Skip to main content

Startups: Το ελληνικό στοιχείο κατακτά τις ΗΠΑ

Αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των startups με Έλληνες ιδρυτές που έχουν αναπτύξει δραστηριότητα στις ΗΠA. Mε ορισμένους από αυτούς τους επιχειρηματίες θα συναντηθεί τις επόμενες μέρες ο υφυπουργός Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης, μαζί με τον υφυπουργό Έρευνας και Τεχνολογίας, Χρήστο Δήμα.

Μπορεί κάποιοι από τους ιδρυτές, αν και ελληνικής καταγωγής, να μην κατέχουν την ελληνική υπηκοότητα, να μην γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα και κυρίως να μην είναι ενήμεροι για τα βήματα προόδου του οικοσυστήματος καινοτομίας της Ελλάδας κατά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, όπως σημειώνεται σε επικαιροποιημένη μελέτη του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Αγίου Φραγκίσκου, που είχε αρχικά συνταχθεί τον Απρίλιο του 2020, «η ενημέρωσή τους για τα πλεονεκτήματα που έχει, πλέον, η Ελλάδα ως επενδυτικός προορισμός μπορεί να οδηγήσει σε νεές επενδύσεις στη χώρα μας».

Επί δεκαετίες η Silicon Valley προσφέρει γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών και κατά συνέπεια προσελκύει επιστήμονες και νέους επιχειρηματίες απ’ όλες τις γωνιές κόσμου. Από αυτό το ανταγωνιστικό περιβάλλον, δεν λείπει το ελληνικό στοιχείο, με πολλούς Έλληνες και Ελληνοαμερικανούς ιδρυτές νεοφυών εταιρειών να δραστηριοποιούνται στην περιοχή και, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της μελέτης, μια νεοφυής επιχείρηση με δραστηριότητα και στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ μπορεί να αξιοποιήσει πλήθος πλεονεκτήματα και να πετύχει τους καλύτερους όρους χρηματοδότησης και ίσως και εξαγοράς.

«Κατά τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των startups με Έλληνες ιδρυτές που έχουν αναπτύξει δραστηριότητα γενικά στις ΗΠΑ, κυρίως σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, η Βοστώνη, το Λος ‘Αντζελες και το Όστιν (Τέξας)» αναφέρει η μελέτη. Με στόχο τη θεμελίωση μίας οικονομικής γέφυρας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ ξεκινάει σήμερα, Σάββατο 11 Δεκεμβρίου, η οκταήμερη επίσκεψη στη Βοστώνη και το Σαν Φρανσίσκο, του υφυπουργού Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια Κώστα Φραγκογιάννη και του υφυπουργού Έρευνας και Τεχνολογίας Χρήστου Δήμα.

Σκοπός είναι να τεθούν οι βάσεις για μια πιο συστηματική και ουσιαστική θεσμική παρουσία της Ελλάδας στην κοιτίδα της τεχνολογίας με το εκεί οικοσύστημα και οχήματα σε αυτό το ταξίδι των δύο υφυπουργών είναι το Elevate Greece, η επίσημη ψηφιακή πύλη για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, που παρουσιάζει το εγχώριο οικοσύστημα καινοτομίας και τα παρεχόμενα εξειδικευμένα κίνητρα, και το Enterprise Greece, η  Ελληνική Εταιρία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου.

Startup εταιρείες με Έλληνες ή Ελληνοαμερικάνους ιδρυτές στις δυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ

Είναι ενδεικτικό από τη λίστα που συνοδεύει τη μελέτη ότι υπάρχουν αρκετά σχήματα δραστηριοποίησης startup εταιρειών με Έλληνες ή Ελληνοαμερικάνους ιδρυτές που έχουν παρουσία στην Silicon Valley και ορισμένες από αυτές σε άλλες περιοχές των δυτικών Πολιτειών των ΗΠΑ, αλλά παράλληλα υπάρχει δραστηριότητα και στην Ελλάδα.

