Skip to main content

Ενέργεια: Τριπλή έκρηξη τιμών και πολιτικές φωτιές

Από την έντυπη έκδοση

Νέα τριπλή έκρηξη στο κόστος της ενέργειας εντείνει την απειλή οικονομικής και κοινωνικής ασφυξίας στην Ευρώπη, υπονομεύει το ευρώ και αυξάνει την πίεση στις πολιτικές ηγεσίες.

Οι τιμές του ρεύματος, του φυσικού αερίου και του πετρελαίου ακολούθησαν και χθες πορεία ιλίγγου εν όψει της διακοπής λειτουργίας του Nord Stream, με πολλαπλασιαστή της κρίσης τον εκρηκτικό συνδυασμό της μειωμένης παραγωγής πυρηνικής ενέργειας από τη Γαλλία, τη χαμηλή αιολική παραγωγή λόγω άπνοιας και το πλήγμα που έχουν δεχθεί οι υδροηλεκτρικές μονάδες από τη βαριά ξηρασία.

Στην αγορά χονδρικής του ρεύματος οι τιμές έφθασαν σε νέα ιστορικά, σπάζοντας το φράγμα των 700 ευρώ ανά MWH, σε επτά ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτες την Ιταλία και τη Γαλλία. Στην Ιταλία η χονδρική τιμή για σήμερα έχει διαμορφωθεί στα 718 ευρώ ανά MWh και στη Γαλλία τα 706 ευρώ με άλμα άνω του 10%. Πάνω από τα 700 ευρώ βρίσκεται η τιμή της μεγαβατώρας και σε Τσεχία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ρουμανία, Κροατία και Βέλγιο, ενώ ακολουθούν η Γερμανία με 699 ευρώ η μεγαβατώρα, η Μεγάλη Βρετανία με 679 ευρώ και η Ολλανδία με 693 ευρώ.

Ηχηρή εξαίρεση σε όλη την Ευρώπη παραμένουν οι χώρες της Ιβηρικής που έχουν αποσπάσει ειδικό καθεστώς τιμολόγησης από τις Βρυξέλλες – ένα καθεστώς που κρατά την τιμή της μεγαβατώρας σε Ισπανία και Πορτογαλία στα 175 ευρώ. Η μειωμένη παραγωγή πυρηνικής ενέργειας από τη Γαλλία αναδεικνύεται σε καταλύτη κλιμάκωσης των ανατιμήσεων. Χθες ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός EdF ανακοίνωσε ότι λιγότεροι πυρηνικοί αντιδραστήρες θα επιστρέψουν σε λειτουργία το 4ο τρίμηνο του έτους, επιτείνοντας το έλλειμμα στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας ειδικά για τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο.

Την ίδια ώρα η τιμή του φυσικού αερίου εκτινάσσεται πάνω και από τα 320 ευρώ ανά MWh και φθάνει σε επίπεδα δεκαπλάσια από τον μέσο όρο των τελευταίων ετών. Χθες τα ολλανδικά futures του επόμενου μήνα που δίνουν και την ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς έφθασαν στα 321 ευρώ, εν μέσω εντεινόμενης ανησυχίας για τις επιπτώσεις που θα έχει η νέα, πλήρης διακοπή λειτουργίας του αγωγού Nord Stream την οποία έχει ανακοινώσει η ρωσική Gazprom για το διάστημα από τις 31 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου.

Το κλίμα στην αγορά, πέραν από το κλείσιμο του Nord Stream, επιβαρύνει και η μείωση των ροών που αναμένεται τον Σεπτέμβριο από τη Νορβηγία λόγω εργασιών συντήρησης στο εκεί δίκτυο εξαγωγών, ενώ μειωμένες παραμένουν και οι προμήθειες αμερικανικού LNG καθώς καθυστερούν οι εργασίες επισκευής μεγάλης μονάδας παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στις ΗΠΑ.

Οι αναλυτές βλέπουν ακόμη μεγαλύτερη στενότητα προσφοράς το επόμενο διάστημα: «Η Ευρώπη απλά δεν έχει πρόσβαση σε αρκετές εναλλακτικές προμήθειες για να αντισταθμίσει εύκολα αυτές τις απώλειες ρωσικού αερίου», δήλωσε χαρακτηριστικά στο Bloomberg η Σαμάνθα Νταρτ, ειδική της Goldman Sachs για την αγορά αερίου.

Νέα άνοδο, πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι σημείωσε χθες και η τιμή του πετρελαίου συμπληρώνοντας το μπαράζ ανατιμήσεων στη διεθνή ενεργειακή αγορά. Το απόγευμα η τιμή του μπρεντ είχε φθάσει στα 101,83 δολάρια το βαρέλι. Σύμφωνα με τον αναλυτή της Deutsche Bank, Τζιμ Ράιντ, η ενεργειακή εικόνα της Ευρώπης τείνει προς περαιτέρω επιδείνωση. Όπως λέει «οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα αντιμετωπίσουν δυσάρεστες επιλογές τους επόμενους μήνες καθώς βρίσκονται αντιμέτωπες με τον χειρότερο στασιμοπληθωρισμό των τελευταίων δεκαετιών».

Ισχυρό πλήγμα

Η κρίση πλήττει την ευρωπαϊκή οικονομία και τις επιχειρήσεις σε όλα τα επίπεδα, με το τελευταίο σήμα κινδύνου να έρχεται από την Ιταλία. Εκεί οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών δέχονται μέχρι στιγμής το ισχυρότερο πλήγμα και στον κλάδο φαίνονται να απειλούνται 370.000 θέσεις εργασίας.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ιταλικής εμπορικής ένωσης Confcommercio, οι εταιρείες του τομέα των υπηρεσιών θα ξοδέψουν φέτος 33 δισεκατομμύρια ευρώ για τους λογαριασμούς φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος. Πρόκειται για ποσό τριπλάσιο σε σχέση με το 2011 (ήταν 11 δισεκατομμύρια ευρώ) και πάνω από διπλάσιο σε σύγκριση με το 2019 (14,9 δισεκατομμύρια ευρώ). Το δυσθεώρητο αυτό κόστος θέτει, σύμφωνα με την Confcommercio, σε κίνδυνο στη χώρα 370.000 θέσεις εργασίας σε σύνολο 120.000 επιχειρήσεων