Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Από 200 έως 1.200 ευρώ ανέρχεται το ύψος του κοινωνικού μερίσματος που θα καταβληθεί φέτος σε 1.300.000 νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα και μικρής αξίας περιουσιακά στοιχεία.
Τα ποσά του επιδόματος είναι μικρότερα κατά 50 έως 150 ευρώ σε σύγκριση με το μέρισμα που είχε καταβληθεί πέρυσι, ενώ παράλληλα έχουν αυξηθεί σε σχέση με το 2017 τα ανώτατα όρια αξίας ακίνητης περιουσίας που λαμβάνονται υπ’ όψιν στα περιουσιακά κριτήρια χορήγησης του μερίσματος, προκειμένου να μην αποκλειστούν δικαιούχοι, λόγω της αύξησης των αντικειμενικών αξιών.
Οι λεπτομέρειες για την καταβολή του φετινού «κοινωνικού μερίσματος» καθορίζονται με κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομικών Ε. Τσακαλώτου, της υπουργού Εργασίας Ε. Αχτσιόγλου, του αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ Γ. Χουλιαράκη και της υφυπ. Οικονομικών Αικ. Παπανάτσιου.
Αναλυτικά, τα βασικότερα σημεία της κοινής υπουργικής απόφασης για την καταβολή του «κοινωνικού μερίσματος» σε ευάλωτα οικονομικά άτομα και νοικοκυριά είναι τα εξής:
1) Κριτήρια χορήγησης του «κοινωνικού μερίσματος»
Α. Εισοδηματικά κριτήρια
Για την καταβολή της εισοδηματικής ενίσχυσης σε ένα άτομο που διαμένει μόνο του σε οικία, δηλαδή σε μονοπρόσωπο «νοικοκυριό», το ετήσιο εισόδημα του ατόμου αυτού δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ. Εάν το ετήσιο εισόδημά του δεν υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ, το μονοπρόσωπο «νοικοκυριό» θα εντάσσεται στο 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο, από 0 έως 5.000 ευρώ, στο οποίο αντιστοιχεί ποσό «κοινωνικού μερίσματος» 400 ευρώ. Εάν το εισόδημά του είναι μεταξύ 5.000 και 7.000 ευρώ, τότε θα εντάσσεται στο 2ο εισοδηματικό κλιμάκιο, όπου αντιστοιχεί κοινωνικό μέρισμα 300 ευρώ. Εάν το ετήσιο εισόδημα του είναι μεταξύ 7.000 και 9.000 ευρώ, θα εντάσσεται στο 3ο εισοδηματικό κλιμάκιο, στο οποίο αντιστοιχεί ποσό «μερίσματος» 200 ευρώ.
Για την καταβολή του «μερίσματος» στις υπόλοιπες κατηγορίες νοικοκυριών, με περισσότερα του ενός μέλη, τόσο τα κλιμάκια ετησίου εισοδήματος όσο και τα αντίστοιχα ποσά μερίσματος θα προσδιορίζονται ως εξής:
* Για κάθε ενήλικο μέλος, πέραν του πρώτου, το εύρος του κλιμακίου του ετησίου εισοδήματος και το αντίστοιχο ποσό μερίσματος θα προσαυξάνεται κατά 50%. Δηλαδή το 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο, από 0 έως 5.000 ευρώ για μονοπρόσωπο «νοικοκυριό», θα προσαυξάνεται κατά 50% για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος. Το ίδιο θα γίνεται και με το 2ο εισοδηματικό κλιμάκιο (από 5.000 έως 7.000 ευρώ) καθώς και με το 3ο εισοδηματικό κλιμάκιο (από 7.000 έως 9.000 ευρώ).
* Για κάθε ανήλικο μέλος, το κλιμάκιο ετησίου εισοδήματος και το αντίστοιχο ποσό μερίσματος θα προσαυξάνεται κατά 25%.
* Το ανώτατο όριο ετησίου εισοδήματος δεν θα μπορεί να υπερβεί το τριπλάσιο του αντίστοιχου ποσού που ισχύει για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό.
* Το ανώτατο ποσό μερίσματος δεν θα μπορεί να υπερβεί το τριπλάσιο του αντίστοιχου ποσού που ισχύει για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό.
Παράδειγμα: «Νοικοκυριό» αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη (έγγαμοι χωρίς τέκνα ή δύο ενήλικα αδέλφια συγκατοικούντα κ.λπ.) με συνολικό ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ θα λάβει μέρισμα που θα προσδιοριστεί ως εξής:
Το 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο των 5.000 ευρώ, για το μονοπρόσωπο «νοικοκυριό», προσαυξάνεται κατά 50% για το δεύτερο ενήλικο μέλος του «νοικοκυριού»: 5.000 ευρώ + (5.000 ευρώ Χ 50%) = 7.500 ευρώ. Δηλαδή, για το «νοικοκυριό» με τα δύο ενήλικα μέλη το 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο είναι από 0 έως 7.500 ευρώ.
Το ποσό μερίσματος των 400 ευρώ που αντιστοιχεί στο 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο του μονοπρόσωπου «νοικοκυριού» θα προσαυξηθεί κατά 50% λόγω της ύπαρξης δεύτερου ενηλίκου μέλους: 400 ευρώ + (400 ευρώ Χ 50%) = 600 ευρώ. Δηλαδή, το «νοικοκυριό» με τα δύο ενήλικα μέλη το οποίο έχει ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ και άρα ανήκει στο 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο, από 0 έως 7.500 ευρώ, θα λάβει μέρισμα 600 ευρώ.
