνα, με θέμα “The New Jobs–The New Skills”, μια σειρά ομιλητών ανέλυσε ζητήματα που αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη, την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας.
Δημήτρης Νανόπουλος, Διακεκριμένος καθηγητής φυσικής υψηλών ενεργειών, Πανεπιστήμιο Texas A&M, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών
«Τα πράγματα δεν μπορούν να παραμείνουν τα ίδια, ενώ όλα έχουν αλλάξει», ανέφερε χαρακτηριστικά ο διακεκριμένος καθηγητής φυσικής υψηλών ενεργειών του Πανεπιστημίου του Texas A&M Δημήτρης Νανόπουλος, τονίζοντας ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελεί διεθνή κόμβο γνώσης και εκπαίδευσης. «Η χώρα θα έπρεπε να είναι παράδεισος γνώσης, με λίστες αναμονής για τα ελληνικά πανεπιστήμια», σημείωσε ο κ. Νανόπουλος.
Αναφορικά με το brain drain τόνισε πως «πρέπει να αφήσουμε τους νέους να κάνουν αυτό που θέλουν, να ακολουθήσουν τον τρόπο τους». Υπογράμμισε δε ότι η ελληνική διασπορά διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο ως τέτοια.
«Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει, είναι μπερδεμένος, κι αυτό ορισμένοι το εκμεταλλεύονται», τόνισε ο κ. Νανόπουλος, αναφερόμενος αφενός στις ραγδαίες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, αφετέρου στο φαινόμενο του λαϊκισμού, «τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά».
Manuel Trajtenberg, Καθηγητής Οικονομικών, Tel Aviv University
Μια κρίση συνιστά μια τεράστια ευκαιρία να τα «διαλύσει» κανείς όλα και να τα κτίσει από την αρχή, ανέφερε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ Manuel Trajtenberg, με το βλέμμα στην ελληνική περίπτωση.
Ευρύτερα, ο κ. Trajtenberg αναφέρθηκε σε προηγούμενες τεχνολογικές «επαναστάσεις», τονίζοντας ότι η απασχόληση δεν μειώθηκε, αλλά σε βάθος χρόνου αντιθέτως αυξήθηκε. Βεβαίως, ο ίδιος αναγνώρισε ότι τα στάδια μετάβασης είναι κάθε φορά επώδυνα, με κερδισμένους και χαμένους.
Ο κ. Trajtenberg υπογράμμισε ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο κατά την οποία οι μηχανές εισέρχονται στη φάση της πρόληψης και της λήψης αποφάσεων. «Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι τεράστιες», τόνισε, μιλώντας για την ανάγκη η προσοχή να επικεντρωθεί σε αυτούς που προσωρινά χάνουν από τις ραγδαίες εξελίξεις, καθώς και στην προώθηση νέων επαγγελματικών κατευθύνσεων ως προσαρμογή στα δεδομένα, φέρνοντας το παράδειγμα της προσωπικής φροντίδας, ιδίως στον τομέα της υγείας.
Μιχάλης Μπλέτσας, Ερευνητής και Διευθυντής Πληροφορικής, MIT Media Lab
Το brain drain δεν είναι μοναδικό ελληνικό φαινόμενο και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να το σταματήσουμε, επεσήμανε από το βήμα του Economist ο Ερευνητής και Διευθυντής Πληροφορικής του ΜΙΤ Media Lab Μιχάλης Μπλέτσας.
Ωστόσο, υπογράμμισε ότι «η βασική εξαγωγή της Ελλάδας είναι να εκπαιδεύει ανθρώπους που δεν χρειάζεται», φέρνοντας το παράδειγμα ότι η χώρα διαθέτει δύο φορές τον μέσο αριθμό γιατρών αναλογικά με τον πληθυσμό και, αντιθέτως, μόλις το 1/3 σε νοσηλευτικό προσωπικό.
Ο ίδιος μίλησε για την ανάγκη προσέλκυσης επενδύσεων και δημιουργίας θέσεων εργασίας στην Ελλάδα, τονίζοντας ως προϋποθέσεις παραμέτρους όπως η πολιτική σταθερότητα, ένα σταθερό φορολογικό σύστημα αλλά και ένα συνταξιοδοτικό σύστημα το οποίο δεν θα ρίχνει όλο το βάρος στους νεότερους ανθρώπους για την υποστήριξη των συντάξεων.