Σημειώνεται ότι οι πληροφορίες αντλήθηκαν από τις ιστοσελίδες των εταιρειών, τα προφίλ των ιδρυτών στο LinkedIn, δημοσιεύματα σε έγκριτα διαδικτυακά περιοδικά τεχνολογίας και – σε ορισμένες περιπτώσεις – από συζητήσεις με τους ίδιους τους ιδρυτές, επενδυτές, στελέχη των εν λόγω εταιρειών.

Από τη χαρτογράφηση λοιπόν προκύπτει ότι στη μεγάλη πλειοψηφία τους οι εταιρείες έχουν τυπικά ιδρυθεί στην Πολιτεία του Ντελαγουέαρ (στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ) λόγω της ευνοϊκής νομοθεσίας που έχει θεσπίσει η συγκεκριμένη Πολιτεία αναφορικά με μια σειρά θεμάτων που απασχολούν τις startups (γραφειοκρατία, φορολογία, μετοχές, επενδύσεις, δικαστικό σύστημα, προστασία της προσωπικής περιουσίας των ιδρυτών σε περίπτωση αποτυχίας της startup, προστασία διανοητικής ιδιοκτησίας κλπ), διατηρούν ωστόσο την ουσιαστική τους δραστηριότητα και έδρα στις δυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ.

Όμως, στη λίστα, συμπεριλαμβάνονται και αρκετές εταιρείες που έχουν παρουσία, τόσο στην Silicon Valley, όσο και στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις αυτές το εμπορικό τμήμα της εταιρείας βρίσκεται στην Silicon Valley (οι πωλήσεις) και το τεχνικό στην Ελλάδα (η έρευνα και ανάπτυξη του καινοτόμου προϊόντος ή της πρωτοποριακής υπηρεσίας). Όπως σημειώνεται, οι εταιρείες που έχουν αυτή τη διττή παρουσία, έχουν και τη δυνατότητα να προσελκύσουν ευκολότερα χρηματοδότηση από τα αμερικάνικα επενδυτικά funds υψηλού ρίσκου (Venture Capital – VC), να προσεγγίσουν αποτελεσματικότερα τους πελάτες τους (στη συνήθη περίπτωση εταιρείες τεχνολογίας με έδρα στην Silicon Valley), ταυτόχρονα όμως να αναπτύξουν τα προϊόντα τους στην Ελλάδα με το εργατικό δυναμικό να αμείβεται χαμηλότερα απ’ ό,τι στην αμερικάνικη αγορά εργασίας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως προστίθεται, μπορεί οι εταιρείες να μην έχουν παρουσία στην Ελλάδα, συνεργάζονται, όμως, με Έλληνες προγραμματιστές ή μηχανικούς που δουλεύουν εξ αποστάσεως παρέχοντας τις υπηρεσίες τους ως εξωτερικοί συνεργάτες χωρίς να έχουν προσληφθεί ως υπάλληλοι. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, ενδέχεται να είναι υπάλληλοι κάποιας θυγατρικής της αμερικανικής εταιρείας στην Ευρώπη.

Επιπλέον, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι εταιρείες συνεργάζονται με επιχειρήσεις στην Ελλάδα που αναλαμβάνουν έργα από ξένες εταιρείες στην βάση του outsourcing, δηλαδή με σύμβαση έργου (π.χ. αναλαμβάνουν να αναπτύξουν ένα τμήμα μιας ψηφιακής υπηρεσίας ή το σχεδιασμό ενός εξαρτήματος του τελικού προϊόντος).

Πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις οι ιδρυτές των εταιρειών υπήρξαν μεταπτυχιακοί φοιτητές σε τοπικά πανεπιστήμια (Stanford, Berkeley κλπ) και ανέπτυξαν τις καινοτόμες ιδέες τους κατά τη διάρκεια των σπουδών τους καθώς, τα αμερικάνικα πανεπιστημιακά ιδρύματα διαθέτουν ιδιαιτέρως ανεπτυγμένα γραφεία αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων για εμπορικές εφαρμογές. Αρκετοί ιδρυτές συμμετείχαν σε προγράμματα επιχειρηματικής επιτάχυνσης τοπικών accelerators με διεθνές κύρος ή ανέπτυξαν το καινοτόμο προϊόν τους στην Ελλάδα και μετά βρέθηκαν στην Silicon Valley προκειμένου να αντλήσουν κεφάλαια.

