Ύστερα από τις sold out παραστάσεις τους σε Επίδαυρο και Αθήνα, το 2016, με live streaming, όπου συνδέθηκαν 44.000 υπολογιστές από 110 χώρες, οι «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου, πετούν στη Νέα Υόρκη, για να παρουσιαστούν στο St. Ann’s Warehouse, στο Μπρούκλιν, από τις 2 έως τις 13 Μαΐου.
«Η Ελλάδα στα καλύτερά της»
Έχοντας ως βασικό άξονα την εξαγωγή του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και την υποστήριξη Ελλήνων δημιουργών, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση συνεχίζει την εκτός συνόρων δράση της. Στα οκτώ χρόνια λειτουργίας της, περισσότερες από 40 ελληνικές παραγωγές θεάτρου, χορού και μουσικής έχουν ήδη ταξιδέψει εκτός Ελλάδας.
«Η Ελλάδα στα καλύτερά της. Σε αυτήν τη φράση, συμπυκνώνεται η αποστολή του Ιδρύματος Ωνάση, ειδικά όταν λειτουργούμε εκτός των ελληνικών συνόρων» σημειώνει η διευθύντρια πολιτισμού του Ιδρύματος, Αφροδίτη Παναγιωτάκου. «Στόχος μας παραμένει πάντα η απελευθέρωση δυνάμεων, ώστε να συντελούμε στη διαμόρφωση κοινωνιών απαρτιζόμενων από αφυπνισμένους πολίτες. Ο πολιτισμός, η υγεία, η παιδεία είναι τα οχήματα αυτής της αποστολής. Μέσω των τεχνών, επιχειρούμε όχι μόνο να παράγουμε πολιτισμό, αλλά και να αλλάζουμε τον πολιτισμό, να αλλάζουμε την κουλτούρα μας.
Οι “Όρνιθες” του Αριστοφάνη, μέσα από τα μάτια του Νίκου Καραθάνου, έρχονται να μιλήσουν για μια κοινωνία ουτοπική, μια κοινωνία ανέφικτη. Έρχονται, για να κινήσουν τη σκέψη και το συναίσθημα προς τις ιδέες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ισοτιμίας, του οράματος, για το οποίο πάντα αξίζει να αγωνιζόμαστε. Για όλα αυτά που είναι βαθιά ανθρώπινα σε ό,τι αφορά στην προσωπική σφαίρα του καθενός, αλλά και τρομερά ευρεία σε ό,τι αφορά στην κοινωνική διάστασή τους.
Στο Ίδρυμα Ωνάση, θέλουμε να σκεφτόμαστε και να πράττουμε ως ενεργοί πολίτες. Επιδιώκουμε την εκκίνηση συζητήσεων που μας βγάζουν από τη ζώνη της ασφάλειάς μας, που μάς κάνουν να συνειδητοποιούμε ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Σε καιρούς σαν κι αυτούς, καλούμαστε να εργαστούμε όλοι, ώστε να βρεθεί στο κέντρο των μικρών και των μεγάλων αποφάσεων ο ίδιος ο άνθρωπος».
«Έμειναν χαραγμένα στη μνήμη μου για πολύ καιρό»
Με τη σειρά της, η καλλιτεχνική διευθύντρια του St. Ann’s Warehouse, Susan Feldman, αναφέρει: «Οι “Όρνιθες” διαθέτουν μια άγρια και ανατρεπτική δύναμη, που μου θύμισε το πρώτο ανέβασμα του “Hair”, με το χίπικο μανιφέστο τους και το ανακάτεμα πολύχρωμων ετερόκλητων ηθοποιών και μουσικών σε ρόλους πτηνών και θεών, ανάμεσά τους και έναν παραολυμπιονίκη αθλητή στον ρόλο του Δία. Η μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου και ο εκπληκτικός ήχος πτηνών, που δημιουργεί μαζί με τους ηθοποιούς, έμειναν χαραγμένα στη μνήμη μου για πολύ καιρό, αφότου είδα την παράσταση στην Αθήνα».