«Χρειάζονται σκληρές αποφάσεις», αλλά «σπαταλάμε τους νέους μας», τόνισε ο κ. Μπλέτσας, προσθέτοντας ότι και ο ιδιωτικός τομέας στην Ελλάδα έχει ευθύνη, καθώς δεν δίνει την απαιτούμενη έμφαση στον τομέα του R&D και σε κάθε περίπτωση «το ταγκό θέλει δύο».
Παύλος Μυλωνάς, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εθνική Τράπεζα
«Η χαμηλή ανεξαρτησία των πανεπιστημίων της χώρας εμφανίζεται ως ο κύριος λόγος για την μικρό αριθμό εισροών φοιτητών στην Ελλάδα», τόνισε κατά το συνέδριο ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Παύλος Μυλωνάς.
Ο κ. Μυλωνάς παρατήρησε ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταγραφεί μια εντυπωσιακή αύξηση στην παγκόσμια κινητικότητα των φοιτητών, με την Ασία να διαδραματίζει ρόλο κινητήριας δύναμης. Η Ελλάδα όμως έχει επηρεαστεί αρνητικά από την παγκόσμια τάση της αυξανόμενης κινητικότητας των φοιτητών, καθώς έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εκροών και ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εισροών.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Μυλωνάς προέκρινε την εφαρμογή μιας δραστικής αλλαγής του θεσμικού πλαισίου και την κεφαλαιοποίηση της ακαδημαϊκής αριστείας της ελληνικής διασποράς, ως παράγοντες οι οποίοι θα ήταν σε θέση να αναβαθμίσουν την Ελλάδα ως κόμβο υψηλής εκπαίδευσης της ευρύτερης περιοχής. Εξάλλου, όπως είπε, μια μεταρρύθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης θα παρείχε μια ισχυρή ώθηση της ελληνικής οικονομίας.
Άκης Σκέρτσος, Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒ
Το μήνυμα ότι οι νέες θέσεις εργασίας και τα νέα επαγγέλματα που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες, την ψηφιοποίηση της οικονομίας και την 4η βιομηχανική επανάσταση «δεν είναι μέρος του προβλήματος αλλά μέρος της λύσης» για την ελληνική οικονομία και την αγορά εργασίας έστειλε μέσα από το συνέδριο ο γενικός διευθυντής του ΣΕΒ Άκης Σκέρτσος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Σκέρτσος έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου: «Η Ελλάδα, εν μέσω διεθνών τεχνολογικών και παραγωγικών ανακατατάξεων, κινδυνεύει κυρίως από το να εγκλωβιστεί και να καθηλωθεί, στις χώρες περιορισμένης παραγωγικής βάσης, χαμηλής προστιθέμενης αξίας, χαμηλών ειδικοτήτων και χαμηλών μισθών».
Σημείωσε δε πως η επαναβιομηχάνιση συνεπώς της ελληνικής οικονομίας αποτελεί όρο επιβίωσης και ανάπτυξης. Ειδάλλως, «κινδυνεύουμε με οικονομικό μαρασμό και περιθωριοποίηση, αν δεν ανεβούμε στο τρένο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης».
Χρήστος Ιωάννου, Διευθυντής Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας, ΣΕΒ Σύνδεσμος Επιχειρήσεων
και Βιομηχανιών
Με 17 μονάδες ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους η Ελλάδα είναι σήμερα μακριά από τον παγκόσμιο μέσο όρο (74), τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (99), και πολλές άλλες μικρές οικονομίες της ΕΕ και της Ευρωζώνης (Σουηδία 223, Σλοβενία 137, Σλοβακία 135, Τσεχία 101, Πορτογαλία 58).
Στην επισήμανση αυτή προέβη ο Διευθυντής Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας του ΣΕΒΧρήστος Ιωάννου, χαρακτηρίζοντας ανησυχητικά τα ελληνικά στατιστικά. Ο ίδιος μίλησε παράλληλα για την ανάγκη ενός θεσμικού πλαισίου της ελληνικής αγοράς εργασίας που θα προάγει την ευελιξία και την αποτελεσματικότητα, συμβάλλοντας στη μεταφορά πόρων, συμπεριλαμβανόμενης της εργασίας, προς έναν πιο εμπορεύσιμο τομέα.
