Η τοποθέτηση ενός διαστημοπλοίου κοντά στον ήλιο θεωρείται ο καλύτερος τρόπος παρατήρησης των μεταβολών στην ηλιακή δραστηριότητα για τον έγκαιρο εντοπισμό πιθανώς επιβλαβών φαινομένων διαστημικού καιρού- και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ) σκοπεύει να κάνει ακριβώς αυτό.
Τις περισσότερες ημέρες του χρόνου ο ήλιος είναι μάλλον «ήρεμος», εκπέμποντας μια σταθερή και προβλέψιμη ποσότητα θερμότητας και φωτός. Ωστόσο, κάποιες φορές η ηλιακή δραστηριότητα επηρεάζει τον «διαστημικό καιρό», με το άστρο του συστήματός μας να εκπέμπει δισεκατομμύρια τόνους υλικού που διέπεται από μαγνητικά πεδία, σε κολοσσιαίες CME (coronal mass ejections- στεμματικές εκπομπές μάζας).
Αυτά τα νέφη ύλης συνήθως δεν πιάνουν τη Γη, αλλά εάν κάποιο από αυτά το κάνει, μπορεί να προκαλέσει σημαντικές αναταραχές στην προστατευτική μαγνητική «φούσκα» του πλανήτη μας και τα υψηλότερα τμήματα της ατμόσφαιρας, επηρεάζοντας δορυφόρους, την πλοήγηση, τα συστήματα ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών κ.α. Οπότε, ο έγκαιρος εντοπισμός τέτοιων φαινομένων είναι εξαιρετικά σημαντικός (ενδεικτικά, πρόσφατη μελέτη του ΕΟΔ εκτίμησε τις επιπτώσεις στην Ευρώπη από ένα μεμονωμένο συμβάν τέτοιου είδους στα 15 δισ. ευρώ).
«Ένας από τους καλύτερους τρόπους να παρατηρήσουμε την ταχέως μεταβαλλόμενη ηλιακή δραστηριότητα είναι να τοποθετήσουμε ένα διαστημόπλοιο ειδικά για αυτή τη δουλειά λίγο μακριά από την ευθεία που μας συνδέει με τον ήλιο, έτσι ώστε να μπορεί να παρατηρεί την “πλευρά” του πριν αυτή στρίψει και θεαθεί» λέει ο Τζούχα- Πέκα Λουντάμα, υπεύθυνος για τον διαστημικό καιρό στο κέντρο ελέγχου αποστολών του ΕΟΔ στο Ντάρμσταντ.
Ένα από αυτά τα σημεία, το 5ο σημείο Λαγκράνζ, βρίσκεται 60 μοίρες πίσω από τη Γη στην τροχιά του- μια ιδανική θέση για αυτή τη δουλειά. «Το L5 είναι ιδανικό σημείο για μια μελλοντική αποστολή διαστημικού καιρού του ΕΟΔ, επειδή παρέχει εκ των προτέρων εικόνα για το τι συμβαίνει στον ήλιο» προσθέτει σχετικά ο Τζούχα- Πέκα.
«Ένα τέτοιο διαστημόπλοιο θα παρείχε σημαντικά δεδομένα που θα μας επέτρεπαν να εντοπίζουμε CME που φτάνουν στη Γη, να βελτιώνουμε τις προβλέψεις μας για τον χρόνο άφιξης και να έχουμε έγκαιρη πληροφόρηση για ενεργές περιοχές στον ήλιο πριν αυτές βρεθούν εντός οπτικού πεδίου».
Η αποστολή αυτή θα παρείχε πολύτιμα δεδομένα για εφαρμογές όπως προβλέψεις και αξιολογήσεις ηλιακής δραστηριότητας, που εντάσσονται στο πλαίσιο του Space Weather Service Network του ΕΟΔ- το οποίο θα απευθύνει προειδοποιήσεις και συναγερμούς σε επιστημονικούς, πολιτικούς και εμπορικούς φορείς όταν η ηλιακή δραστηριότητα αποτελεί απειλή σε κρίσιμες πολιτικές και οικονομικές δραστηριότητες.
Ο ΕΟΔ έχει αρχίσει ήδη να δουλεύει πάνω σε αυτή την ιδέα, με τέσσερις ευρωπαϊκές βιομηχανικές και επιστημονικές κοινοπραξίες να αναπτύσσουν τα δικά τους concepts για μια αποστολή στο L5.
Βάσει των αποτελεσμάτων, ο ΕΟΔ θα επιλέξει ένα τελικό σχέδιο μέσα σε 18 περίπου μήνες.
