Των Έφης Τριήρη και Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
Δίχως τέλος φαίνεται να είναι το σπιράλ των ανοδικών τιμών ενέργειας στην Ευρώπη, με την Ελλάδα να ακολουθεί την ευρύτερη τάση, χωρίς -ευτυχώς- να πρωταγωνιστεί, τουλάχιστον το τελευταίο διάστημα. Οι χονδρεμπορικές τιμές για σήμερα θυμίζουν… σκηνικό τρόμου, αφού εκτοξεύθηκαν πάνω από τα 400 ευρώ/MWh στις περισσότερες χώρες, με παράγοντες της αγοράς να εκτιμούν ότι η Ευρώπη θα πρέπει πλέον να προετοιμάζεται για σημαντικές ελλείψεις, καθώς επιδεινώνονται οι καιρικές συνθήκες και η ζήτηση αυξάνεται σημαντικά.
Οι θερμοκρασίες προβλέπεται να υποχωρήσουν κάτω από το μηδέν σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αυτή την εβδομάδα, δοκιμάζοντας ακόμη περισσότερο τις αντοχές των δικτύων ηλεκτροδότησης. Ακόμη χειρότερα, η Ρωσία έχει μειώσει τις ροές φυσικού αερίου της προς τη Γερμανία, μέσω του μεγάλου διαμετακομιστικού αγωγού Yamal, καθώς περιόρισε την προσφορά της στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Ο αγωγός αυτός δεν πρόκειται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία ούτε και τον Ιανουάριο, γεγονός που προοιωνίζεται ότι η προσφορά θα παραμείνει συγκρατημένη. Το ενεργειακό σοκ δεν αποκλείεται να επιδεινωθεί περαιτέρω.
Οι τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν εκτοξευθεί περίπου 600% στη διάρκεια του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Το ράλι των τιμών του φυσικού αερίου δεν έχει τέλος. Τα προθεσμιακά συμβόλαια στην Ολλανδία εκτινάχθηκαν σήμερα έως και τα ιστορικά υψηλά επίπεδα των 175,06 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η άνοδος περιορίστηκε ελαφρά κατά την τελευταία ώρα και στις 15:20 ώρα Ελλάδος διαπραγματεύονται με άνοδο 15% στα 169,40 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Στη Γερμανία τα συμβόλαια για το 2022 ενισχύονται 11% up στα 280,25 ευρώ ανά μεγαβατώρα, έχοντας νωρίτερα σκαρφαλώσει έως και τα επίπεδα – ρεκόρ των 281,75 ευρώ. Αντίστοιχη άνοδο 9% παρουσίασαν και τα συμβόλαια στη Γαλλία, αγγίζοντας επίπεδα ρεκόρ, ενώ παράλληλα ενισχύθηκαν και οι χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικού ρεύματος, σε συνάρτηση με το κόστος χρήσης πιο «βρόμικων» ενεργειακών πηγών στην Ευρώπη. Στη Γαλλία, τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας έκαναν ράλι στα 442,88 ευρώ ανά μεγαβατώρα, «σκαρφαλώνοντας» στο υψηλότερο επίπεδο από το 2009. Αντίστοιχα και τα συμβόλαια ηλεκτρικού ρεύματος στη Γερμανία εκτινάχθηκαν σε ιστορικό υψηλό, ενώ την ίδια στιγμή οι άδειες εμπορίας δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν 6,2% στα 77,84 ευρώ ο τόνος.
Η προειδοποίηση
Ο Τζέρεμι Γουέιρ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας εμπορευμάτων Trafigura, προειδοποίησε τον προηγούμενο μήνα ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με κυλιόμενα μπλακάουτ σε περίπτωση ενός πολύ ψυχρού χειμώνα. Και αυτή η προειδοποίηση είχε γίνει προτού ακόμη η Electricite de France (ADF) ανακοινώσει τη διακοπή λειτουργίας πυρηνικών αντιδραστήρων της που εκπροσωπούν το 10% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αφήνοντας πλέον τη χώρα στο έλεος των καιρικών συνθηκών για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο. H γαλλική κυβέρνηση ζήτησε από την εταιρεία να θέσει ξανά σε λειτουργία τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της, καθώς τώρα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει περισσότερο φυσικό αέριο, το οποίο όμως είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί. Η προσφορά της Ρωσίας στη Γερμανία μέσω του αγωγού Yamal αναμένεται να μείνει περιορισμένη, με αποτέλεσμα η Ευρώπη να εξαρτάται πλέον τα μέγιστα από τα δικά της λιγοστά αποθέματα που κυμαίνονται γύρω στο 60%, ιστορικό χαμηλό για τη συγκεκριμένη περίοδο του έτους.
Το χειρότερο είναι ότι δεν υπάρχει «φως στην άκρη του τούνελ», αφού οι θερμοκρασίες αναμένεται να παραμείνουν κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα αυτής της εποχής σε Βρετανία, Δανία και Γερμανία για τις επόμενες ημέρες. Και ενώ traders αναμένουν ότι το υγροποιημένο φυσικό αέριο θα καλύψει κάποιες ανάγκες, εξαιτίας της χαμηλότερης ζήτησης στην Ασία, οι παραδόσεις cargo θα χρειαστούν κάποιο χρόνο και δεν πρόκειται να φτάσουν στα ευρωπαϊκά λιμάνια πριν από τον Ιανουάριο.
Ελλάδα: 342 ευρώ/MWh
Στα 342 ευρώ/MWh διαμορφώνεται σήμερα η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας, με ημερήσια αύξηση 8,2%. Η μέγιστη τιμή διαμορφώθηκε -για πρώτη φορά- πάνω από τα 500 ευρώ/MWh, στα 508 ευρώ, ενώ η ελάχιστη στα 191. Η ζήτηση για ρεύμα διαμορφώνεται στις 205 γιγαβατώρες, αυξημένη κατά 3,8%, ενώ στο ενεργειακό μίγμα κυριαρχεί το (ακριβό) φυσικό αέριο με ποσοστό 47,5%. Η συνεισφορά της υδροηλεκτρικής παραγωγής (15,8%) σε συνδυασμό με αυτή των ΑΠΕ (18,5%) είχε ως αποτέλεσμα τη συγκράτηση των τιμών στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης. Η μέση χονδρεμπορική τιμή για τον Δεκέμβριο ανέρχεται στα 242,41 ευρώ/MWh και παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι ο μήνας πιθανότατα θα κλείσει σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα, προεξοφλώντας περαιτέρω άνοδο των τιμών το πρώτο δίμηνο της νέας χρονιάς, με το 2022 να κάνει «ποδαρικό» με χονδρεμπορικές τιμές αυξημένες κατά 300% περίπου από τον περασμένο Ιούλιο.