Μίνως Γαροφαλάκης, Διευθυντής, Ινστιτούτο Πληροφοριακών Συστημάτων, ATHENA RC, Καθηγητής, τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Πολυτεχνείο Κρήτης
Έμφαση σε δύο τεχνολογίες που αλλάζουν γρήγορα τον κόσμο, την τεχνητή νοημοσύνη (AI) και τα bigdata έδωσε κατά την ομιλία του ο καθηγητής του τμήματος Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πολυτεχνείου Κρήτης Μίνως Γαροφαλάκης. Υπάρχουν ήδη εργασίες στις οποίες η AIαποδίδει καλύτερα από τον άνθρωπο. Οι προϋποθέσεις που έδωσαν τη δυνατότητα στην ΑΙ να εξελιχθεί τώρα είναι το deep learning, οι πλατφόρμες cloud και τα big data, σύμφωνα με τον κ. Γαροφαλάκη.
Νίκος Μυλωνόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής ψηφιακού επιχειρείν, ALBA Graduate BusinessSchool,
The American College of Greece
Οι περισσότερες αποφάσεις θα λαμβάνονται πλέον από τους υπολογιστές και εμείς θα πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτό, ανέφερε από το βήμα o αναπληρωτής καθηγητής ψηφιακού επιχειρείν τουALBA Graduate Business School, The American College of Greece Νίκος Μυλωνόπουλος. Το ερώτημα είναι πώς να σχεδιάσουμε την τεχνολογία ώστε να βοηθά τους ανθρώπους να είναι πιο ανθρώπινοι. Πρέπει να σχεδιάσουμε από τώρα τι είδους εργασία θέλουμε να συνεχίσουν να την κάνουν οι άνθρωποι και ποιες μπορούμε να αφήσουμε στα ρομπότ, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μυλωνόπουλος.
Πέτρος Ψύλλος, Φοιτητής επιστήμης των υπολογιστών, εφευρέτης του MATIA
«Η επιτυχία εξαρτάται σήμερα περισσότερο από την ατομική σκέψη παρά από τον τόπο γέννησης, την καταγωγή ή την ηλικία. Δεν χρειάζεται να δραπετεύσεις στο τέλος του κόσμου προκειμένου να κάνεις τον κόσμο να μάθει για σένα», ανέφερε χαρακτηριστικά σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που έστειλε στο συνέδριο ο φοιτητής επιστήμης των υπολογιστών και εφευρέτης του ΜΑΤΙΑ Πέτρος Ψύλλος. Ο ίδιος επεσήμανε ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία κατά τη γνώμη του αυξάνουν την πιθανότητα επιτυχίας: πάθος, έλλειψη φόβου αποτυχίας, συνέπεια και soft skills.
Νίκος Μωραϊτάκης, Διευθύνων Σύμβουλος, Workable
«Τα startups από μόνα τους δεν φέρνουν ανάπτυξη» υπογράμμισε από το βήμα του συνεδρίου ο διευθύνων σύμβουλος της Workable Νίκος Μωραϊτάκης. Αναρωτήθηκε αν υπάρχει στην Ελλάδα συζήτηση για τις αλλαγές που έρχονται, όπως οι αλλαγές στις πόλεις από την αυτόνομη οδήγηση. Όσον αφορά τα startups, σημαντικό είναι ότι σε αυτά γίνεται συζήτηση για τέτοια ζητήματα, καθώς ανταγωνίζονται με άλλα startups στο εξωτερικό. Τα startups βοηθούν στο να υπάρξουν άνθρωποι που θα είναι ικανοί να διαχειριστούν το μέλλον, υπογράμμισε ο CEO της Workable.
Enon Landenberg, founder, dreamer, doer, sFBI
Στην ανάγκη κατανόησης των αλλαγών που βρίσκονται σε εξέλιξη επικεντρώθηκε ο ιδρυτής της sFBIEnon Landenberg σε εισήγηση που παρέθεσε στο συνέδριο. Οι νέοι άνθρωποι σήμερα είναι όμοιοι σε όλες τις χώρες, ζούμε σε έναν κόσμο χωρίς σύνορα. Αναφέρθηκε στο πώς η διάδοση της γνώσης μέσω του Internet επηρεάζει, μεταξύ άλλων, τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια, ή πώς ανατρέπει την αυθεντία του εκπαιδευτικού συστήματος. Τόνισε ότι όλα τα επαγγέλματα θα αλλάξουν και ότι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι ώστε να προσαρμοστούμε στις αλλαγές.