Β. Περιουσιακά κριτήρια
α. Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ και προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα μέχρι 31-10-2018 πράξη προσδιορισμού φόρου, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 125.000 ευρώ για μονομελή ωφελούμενη μονάδα, προσαυξανόμενη κατά 20.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 185.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία: Το συνολικό ύψος των καταθέσεων όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κτλ., όπως προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ για μονομελή ωφελούμενη μονάδα, πολλαπλασιαζόμενο με την αντίστοιχη κλίμακα ισοδυναμίας της ωφελούμενης μονάδας ανάλογα με τη σύνθεση αυτής.
Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών της ωφελούμενης μονάδας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του φορολογικού έτους 2017, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:
Ετήσιος τόκος = 9.000 Χ κλίμακα ισοδυναμίας ωφελούμενης μονάδας (=συντελεστής που διαμορφώνεται από τις προσαυξήσεις του συντελεστή 1 κατά 50% για κάθε ενήλικο μέλος του νοικοκυριού πέραν του πρώτου και κατά 25% για κάθε ανήλικο μέλος) Χ μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο 2017 / 100
γ. Περιουσιακά τεκμήρια:
Θα εξαιρούνται από τη χορήγηση του κοινωνικού μερίσματος νοικοκυριά τα μέλη των οποίων, στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2017:
* έχουν δηλώσει περιουσιακά στοιχεία που εμπίπτουν στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης,
* έχουν δηλώσει δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,
* έχουν δηλώσει δαπάνες άνω των 1.500 ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,
* έχουν δηλώσει δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό,
* οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, οι οποίοι υποχρεούνται να υποβάλουν φορολογική δήλωση στην Ελλάδα.
Γ. Κριτήριο διαμονής και λοιπά κριτήρια (ασφάλισης, υποβολής φορολογικής δήλωσης κ.λπ.)
Ο δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια για τα τελευταία πέντε έτη και να είναι ασφαλισμένος τουλάχιστον μία φορά σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και για χρόνο ασφάλισης μεγαλύτερο του ενός μήνα μέχρι και 31/10/2018, όπως αυτό προκύπτει από το μητρώο Άμεσα Ασφαλισμένων και Συνταξιούχων του ΕΦΚΑ είτε να είναι συνταξιούχος εξ ιδίου δικαιώματος ή εκ μεταβιβάσεως είτε να λαμβάνει το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων του άρθρου 93 του ν.4387/2016. Ο δικαιούχος και όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού πρέπει να έχουν υποβάλει φορολογικές δηλώσεις για το 2017, εφόσον έχουν υποχρέωση.
2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων και είσπραξης των ποσών
Η αίτηση, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν.1599/1986 ως προς τα δηλούμενα στοιχεία και συναίνεσης για τη λήψη φορολογικών δεδομένων που τηρούνται στην ΑΑΔΕ, θα πρέπει να υποβληθεί από τον/την υπόχρεο ή τον/τη σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της ωφελούμενης μονάδας μέσω του διαδικτυακού τόπου του προγράμματος (www.koinonikomerisma.gr). Η πλατφόρμα υποβολής θα είναι διαθέσιμη το αργότερο μέχρι αύριο Παρασκευή. Για την πρόσβασή του στη φόρμα υποβολής της αίτησης ο κάθε ενδιαφερόμενος θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει τους προσωπικούς κωδικούς με τους οποίους εισέρχεται στο TAXISnet της ΑΑΔΕ.
Η καταβολή του κοινωνικού μερίσματος θα γίνεται εφάπαξ με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου.
Το «κοινωνικό μέρισμα» θα είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων κατά παρέκκλιση κάθε άλλης αντίθετης διάταξης, δεν θα υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν θα επιτρέπεται να δεσμεύεται ούτε να συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο.
Ένα επίδομα ανά οικία
Με την ΚΥΑ προβλέπεται η καταβολή του «κοινωνικού μερίσματος» σε κάθε άτομο που διαμένει μόνο του σε κάποια οικία καθώς και σε κάθε «νοικοκυριό», δηλαδή σε κάθε ομάδα ατόμων που συγκατοικούν σε μία οικία (είτε πρόκειται για τυπική οικογένεια, είτε απλώς για συγκατοικούντες συγγενείς ή φίλους), εφόσον πληρούνται συγκεκριμένα εισοδηματικά, περιουσιακά κριτήρια και κριτήρια διαμονής, τα οποία θα εξακριβώνονται από τις δηλώσεις εισοδήματος φυσικών προσώπων που υποβλήθηκαν φέτος, για τα εισοδήματα του 2017.
Άτομα τα οποία «φιλοξενούνται» σε σπίτια γονέων ή άλλων συγγενών ή φίλων τους, ακόμη κι αν πληρούν από μόνα τους, βάσει των φορολογικών τους δηλώσεων, τα κριτήρια χορήγησης δεν θα δικαιούνται να λάβουν ξεχωριστά το «μέρισμα», αλλά θα θεωρούνται ενταγμένα στις ομάδες ατόμων με τις οποίες συγκατοικούν. Το εάν ένα «νοικοκυριό», δηλαδή μια ομάδα ατόμων συγκατοικούντων σε ένα σπίτι, δικαιούται να λάβει την ενίσχυση θα εξαρτάται από το εάν το άθροισμα των εισοδημάτων των μελών και το άθροισμα της αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων είναι ποσά χαμηλότερα από τα αντίστοιχα ανώτατα όρια που θα προβλέπουν τα οριζόμενα εισοδη-ματικά και περιουσιακά κριτήρια.
