Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Ανεβάζει ταχύτητα η αγορά tax free shopping (αγορές με επιστροφή ΦΠΑ) που αναπτύσσεται με ρυθμό πάνω από 44% στο επτάμηνο Ιανουάριος – Ιούλιος 2017, χάρη στην ενίσχυση της τουριστικής κίνησης και κατά συνέπεια την αύξηση του τζίρου στα καταστήματα, με καταλύτη τη μείωση του κατώτατου ορίου συναλλαγών (στα 50 ευρώ από 120 ευρώ προηγουμένως).
Οι συνολικές πωλήσεις προς Κινέζους τουρίστες, που αποτελούν την κινητήριο δύναμη της αγοράς, διπλασιάστηκαν συγκριτικά με τα αντίστοιχα περσινά επίπεδα και όλα δείχνουν ότι μετά την αρνητική συγκυρία του 2016 -που αποτυπώθηκε σε πτώση των πωλήσεων tax free κατά 3,93% στο κλείσιμο της χρονιάς- η αγορά ξαναβρίσκει το ανοδικό της τέμπο. Σαφώς η απόφαση αποκλιμάκωσης του κατώτατου ορίου συναλλαγών από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων τον περασμένο Οκτώβριο έχει επιδράσει καταλυτικά, ενώ το θετικό momentum ενισχύουν η αύξηση του τουρισμού και η τόνωση της κατανάλωσης κατά τους θερινούς μήνες και ειδικότερα από τον Ιούλιο.
Μέση δαπάνη και τάσεις
Αν και η θέσπιση νέου κατώτατου ορίου για αγορές tax free καθιστά ανοίκεια τη σύγκριση της μέσης δαπάνης ανά συναλλαγή στην εξεταζόμενη περίοδο, είναι ενδεικτικό ότι αυτή (σε συγκρίσιμα στοιχεία, εξαιρουμένων των αποδείξεων 50 ευρώ έως 120 ευρώ) αυξήθηκε κατά 5% κυρίως λόγω της δυναμικής Κινέζων (+7,2%) και Λιβανέζων (+9,2%), που αντιστάθμισε την επιβράδυνση της μέσης δαπάνης ανά συναλλαγή Ρώσων (-11,3%), Αιγύπτιων (-9,3%) και άλλων εθνικοτήτων.
Στοιχεία που μας παραχώρησε η Global Blue, εταιρεία με ηγετική θέση στην παγκόσμια αλλά και στην εγχώρια αγορά tax free shopping, δείχνουν ότι η μέση δαπάνη ανά συναλλαγή στο σύνολο των συναλλαγών (από 50 ευρώ και πάνω) κυμαίνεται στα 450 ευρώ. Ειδικά για τους Κινέζους όμως φθάνει στα 700 ευρώ.
Σύμφωνα με την Global Blue, οι συνολικές πωλήσεις στο επτάμηνο Ιανουάριος – Ιούλιος 2017 σημείωσαν αύξηση 44,2% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2016. Ειδικότερα τον Ιούλιο, όπως αναφέρει στη «N» ο Μάνθος Δημόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Global Blue Hellas, το σύνολο των πωλήσεων εμφανίζεται αυξημένο κατά 60% συγκριτικά με τον Ιούλιο του 2016, ενώ εντυπωσιακή αύξηση 130% σημείωσαν στο ίδιο διάστημα οι συναλλαγές (Ακόμη και εξαιρουμένων των αποδείξεων 50 ευρώ έως 120 ευρώ η αύξηση των πωλήσεων διαμορφώνεται σε 50% και η αύξηση των συναλλαγών σε 45%).
Ο ίδιος εμφανίζεται αισιόδοξος για τις επιδόσεις της αγοράς το 2017 προβλέποντας ότι εάν συνεχιστεί η κίνηση με την ίδια ένταση ο ρυθμός αύξησης των συναλλαγών για την Global Blue θα ξεπεράσει τον στόχο του 43% συγκριτικά με το 2016.