Νέλλη Τζάκου-Λαμπροπούλου, Γενική Διευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής, Εθνική Τράπεζα
Tην ανάγκη για μια αποτελεσματικότερη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και την ψηφιακή οικονομία, μέσα από τη στενότερη συνεργασία της πολιτείας με τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και τις επιχειρήσεις, επεσήμανε κατά την εισήγησή της η γενική διευθύντρια λιανικής τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας Νέλλη Τζάκου-Λαμπροπούλου, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως «πρέπει να κινηθούμε συντονισμένα και στοχευμένα, ώστε να μετατρέψουμε την πρόκληση σε ευκαιρία, για μία πιο ανταγωνιστική ελληνική οικονομία».
Σύμφωνα με την κ. Τζάκου, η ανάκαμψη της απασχόλησης που έχει σημειωθεί στον τομέα των ΜμΕ οφείλεται στις εξωστρεφείς και καινοτόμους επιχειρήσεις, οι οποίες μάλιστα αυξάνουν σταδιακά το μερίδιό τους, καλύπτοντας ήδη το 40% του τομέα. Όμως, «το ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι τα 2/3 αυτών των επιχειρήσεων δηλώνουν έλλειμμα δεξιοτήτων».
Η ίδια αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο πρόγραμμα “NBG Business Seeds”, το οποίο «λειτουργεί στην ουσία σαν επιταχυντής, που παίρνει μια επιχειρηματική ιδέα και μέσα από καθοδήγηση, χρηματοδότηση και διαδικασίες, τη βοηθά να γίνει ώριμη μικρομεσαία εταιρεία με έσοδα, εξωστρέφεια και δημιουργία θέσεων εργασίας».
Νεκτάριος Ταβερναράκης, Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου, Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας (ITE), Καθηγητής μοριακής βιολογίας συστημάτων, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης
Στην ίδρυση, με πρωτοβουλία του Υπουργού Έρευνας και Καινοτομίας, του Υπερταμείου Συμμετοχών EquiFund, σε συνεργασία με το European Investment Fund (EIF), στάθηκε ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας (ΙΤΕ) καθηγητής ΝεκτάριοςΤαβερναράκης, αναφερόμενος σε εργαλεία στήριξης της νεανικής επιχειρηματικότητας τα οποία το ΙΤΕ «προσανατολίζεται να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό».
Ο ίδιος ανέπτυξε ευρύτερα τη στρατηγική του ΙΤΕ πάνω στη βάση τριών πυλώνων: «Ο πρώτος αφορά στοχευμένη επιστημονική έρευνα σε επιλεγμένους τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, ο δεύτερος αφορά την εκπαίδευση της επόμενης γενιάς των επιστημόνων σε στενή συνεργασία με Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Χώρας, και ο τρίτος βέβαια είναι η αξιοποίηση του προϊόντος της έρευνας μέσα από την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομικής ανάπτυξης».
Μάρκος Βερέμης, Συνιδρυτής & πρόεδρος ΔΣ, Upstream, Εταίρος, BigPi Venture Capital
Νέα κύματα αλλαγής, που ξεκινούν από σχετικά μικρούς πυρήνες, με διαφορετικό DNA από τις επιχειρήσεις στις οποίες έχει συνηθίσει η Ελλάδα, αποτελούν λόγο αισιοδοξίας για την επόμενη ημέρα στην ελληνική οικονομία.
Την άποψη αυτή εξέφρασε ο συνιδρυτής και πρόεδρος ΔΣ της Upstream Μάρκος Βερέμης, παρά το γεγονός ότι -σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παρέθεσε- μόνο 3.000 σε 500.000 ελληνικές επιχειρήσεις έχουν σήμερα τα υγιή χαρακτηριστικά για να αναπτυχθούν, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία και προσελκύοντας επενδύσεις.
Περιγράφοντας κοινά στοιχεία ανάμεσα σε αυτές τις εταιρείες, όπως το Taxibeat ή το Workable, ο κ. Βερέμης επεσήμανε ότι οδηγούνται από τη γνώση και το ΙΤ και βασίζονται σε αυτό που προσφέρουν, παρά στο «δίκτυο», όπως ισχύει με τον γενικό κανόνα στις «παραδοσιακές» επιχειρήσεις στην Ελλάδα.
