Του Κώστα Δεληγιάννη
Πέντε ακόμη χρόνια «ζωής» κέρδισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, καθώς η NASA ενέκρινε την παράταση της λειτουργίας του μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021.
Η επιστημονική εποπτεία του οργάνου θα συνεχίσει να γίνεται από το Ινστιτούτο Επιστημών Διαστημικών Τηλεσκοπίων στη Βαλτιμόρη, το οποίο γι’ αυτό τον σκοπό θα λάβει από την αμερικανική διαστημική υπηρεσία επιπλέον 193 εκατομμύρια δολάρια περίπου.
Από την εκτόξευσή του, τον Απρίλιο του 1990, το Hubble έχει ξεπεράσει σε επιστημονικές ανακαλύψεις και… μακροζωία ακόμη και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις όσων υποστήριζαν την κατασκευή του.
Εξάλλου, το αρχικό χρονοδιάγραμμα μιλούσε για παραμονή στο διάστημα μόλις για μία 15ετία, ένα χρονικό διάστημα που έχει ήδη επεκταθεί στα 26 χρόνια, χάρη σε 5 διαφορετικές διαστημικές αποστολές που ανέλαβαν τη διόρθωσή και τη συντήρησή του.
Έτσι, κινούμενο σε ύψος περίπου 570 χιλιομέτρων γύρω από τη Γη, έχει έως σήμερα διανύσει μία απόσταση περίπου 5 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, προσφέροντας στους επιστήμονες πολύτιμα δεδομένα. Επίσης, από το Hubble έχουν προκύψει και οι περισσότερες από τις πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες του σύμπαντος.
Η πρώτη αποστολή με προορισμό το Hubble έγινε το 1993, για να διορθώσει το σφάλμα που υπήρχε στο κύριο κάτοπτρό του όταν εκτοξεύθηκε, λόγω του οποίου οι εικόνες είχαν πολύ μικρότερη ευκρίνεια από την προβλεπόμενη.
Το τελευταίο «ταξίδι» αστροναυτών στο τηλεσκόπιο έγινε το 2009, ενώ η απόσυρση των διαστημικών λεωφορείων δύο χρόνια αργότερα σήμαινε για τη NASA ότι πλέον δεν μπορεί να συντηρήσει το τηλεσκόπιο.
Ωστόσο, ακόμη κι έτσι η αμερικανική διαστημική υπηρεσία εκτιμά πως θα συνεχίσει να λειτουργεί απρόσκοπτα μέχρι το 2021.
Το τηλεσκόπιο είναι ευαίσθητο στο ορατό φως και την υπεριώδη ακτινοβολία, ενώ στις μετρήσεις του έχουν βασισθεί έως σήμερα περισσότερες από 11.000 επιστημονικές εργασίες.
Ανάμεσα στα σημαντικότερα επιτεύγματα που «πιστώνεται», είναι η συμβολή του στον προσδιορισμό της ηλικίας του σύμπαντος, αλλά και στη μελέτη της σκοτεινής ενέργειας, δηλαδή της μυστηριώδους δύναμης που άρχισε να επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος πριν από 5-6 δισ. χρόνια.
Μάλιστα, χάρις στο Hubble, μόλις τον περασμένο Απρίλιο επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το σύμπαν διαστέλλεται πιο γρήγορα από το αναμενόμενο. Ένα συμπέρασμα που, αν επιβεβαιωθεί, θα σημαίνει πως θα πρέπει να αναθεωρηθεί το καθιερωμένο κοσμολογικό μοντέλο.
Παράλληλα, με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως σχεδόν κάθε γαλαξίας φιλοξενεί στο κέντρο του μία μαύρη τρύπα. Επίσης, μπόρεσαν να εξετάσουν μερικούς από τους μακρινότερους γαλαξίες που έχουν καταγραφεί ποτέ, εξασφαλίζοντας έτσι στοιχεία για τις αρχικές φάσεις μετά την κοσμική δημιουργία.
Η παράταση της «ζωής» του τηλεσκοπίου σημαίνει πως για αρκετά χρόνια θα συνεργασθεί με τον «διάδοχό» του – το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, που θα βρεθεί στο διάστημα το 2018. Με δεδομένο ότι το James Webb θα «βλέπει» στο υπέρυθρο φάσμα, παρατηρώντας τους ίδιους αστέρες ή γαλαξίες με τα δύο τηλεσκόπια, οι επιστήμονες θα μπορούν να αποκομίζουν περισσότερες λεπτομέρειες.