Η «κούρσα» των Κινέζων
Από τα στοιχεία προκύπτει ότι μεγαλύτερη αύξηση (109,7%) στο επτάμηνο εμφάνισαν οι πωλήσεις προς καταναλωτές προερχόμενους από το Ισραήλ, αλλά το «κλειδί» είναι η δυναμική των Κινέζων, που ελέγχουν τα 2/5 της αγοράς. Οι πωλήσεις που αντιστοιχούν στη συγκεκριμένη κατηγορία τουριστών σημείωσαν αύξηση 74,7%, ενώ ακολουθούν οι Λιβανέζοι με αύξηση 72,1%. Ανοδικές τάσεις καταγράφουν όλοι οι μεγάλοι «πελάτες» μας, επιβεβαιώνοντας τις προσδοκίες των λιανεμπόρων για τόνωση του τζίρου τους από την αύξηση της τουριστικής κίνησης. Τα στοιχεία επταμήνου από την αγορά tax free shopping δείχνουν βελτιωμένες επιδόσεις και συγκριτικά με το ταξιδιωτικό ισοζύγιο πληρωμών – στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος για το σύνολο των τουριστικών εισπράξεων στο πεντάμηνο. Ενδεικτική είναι η περίπτωση των Αμερικανών, από τους οποίους οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφανίζονται μειωμένες κατά 30,8% στο πεντάμηνο, σύμφωνα με την ΤτΕ. Αντίθετα οι αγορές tax free που πραγματοποίησαν από την αρχή του έτους μέχρι τέλος Ιουλίου εμφανίζουν αύξηση 46,8%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Global Blue. Εντυπωσιακή είναι η αύξηση και για τους Αυστραλούς, που ανήλθε σε 44%, ενώ ακολουθούν οι Ρώσοι με αύξηση 43,9%, οι Ινδονήσιοι με αύξηση 38,7% κ.ο.κ.
Οι Κινέζοι παραμένουν κυρίαρχοι με μερίδιο 38% στην αγορά, ενώ μαζί με τους Αμερικανούς, που κατέχουν το 10%, ελέγχουν σχεδόν το 50% της αγοράς tax free shopping. Στρατηγικής σημασίας είναι και οι συναλλαγές των Ρώσων, που αντιστοιχούν στο 6% της συνολικής πίτας. Ακολουθούν οι προερχόμενοι από τη FYROM με μερίδιο 5%, οι Ισραηλινοί με 4%, οι Σέρβοι με 3%, όπως και οι Αυστραλοί και ακολούθως με μικρότερα μερίδια άλλες εθνικότητες όπως Ινδονήσιοι (2%), Λιβανέζοι (2%), Αιγύπτιοι (2%) κ.ά.
Ένα σημαντικό στοιχείο που καταδεικνύει τη δυναμική της αγοράς είναι ο διπλασιασμός (+96,1%) του αριθμού των συναλλαγών tax free που διενεργήθηκαν στο επτάμηνο του 2017, που σημαίνει ότι οι retailers αξιοποιούν ολοένα και περισσότερο το tax free ως εργαλείο πώλησης και προσέλκυσης πελατών-τουριστών. Οι συναλλαγές των Ισραηλινών υπερτριπλασιάστηκαν καταγράφοντας αύξηση 279,6%. Ταυτόχρονα υπερδιπλασιάστηκαν οι συναλλαγές των Ρώσων (125%), των Κινέζων (108,4%) και των Λιβανέζων (119,5%), ενώ σημαντική αύξηση συναλλαγών καταγράφεται και στις άλλες εθνικότητες.