Κώστας Αξαρλόγλου, Πρύτανης και καθηγητής διεθνών επιχειρηματικών σχέσεων, ALBA GraduateBusiness School, The American College of Greece
«Οι τεχνολογικές εξελίξεις που χθες ήταν επιστημονική φαντασία σήμερα είναι πραγματικότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρύτανης και καθηγητής διεθνών επιχειρηματικών σχέσεων του ALBA GraduateBusiness School, The American College of Greece Κώστας Αξαρλόγλου, υπογραμμίζοντας τις προκλήσεις που δημιουργούν παράμετροι όπως η τεχνητή νοημοσύνη και ο κοινωνικός της αντίκτυπος.
«Οι δεξιότητες που χρειαζόμαστε είναι εντελώς διαφορετικές απ’ ό,τι μέχρι τώρα» και «η αντίδρασή μας στις εξελίξεις θα είναι η ικανότητά μας να μαθαίνουμε», σημείωσε ο κ. Αξαρλόγλου.
Κωνσταντίνος Κυρανάκης, Πρώην πρόεδρος, The Youth of the European People’s Party,
Συνιδρυτής, Brain Gain
Την ανάγκη να αλλάξει πλήρως το οικονομικό μοντέλο στην Ελλάδα επεσήμανε ο πρώην πρόεδρος τουThe Youth of the European People’s Party και συνιδρυτής του Brain Gain Κωνσταντίνος Κυρανάκης, δίνοντας έμφαση στην εκπαίδευση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας μέσα στο νέο διεθνές περιβάλλον το οποίο οδηγείται από τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας.
Στο πλαίσιο αυτό, εξέφρασε την άποψη ότι η ελληνική κυβέρνηση θέτει εμπόδια παρά διευκολύνει την επιχειρηματική πρωτοβουλία. Μεταξύ άλλων, χαρακτήρισε ζήτημα πολιτικής βούλησης να επιτραπεί η δημιουργία ερευνητικών κέντρων στα ελληνικά πανεπιστήμια σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.
«Η Ελλάδα μπορεί να αντιγράψει μοντέλα που έχουμε δει να εφαρμόζονται σε χώρες όπως το Ισραήλ και οι ΗΠΑ, προκειμένου να μετατρέψει το brain drain σε brain gain», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κυρανάκης.
Λούκα Κατσέλη, Πρώην υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πρόεδρος, διεθνής συμβουλευτική επιτροπή, Ινστιτούτο Ερευνών και Πολιτικής Στρατηγικής για την Ανάπτυξη και τη Διακυβέρνηση (ΙΝΕΡΠΟΣΤ)
Τις τεράστιες προκλήσεις από το γεγονός ότι οι μηχανές αποκτούν σταδιακά ικανότητες λήψης αποφάσεων επεσήμανε η πρώην Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και πρόεδρος της διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής του Ινστιτούτου Ερευνών και Πολιτικής Στρατηγικής για την Ανάπτυξη και τη Διακυβέρνηση (ΙΝΕΡΠΟΣΤ) Λούκα Κατσέλη. Η ίδια επικαλέστηκε τα ευρήματα ερευνών σύμφωνα με τα οποία έως το 2030 κύματα εργαζομένων θα αναγκαστούν να αλλάξουν επάγγελμα και 400 εκατ. θέσεις εργασίες θα πρέπει να αντικατασταθούν. Θέτοντας το πλαίσιο της συζήτησης, η κ. Κατσέλη διερωτήθηκε αν θα υπάρχει δουλειά για πλήρη απασχόληση, τι είδους θέσεις εργασίας θα είναι αυτές, ποιοι θα είναι οι κερδισμένοι και ποιοι οι χαμένοι. Η ίδια πρότεινε τη δημιουργία επιτροπής με αντικείμενο την «Ελλάδα του 2030».
Κλεομένης Τσιγάνης, Αναπληρωτής καθηγητής αστροφυσικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
«Το να μένεις στην Ελλάδα δεν σημαίνει ότι απομονώνεις τον εαυτό σου από τη διεθνή κοινότητα. Η οικοδόμηση διεθνών συνεργασιών είναι επιτακτική για τη μετατροπή του brain drain σε brain gain», εκτίμησε o αναπληρωτής Καθηγητής Αστροφυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου ΘεσσαλονίκηςΚλεομένης Τσιγάνης.