Μια πτήση στο απίστευτο, μια επανάσταση κοσμογονική
Μπορεί το θέατρο να σε κάνει να πιστέψεις στο απίστευτο, δείχνοντάς σου ένα σύμπαν, όπου αίρονται όλες οι διακρίσεις, όλοι συνυπάρχουν αρμονικά κι ένας νέος ουμανισμός προβάλλει ξαφνικά; «Μαζεύτηκαν τα πουλιά κι έκαναν επανάσταση. Εμείς τι κάνουμε;» αναρωτιέται ο σκηνοθέτης της συγκινητικής αυτής παράστασης. Και εξηγεί: «Μια τελετή, μια παραβολή, μια αλληγορία είναι οι “Όρνιθες” (414 π.Χ.). Δύο Αθηναίοι, ο Πεισθέταιρος και ο Ευελπίδης, φεύγουν από την πόλη τους. Αναζητούν μια νέα, πιο δίκαιη πολιτεία. Φτάνουν στα δάση. Συναντούν εκεί τον Έποπα, έναν άνθρωπο που έχει μεταμορφωθεί σε πουλί, και τον πείθουν να καλέσει και τα άλλα πουλιά. Μαζί, χτίζουν μια νέα πόλη πάνω από τα σύννεφα, τη Νεφελοκοκκυγία. Σιγά σιγά, όλοι μεταναστεύουν εκεί: άνθρωποι, θεοί, ημίθεοι, ζώα, τέρατα – όλοι! Ο Αριστοφάνης μάς μιλά, λοιπόν, για μια πτήση στο απίστευτο. Για μια επανάσταση κοσμογονική. Για το Big Bang, για την έκρηξη, από την οποία γεννιούνται τα πάντα».
Ρομαντικός όσο και καίριος, ο Νίκος Καραθάνος στήνει τους “Όρνιθες” από τη σάρκα, τα οστά, τα οράματα και τις ιδιοσυγκρασίες των ηθοποιών του, αλλά και τις δικές του εμμονές. Παίρνοντας αποστάσεις τόσο από την παρελθοντική παραστασιογραφία, όσο και από τη φιλολογία, αποκαλύπτει το τραγικό που βρίσκεται εγκιβωτισμένο στο κωμικό και αντικρίζει έναν Αριστοφάνη μύστη στο θαύμα, εγγυητή μιας τελετουργίας επανασύνδεσης θεατών και ηθοποιών με τα μεγάλα μυστήρια του κόσμου τούτου: τη φύση, τον εαυτό μας, την ουσία της ύπαρξης και, δη, της συνύπαρξης, την άρση όλων των «μη», τη συμφιλίωση, την ισότητα, την ομόνοια, την κοινότητα.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Γιάννης Αστερής, σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος, διασκευή: Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Αστερής, σκηνικά – κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου, μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου, φωτισμοί: Σίμος Σαρκετζής, κίνηση: Amalia Bennett, βοηθός σκηνοθέτης: Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Μπιτούνη, βοηθοί σκηνογράφου: Δημήτρης Αγγέλης, Ευαγγελία Θεριανού, Μυρτώ Κοσμοπούλου, Μυρτώ Λάμπρου, βοηθός μουσικής: Βασίλης Παναγιωτόπουλος, βοηθοί παραγωγής: Πάνος Σβολάκης, Τζέλα Χριστοπούλου, hair design: Χρόνης Τζήμος, μακιγιάζ: Αλεξάνδρα Μυτά, ειδικές κατασκευές κοστουμιών: Δήμητρα Καίσαρη, Αφροδίτη Πουρνάρη, επιδιορθώσεις κοστουμιών: Λένα Παπαμιχαήλ, κατασκευή δέντρων: Σωκράτης Παπαδόπουλος, Στέφανος Γραμμένος, Δάφνη Ηλιοπούλου, κατασκευή σκηνικού: Lazaridis Scenic Studio, ηχοληψία: Κωστής Παυλόπουλος, υπεύθυνος σκηνής: Γιάννης Κρητικός, μετάφραση στα αγγλικά: Ορφέας Απέργης, συμπαραγωγή του St. Ann’s Warehouse και της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση.
Ερμηνεία: Μαρία Διακοπαναγιώτου, Βασιλική Δρίβα, Νίκος Καραθάνος, Έμιλυ Κολιανδρή, Έκτορας Λιάτσος, Χρήστος Λούλης, Γρηγορία Μεθενίτη, Amalia Bennett, Κώστας Μπερικόπουλος, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Φοίβος Ριμένας, Μιχάλης Σαράντης, Γιάννης Σεβδικαλής, Άρης Σερβετάλης, Έλενα Τοπαλίδου, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Άγγελος Τριανταφύλλου, Χάρης Φραγκούλης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη. Παίζουν ζωντανά οι μουσικοί: Σοφία Ευκλείδου, Μιχάλης Καταχανάς, Δημήτρης Κλωνής, Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Δημήτρης Τίγκας.