Συγκρίσιμα στοιχεία
Οι επιδόσεις της αγοράς είναι ιδιαίτερα θετικές ακόμη και εάν εξαιρεθούν οι αποδείξεις μεταξύ 120 ευρώ και 50 ευρώ. Με βάση τα στοιχεία της Global Blue ο ρυθμός ανάπτυξης των πωλήσεων με αυτή την παραδοχή ανέρχεται σε 35,1% στο επτάμηνο, με τους Κινέζους να ηγούνται της κούρσας με αύξηση 69,9%. Σημαντική αύξηση όμως σημείωσαν οι πωλήσεις tax free και προς τις υπόλοιπες εθνικότητες (π.χ. Λιβανέζους +61,9%, Ισραηλινούς +53,9%, Αμερικανούς +43,9%, Ταϊβανούς +42,8%, Ρώσους +33% κ.ά.). Όσο για τον αριθμό των συναλλαγών την περίοδο Ιανουάριος – Ιούλιος 2017, εξαιρουμένων των αποδείξεων μεταξύ 50 ευρώ και 120 ευρώ, η αύξηση υπολογίζεται σε 28,7%, με τους Κινέζους (+58,5%) και τους Ισραηλινούς (+67,9%) να καταγράφουν τις υψηλότερες επιδόσεις.
Αποκέντρωση τουριστικής κίνησης
Εκτοξεύθηκαν τον Ιούλιο οι συναλλαγές tax free σε Θεσσαλία και Σποράδες, εμφανίζοντας αύξηση 750,7% συγκριτικά με τον Ιούλιο του 2016, ενώ ανάλογη είναι η εικόνα στα νησιά του Βορείου Αιγαίου (με αύξηση 575,1%). Την ίδια στιγμή υπερδιπλασιάστηκαν οι συναλλαγές σε παραδοσιακούς προορισμούς όπως η Μύκονος (112%), τα Δωδεκάνησα (148,2%), τα νησιά του Ιονίου (156%) και τα μικρότερα νησιά των Κυκλάδων (158,2%).
Στη Θράκη η αύξηση των συναλλαγών τον Ιούλιο έφθασε το 96,4%, στην Ήπειρο και στην Πελοπόννησο ξεπέρασε το 60% και πάνω από 50% ήταν η αύξηση των συναλλαγών tax free σε Σαντορίνη και Μακεδονία.
Μικρότερη άνοδος, 32,6%, σημειώθηκε στην Κρήτη, ενώ στη Στερεά Ελλάδα η άνοδος ανήλθε σε 46%.
Η μεγάλη ανάπτυξη της αγοράς tax free shopping σε μη παραδοσιακούς προορισμούς είναι ένα σημαντικό ποιοτικό στοιχείο στην ανάλυση των δεδομένων της Global Blue, όπως σχολιάζει ο διευθύνων σύμβουλος της Global Blue Hellas Μάνθος Δημόπουλος.
Είναι ενδεικτικό ότι σε Θεσσαλία και Σποράδες οι πωλήσεις σημείωσαν αύξηση της τάξης του 205,5%, ενώ στην Ήπειρο ενισχύθηκαν κατά 141,4% και στν Θράκη κατά 100,4%.
Ανάλογα θετική είναι η τάση και στην Πελοπόννησο, όπου η αύξηση διαμορφώθηκε σε 81,8%. Η αύξηση της τουριστικής κίνησης ευνόησε ωστόσο και τους παραδοσιακούς προορισμούς, αφού στη Μύκονο οι πωλήσεις tax free ενισχύθηκαν κατά 104,8%, στη Σαντορίνη κατά 44,6% και στις υπόλοιπες Κυκλάδες κατά 90,5%.
Ανοδικές τάσεις επικράτησαν και στα μεγάλα αστικά κέντρα αφού οι πωλήσεις στα καταστήματα της Αθήνας και της ευρύτερης περιοχής της Στερεάς Ελλάδας σημείωσαν αύξηση 41,8%, ενώ στη Θεσσαλονίκη κι ευρύτερα στη Μακεδονία η αύξηση διαμορφώθηκε σε 22,8%.
