Του Κώστα Δεληγιάννη
Καμάκια, δίχτυα και ιστία θα βρεθούν στις αρχές του επόμενου χρόνου έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα, ώστε να δοκιμασθούν για την αποτελεσματικότητά τους στην καταστροφή των «διαστημικών σκουπιδιών». Η δοκιμή θα γίνει στο πλαίσιο της αποστολής RemoveDebris, με σκοπό να βρεθεί μία λύση στο πρόβλημα των χιλιάδων άχρηστων αντικειμένων κάθε μεγέθους, που περιφέρονται γύρω από τον πλανήτη μας.
Αν δεν υπάρξει κάποιος τρόπος απομάκρυνσής τους, τότε σύμφωνα με τους επιστήμονες απειλούνται μία σειρά από δορυφορικά συστήματα, χάρις στα οποία εξασφαλίζονται οι μετεωρολογικές προγνώσεις, οι τηλεπικοινωνίες αλλά και η πλοήγηση.
«Τα “διαστημικά σκουπίδια” έχουν αρχίσει να γίνονται πραγματικό πρόβλημα, καθώς αυξάνονται ολοένα περισσότερο οι πιθανότητες σύγκρουσης», αναφέρει στον Guardian ο Τζέισον Φόρσοου, ερευνητής στο Διαστημικό Κέντρο Surrey της Βρετανίας και επικεφαλής του πρότζεκτ.
Υπολογίζεται πως γύρω στους 7.000 τόνους «διαστημικών σκουπιδιών» κινούνται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Στα αντικείμενα αυτά συγκαταλέγονται από άχρηστους δορυφόρους, μέχρι θραύσματα διαμέτρου 10 εκατοστών.
Μάλιστα, ένα ατύχημα το 2009 απέδειξε πως ο κίνδυνος που θέτουν κάθε άλλο παρά θεωρητικός είναι. Τότε, ένας αμερικανικός δορυφόρος Iridium 33 συγκρούστηκε με έναν ρωσικό δορυφόρο Kosmos 225, ο οποίος δεν λειτουργούσε πλέον, με συνέπεια να καταστραφούν και οι δύο.
Η αποστολή RemoveDebris οργανώνεται από μία διεθνή ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής το Διαστημικό Κέντρο Surrey. Για τη δοκιμή των τεχνολογιών, θα χρησιμοποιηθούν «τεχνητά διαστημικά σκουπίδια» -δηλαδή μικροί δορυφόροι CubeSat-, τα οποία θα καταστραφούν.
Έτσι, όταν το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο της αποστολής θα βρεθεί στο διάστημα, θα εκτοξεύσει ένα CubeSat. «Στη συνέχεια, το σκάφος θα ρίξει ένα δίχτυ, ώστε ο δορυφόρος να εγκλωβιστεί μέσα σε αυτό», λέει ο Φόρσοου. Όπως προβλέπουν οι επιστήμονες, το αποτέλεσμα θα είναι ο δορυφόρος να εισέλθει στη γήινη ατμόσφαιρα και να πυρακτωθεί λόγω τριβής.
Για να δοκιμάσουν το καμάκι, οι επιστήμονες θα χρησιμοποιήσουν έναν «στόχο» στο άκρο ενός βραχίονα, ο οποίος θα αναπτυχθεί από το διαστημόπλοιο. Σε αυτή την περίπτωση, στόχος τους είναι να διαπιστώσουν κατά πόσο ένα τέτοιο καμάκι μπορεί να παγιδεύσει ένα «σκουπίδι».
Η τρίτη δοκιμή θα γίνει με «πειραματόζωο» το ίδιο το διαστημόπλοιο, το οποίο στο τέλος της αποστολής θα ξεδιπλώσει ένα ιστίο. Τουλάχιστον θεωρητικά, το ιστίο θα επιταχύνει την επανείσοδο του διαστημοπλοίου στην ατμόσφαιρα, με συνέπεια να καταστραφεί από τις υψηλές θερμοκρασίες που θα αναπτυχθούν.
Το πρότζεκτ χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. με 13 εκατομμύρια ευρώ και αποτελεί μία από τις απόπειρες να δοκιμασθούν σε πραγματικές συνθήκες διάφορες πιθανές απαντήσεις στο πρόβλημα των «διαστημικών σκουπιδιών». Παρόλο που θα πρέπει να τη διαδεχθεί μία μία επόμενη αποστολή μεγαλύτερης κλίμακας και προϋπολογισμού, ο Φόρσοου πιστεύει πως κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο.
«Ουσιαστικά θα χρειασθεί να δαπανηθεί τώρα ένα μικρό ποσό, για να προληφθούν τεράστιες καταστροφές στο μέλλον», καταλήγει.
