Αυξάνονται τα έξοδα, πληθαίνουν τα αδιέξοδα στο ηλεκτρονικό κανάλι της οργανωμένης λιανικής, με το κλάδο των σούπερ μάρκετ να επιθυμεί διακαώς να προχωρήσει σε χρέωση των παραδόσεων στις ηλεκτρονικές πωλήσεις, προκειμένου να τις καταστήσει κερδοφόρες. Την ίδια ώρα, όμως, η συγκυρία της ακρίβειας έχει ήδη περιορίσει τον όγκο πωλήσεων τόσο στο φυσικό όσο και στο ηλεκτρονικό καλάθι, με 4 στους δέκα εγχώριους καταναλωτές να θεωρούν το υψηλό κόστος στο delivery ανασταλτικό παράγοντα για να το επιλέξουν.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών των αλυσίδων η δωρεάν διανομή στις ηλεκτρονικές παραγγελίες (σ.σ. οι περισσότερες αλυσίδες δεν χρεώνουν για παραγγελίες άνω των 45-50 ευρώ) οδηγεί σε μια απώλεια περί του 10% του τζίρου.
Η αναγκαιότητα να καταστεί κερδοφόρα η διαδικασία της διανομής προϊόντων για τα σούπερ μάρκετ από τα ηλεκτρονικά τους καταστήματα έχει επισημανθεί πολλάκις από το 2020 και μετά, καθώς πέρα από την Lidl και την Γαλαξίας – που ετοιμάζεται και αυτή να εισέλθει στο ηλεκτρονικό κανάλι- όλες οι αλυσίδες θυσιάζουν μια τριετία κεφάλαια για να έχουν παρουσία στο e-commerce.
Ο υψηλός πληθωρισμός, η ενεργειακή κρίση και η σημαντική επιβάρυνση στα κόστη μεταφοράς που παραμένουν από πέρυσι σε υψηλή τροχιά καθιστά ασφυκτική την υπηρεσία δωρεάν διανομής στις αλυσίδες.
Ενδεχομένως εάν η αγορά δεν ήταν αντιμέτωπη με μια σημαντική υποχώρηση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών να είχε ήδη προχωρήσει φέτος σε χρέωση στην υπηρεσία παράδοσης, ωστόσο μέχρι στιγμής παραμένη συγκρατημένη.
Δειλά βήματα προς αυτή τη κατεύθυνση έχουν γίνει μόνο στις υπηρεσίες quick commerce που αναπτύσσουν κάποιες αλυσίδες και φέρεται ότι αυτό το πεδίο θα καταστεί «βαρόμετρο» για τις επικείμενες αναπροσαρμογές στην τιμολόγηση των παραδόσεων των ηλεκτρονικών αγορών στο εγγύς μέλλον.
Η απόφαση αυτή βέβαια παραμένει δύσκολη γιατί ο κλάδος των σούπερ μάρκετ έκανε το «λάθος» στο πλαίσιο του ανταγωνισμού να διαθέσει την υπηρεσία ηλεκτρονικών παραδόσεων από την αρχή δωρεάν, κάτι που δε συνέβη σε άλλες δραστηριότητες της λιανικής πχ στα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών. Συνεπώς ο καταναλωτής έμαθε σε αυτή την εμπορική πολιτική και δύσκολα μπορεί να δεχτεί μια αλλαγή που θα τον επιβαρύνει και μάλιστα μέσα σε αυτή τη συγκυρία.
Υπό το πρίσμα αυτό επικείμενη κοστολόγηση της παράδοσης των παραγγελιών μπορεί να αναδειχθεί σε game changer για τις επιδόσεις του κλάδου των σούπερ μάρκετ στο ηλεκτρονικό κανάλι.
Αν η χρέωση στη διανομή πρέπει να κινείται τουλάχιστον στο 10% της συνολικής αξίας της κάθε παραγγελίας, τότε για το μέσο καλάθι που σύμφωνα με την Convert Group διαμορφώνεται στο πρώτο τρίμηνο του 2023 στα 76 ευρώ συνεπάγεται επιπλέον κόστος για τον καταναλωτή 7,6 ευρώ, ποσό που δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο.
Εξάλλου, ήδη η επιλογή delivery φαγητού από πλατφόρμες που χρεώνουν το κόστος παράδοσης είναι αποτρεπτική για πολλούς καταναλωτές.
Σε αυτό το πλαίσιο η αγορά των σούπερ μάρκετ φέρεται να προσανατολίζεται σε σταδιακή εφαρμογή των χρεώσεων παράδοσης, εξέλιξη που δεν αποκλείεται να ξεκινήσει πιλοτικά ακόμα και στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Εξάλλου το ηλεκτρονικό κανάλι αναδεικνύεται σε “αναγκαίο κακό” για την αγορά της λιανικής καθώς σύμφωνα με τη καταναλωτική έρευνα, Future Consumer Index Ελλάδα 2023 της ΕΥ Ελλάδος, οι online αγορές παγιώνοται και το σπίτι τείνει να μετατραπεί σε “hub”γύρω από το οποίο θα περιστρέφονται όλο και περισσότερες δραστηριότητες.
Είναι ενδεικτικό ότι το 81% των ερωτώμενων στην έρευνα ανέφεραν ότι χρησιμοποίησαν συχνά ή μερικές φορές, κατά το τελευταίο τρίμηνο, το διαδίκτυο για αγορές. Και μολονότι το online έχει παγιωθεί, πλέον, ως βασικό κανάλι αγορών για σημαντικό μερίδιο των καταναλωτών όλων των ηλικιακών ομάδων, για το 43% των ερωτώμενων το υψηλό κόστος αποτελεί βασικό εμπόδιο, ενώ σε μικρότερο βαθμό προβληματίζουν τους εγχώριους καταναλωτές οι καθυστερήσεις στην παράδοση (1 στους 5) και η δυσκολία στην αλλαγή προϊόντων.
Αυτό που θα πρέπει να επισημανθεί επίσης είναι ότι από τις επιμέρους ερωτήσεις για τις online αγορές προκύπτει ότι, ενώ σχεδόν οι μισοί καταναλωτές είναι θετικοί προς αυτές, μία σημαντική μειοψηφία της τάξεως του 27% παραμένει λιγότερο θετική.
Στο γενικότερο κάδρο πρέπει να προσμετρηθεί και η υποχώρηση της κατανάλωσης η οποία ειδικά στο ηλεκτρονικό καλάθι, σύμφωνα με τα τα στοιχεία της Convert Group το πρώτο τρίμηνο του 2023 υποχώρησε κατά 10% σε απόλυτη αναλογία με την αύξηση που σημειώθηκε στο τζίρο του καναλιού – χωρίς να συμπεριλαμβάνονται στις μετρήσεις οι Q-Commerce παίκτες Box, eFood Market, Instashop, Pop Market, Rabbit & Wolt– που ανήλθε στα 76 εκατ. ευρώ. Η εν λόγω αύξηση όπως προκύπτει αποτελεί απόρροια των ανατιμήσεων.
Σημαντική ωστόσο παράμετρος είναι το γεγονός ότι στο ίδιο διάστημα οι ηλεκτρονικές παραγγελίες αυξήθηκαν κατά 9% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Συνεπώς η εικόνα που διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή στην ηλεκτρονική λιανική σούπερ μάρκετ περιλαμβάνει: περισσότερες παραγγελίες, λιγότερα και ακριβότερα τεμάχια στο καλάθι, αλλά και μεγαλύτερο κόστος για τους λιανέμπορους.