Όσον αφορά τους τομείς δραστηριότητας το εύρος είναι εκτενές και περιλαμβάνει ετερόκλητους, εξειδικευμένους κλάδους. Ως γενική παρατήρηση αναφέρεται ότι στην πλειοψηφία τους οι εταιρείες ασχολούνται με ψηφιακές εφαρμογές που απευθύνονται σε άλλες εταιρείες (Β2Β) και όχι στον τελικό καταναλωτή (B2C).

Όπως σημειώνεται «ορισμένοι εκ των ιδρυτών, αν και ελληνικής καταγωγής, δεν κατέχουν την ελληνική υπηκοότητα, δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα και δεν είναι ενήμεροι για τα αξιοσημείωτα βήματα προόδου του οικοσυστήματος καινοτομίας της Ελλάδας κατά τα τελευταία χρόνια. Οπότε εκτιμάται ότι η προσέγγιση ειδικά αυτών των ιδρυτών και η προβολή της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού για την επέκταση των δραστηριοτήτων των εταιρειών τους, δύναται να τύχουν θετικής ανταπόκρισης. Οι ελληνικές καταβολές και η ανάγκη που συχνά παρατηρείται για τη διατήρηση του δεσμού με την πατρίδα των προγόνων από πλευράς Ελληνοαμερικανών, σε συνδυασμό με το διαρκώς βελτιούμενο επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα στον τεχνολογικό τομέα κατά τα τελευταία χρόνια, δημιουργούν τις προϋποθέσεις επιτυχούς προσέλκυσης στη χώρα μας κατά προτεραιότητα των ελληνικής καταγωγής επιχειρηματιών του εξωτερικού. Συχνά, η Ελλάδα μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ο τόπος διακοπών. Αντιλαμβανόμενοι ωστόσο τα πλεονεκτήματα δραστηριοποίησής τους στην Ελλάδα (υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό για την στελέχωση της εταιρείας τους και φιλικές προς την νεοφυή επιχειρηματικότητα συνθήκες), η επέκταση τους στη χώρα μας αναδεικνύεται ως επιχειρηματικά συμφέρουσα επιλογή. Μια επιλογή που συνδυάζει την επικερδή επαγγελματική κίνηση με την ισχυροποίηση και εμβάθυνση οικογενειακών και προσωπικών δεσμών με τον τόπο καταγωγής τους».

Η χαρτογράφηση των startups με Έλληνες ιδρυτές που έχουν αναπτύξει δραστηριότητα γενικά στις ΗΠΑ

Στη μελέτη περιλαμβάνεται και λίστα με παραδείγματα επιτυχημένης πορείας ορισμένων νεοφυων εταιρειών κατά τα τελευταία χρόνια που εξασφάλισαν σημαντικά ποσά χρηματοδοτήσεων από Venture Capital funds των ΗΠΑ και εξαγοράστηκαν από μεγαλύτερες εταιρείες του εκάστοτε κλάδου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, σε πολλές περιπτώσεις οι ιδρυτές των εταιρειών αυτών μετά την εξαγορά προχωρούν στην ίδρυση νέων εταιρειών (serial entrepreneurs), ασχολούνται με τις επενδύσεις (είτε ως angel investors είτε ιδρύοντας επενδυτικά funds) ή/και δραστηριοποιούνται ως σύμβουλοι σε νεοφυείς εταιρείες τεχνολογίας.

Υπενθυμίζεται ότι το 2011 είχε δημιουργηθεί το Silicon Valley Greek Seed Fund από μια ομάδα επιτυχημένων επιχειρηματιών της ελληνικής κοινότητας με σκοπό την επένδυση σε ελληνικές startups στην Silicon Valley. Δυστυχώς, το επενδυτικό αυτό σχήμα ήταν βραχύβιο και πραγματοποίησε ουσιαστικά μόνο μία αξιόλογη επένδυση (στην εταιρεία BugSense).

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