«Η μισή από την κοινότητά μας εργάζεται στο εξωτερικό, αλλά το επίπεδο της διάδρασης ανάμεσα σε αυτούς που είναι στο χώρα και εκείνους που είναι στο εξωτερικό είναι παραδειγματική», υπογράμμισε ο κ. Τσιγάνης επισημαίνοντας ότι ορισμένα από τα συνεργατικά projects έχουν παράγει «ειλικρινά εξαιρετικά αποτελέσματα και προσελκύουν σημαντική χρηματοδότηση». Φυσικά, σημείωσε, η εθνική υποστήριξη εξακολουθεί να χρειάζεται ιδιαίτερα, «για να πετύχεις τη γεωγραφική ισορροπία και να φτάσεις στην αυτό-βιωσιμότητα».
Κυριάκος Κυριακόπουλος, Καθηγητής στρατηγικής και μάρκετινγκ, αντιπρύτανης εγγραφών ακαδημαϊκών προγραμμάτων, ALBA Graduate Business School, The American College of Greece
«Εκτιμάται ότι οι 500.000 που έφυγαν κοστίζουν στην Ελλάδα περισσότερα από 17 δις ή 10% του ΑΕΠ, αν λάβει κανείς υπόψη την επένδυση του κράτους και της κοινωνίας στην εκπαίδευση αυτών των ανθρώπων», επεσήμανε ο καθηγητής στρατηγικής και μάρκετινγκ και αντιπρύτανης εγγραφών ακαδημαϊκών προγραμμάτων, ALBA Graduate Business School, The American College of GreeceΚυριάκος Κυριακόπουλος αναφορικά με το brain drain, τονίζοντας ότι «ως το πιο δυναμικό και εκπαιδευμένο μέρος της κοινωνίας, τροφοδοτούν την ανάπτυξη στον πλέον ελπιδοφόρο τομέα των επιχειρηματικών ευκαιριών σήμερα, τη Νέα Οικονομία της Γνώσης».
Ο ίδιος μίλησε για την ανάγκη «να πάρουμε στα σοβαρά το καθήκον μας ως πολιτών να ανοικοδομήσουμε κομβικούς θεσμούς, αμερόληπτη και αποτελεσματική δικαιοσύνη, σταθερό -με τις επενδύσεις στο επίκεντρο- φορολογικό σύστημα, και γενικώς ένα κράτος που θα ενθαρρύνει και δεν θα τιμωρεί την επιχειρηματικότητα, ιδίως στους τομείς της έρευνας και των νέων τεχνολογιών».
Steve Bainbridge, Ανώτερος αναλυτής των ευρωπαϊκών μορφών πολιτικής για την κατάρτιση, Cedefop (Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης)
Ο κόσμος αλλάζει επειδή η δημογραφία αλλάζει επίσης – η Ευρώπη γηράσκει, σύμφωνα με τον ανώτερο αναλυτή των ευρωπαϊκών μορφών πολιτικής για την κατάρτιση του Cedefop Steve Brainbridge. Επεσήμανε ακόμα τη σημασία της συζήτησης για την «πράσινη» οικονομία, καθώς και για την κατανομή του πλούτου και τις δεξιότητες στην αγορά εργασίας. Υπάρχει φόβος ότι πολλοί θα μείνουν πίσω γιατί δεν έχουν τις δεξιότητες. Πρέπει να εκσυγχρονιστεί το εκπαιδευτικό σύστημα, και επίσης να ξανασκεφτούν οι εργοδότες τις προσδοκίες τους, τόνισε ο κ. Brainbridge. Χρειαζόμαστε σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, η οποία όμως δεν θα είναι εύκολη.
Δημήτρης Δημητρίου, Επίκουρος καθηγητής, τμήμα οικονομικών επιστημών,
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Φως στον μεγάλο μετασχηματισμό που λαμβάνει χώρα στη βιομηχανία των μεταφορών έριξε ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Δημήτρης Δημητρίου. Περίπου 13 τρις δολάρια θα επενδυθούν διεθνώς στις μεταφορές μέχρι το 2030. Οι μεταφορικές εταιρείες παρέχουν πλέον και πολλές άλλες υπηρεσίες, π.χ., επιχειρηματικές. Τόνισε την ανάγκη συνεργασίας δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και, τέλος, αναφέρθηκε στο παράδειγμα του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που πρέπει να ικανοποιήσει τις επιθυμίες 22 εκατ. επιβατών.
Tα αποτελέσματα ψηφοφορίας των συνέδρων που συνόδευσε τα πάνελ συζητήσεων για επί μέρους θέματα: http://www.hazliseconomist.com/gr/event/The_new_jobs_the_new_skills/polls