Του Κώστα Δεληγιάννη
Με επιτυχία πραγματοποίησε σήμερα το πρωί το διαστημόπλοιο Juno («Ήρα») τον κρίσιμο ελιγμό, ώστε να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Δία και να μελετήσει τον πλανήτη για περίπου 20 μήνες, πιο εξονυχιστικά από οποιαδήποτε άλλη αποστολή στο παρελθόν.
Έτσι, ανάμεσα σε άλλα, οι επιστήμονες περιμένουν από το διαστημόπλοιο δεδομένα που θα τους βοηθήσουν να εξηγήσουν την «ερυθρά κηλίδα» και το πολικό σέλας του πλανήτη, όπως επίσης και στοιχεία για τη δημιουργία του πρώιμου ηλιακού συστήματος, αφού ο Δίας ήταν το πρώτο «μέλος» του που σχηματίσθηκε.
Ωστόσο, όσο εντυπωσιακές είναι οι επιστημονικές ανακαλύψεις που υπόσχεται η επιτόπια έρευνα του Δία, άλλο τόσο εντυπωσιακό είναι και το ίδιο το διαστημόπλοιο που θα την πραγματοποιήσει. Μάλιστα, από τις λειτουργίες και τις επιδόσεις του, αρκούν πέντε στοιχεία για να αποδείξουν πως το «ταξίδι» του είναι από τις πιο φιλόδοξες μη επανδρωμένες διαστημικές αποστολές που έχει σχεδιάσει ποτέ η NASA.
1. «Πρωταθλητής» στην ταχύτητα
Αξιοποιώντας τη βαρυτική έλξη του πλανήτη για να επιταχυνθεί, το διαστημόπλοιο τις τελευταίες εβδομάδες άγγιξε ούτε λίγο ούτε πολύ τα 265.000 χιλιόμετρα την ώρα. Έτσι, έγινε ένα από τα ταχύτερα αντικείμενα που κατασκεύασε ποτέ ο άνθρωπος.
Για να αρχίσει να περιφέρεται γύρω από τον Δία, αναγκάστηκε σήμερα να «φρενάρει», θέτοντας σε λειτουργία τον κινητήρα του για 35 λεπτά. Και πάλι όμως η ταχύτητά του δεν μειώθηκε λιγότερο από 210.000 χιλιόμετρα την ώρα, με συνέπεια να χρισθεί το πιο γρήγορο διαστημόπλοιο που τέθηκε ποτέ σε τροχιά γύρω από έναν πλανήτη.
2. Ασπίδα τιτανίου
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα πιο αντίξοο περιβάλλον για τη λειτουργία ηλεκτρονικού εξοπλισμού, από τη «γειτονιά» του Δία. Ο λόγος είναι πως το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη «ρουφά» συνεχώς φορτισμένα σωματίδια από τον ηλιακό άνεμο, με συνέπεια να σχηματίζονται «ζώνες ακτινοβολίας» με ένταση εκατομμύρια μεγαλύτερη από οτιδήποτε ανάλογο υπάρχει στη Γη.
Για την προστασία του από την ακτινοβολία, οι επιστήμονες έχουν εξοπλίσει το Juno με ένα εξωτερικό περίβλημα από τιτάνιο, βάρους 180 κιλών. Χάρις σε αυτή την «ασπίδα», το διαστημόπλοιο θα εκτίθεται μόλις στο 1/800 της ραδιενέργειας του περιβάλλοντος. Ακόμη κι έτσι όμως, μέχρι το τέλος της αποστολής του, θα έχει δεχθεί συνολική δόση που θα ισοδυναμεί με 100 εκατομμύρια ακτινογραφίες Χ.
3. «Αδύναμη» επικοινωνία
Όταν το διαστημόπλοιο ολοκλήρωσε τον σημερινό ελιγμό του, το σήμα που έστειλε στη Γη για να ενημερώσει το Κέντρο Ελέγχου ήταν περίπου 1 δισεκατομμύριο πιο ασθενές από το σήμα που έχει ένα μέσο κινητό τηλέφωνο στη Γη. Για να το «ακούσουν» οι επιστήμονες, επιστράτευσαν δύο σταθμούς, έναν στην Καλιφόρνια και έναν Αυστραλία, οι οποίοι χρειάστηκε να στοχεύσουν με ακρίβεια λέιζερ με τις κεραίες τους το Juno.
4. O πιο απομακρυσμένος «ηλιακός εξερευνητής»
Για να φτάσει στον προορισμό του, το Juno χρειάστηκε να γίνει το πιο απομακρυσμένο διαστημόπλοιο στην ιστορία, που κινείται με ηλεκτρική ενέργεια από τον ήλιο. Το σκάφος καλύπτεται από 18.000 φωτοβολταϊκά πάνελ, ενώ έχει κατασκευασθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να καλύπτει τις ενεργειακές του ανάγκες σε ένα περιβάλλον όπου η ηλιακή ενέργεια είναι 25 φορές ασθενέστερη από τη Γη.
5. Κάμερα διαθέσιμη για το κοινό
Πέρα από τον υπόλοιπο εξοπλισμό του, η NASA έχει εξοπλίσει το σκάφος με μία κάμερα (την JunoCam), ώστε μέσα στο επόμενο προσεχές διάστημα να θέσει σε online ψηφοφορία τις περιοχές της ατμόσφαιρας του Δία που θα φωτογραφηθούν. Έτσι, οποιοσδήποτε ερασιτέχνης αστρονόμος ή απλός λάτρης του διαστήματος θα μπορεί να πάρει μέρος στην επιλογή των σχηματισμών από νέφη που θα απαθανατίσει το διαστημόπλοιο, πετώντας μόλις 5.000 χιλιόμετρα πάνω από τον πλανήτη.
