Οι πρώιμοι πολυκυτταρικοί οργανισμοί μπορεί να μην είχαν κεφάλια, πόδια ή χέρια, ωστόσο τμήματά τους παραμένουν μέσα μας σήμερα, όπως δείχνουν νέες έρευνες.
Σύμφωνα με έρευνα του UC Riverside, θαλάσσια όντα 555 εκατομμυρίων ετών από την Εδιακρανική Περίοδο μοιράζονται γονίδια με τα σημερινά πλάσματα του ζωικού βασιλείου- μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος.
«Κανένα δεν είχε κεφάλι ή σκελετό. Πολλά πιθανώς έμοιαζαν με τρισδιάστατα χαλάκια στον πυθμένα της θάλασσας, στρογγυλοί δίσκοι» είπε η Μαίρη Ντρόσερ, καθηγήτρια γεωλογίας στο UCR. «Αυτά τα πλάσματα είναι τόσο περίεργα και τόσο διαφορετικά, που είναι δύσκολο να τα κατατάξουμε σε σύγχρονες κατηγορίες ζωντανών οργανισμών απλά και μόνο κοιτώντας τα, και δεν είναι ότι μπορούμε να εξάγουμε το DNA τους- δεν μπορούμε».
Ωστόσο καλοδιατηρημένα ιστορικά απολιθωμάτων επέτρεψαν στη Ντρόσερ και τον πρώτο συντάκτη της έρευνας, Σκοτ Έβανς, να συνδέσουν την εμφάνιση των ζώων και τις πιθανές συμπεριφορές με γενετικές αναλύσεις σημερινών ζωντανών πλασμάτων. Τα αποτελέσματα αυτών των συνδέσεων δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο Proceedings of the Royal Society B.
Για την ανάλυσή τους, οι ερευνητές εξέτασαν τέσσερα ζώα αντιπροσωπευτικά των άνω των 40 αναγνωρισμένων ειδών που έχουν ταυτοποιηθεί από την Εδιακρανική Περίοδο. Τα πλάσματα αυτά ποικίλλουν σε μέγεθος, από μερικά χιλιοστά μέχρι και σε μήκος περίπου ενός μέτρου.
Τα Kimberella ήταν πλάσματα με σχήμα που θυμίζει δάκρυ, με μια ευρεία, στρογγυλή πλευρά και μια στενή, που πιθανότατα έψαχνε για τροφή στον πυθμένα με μια προβοσκίδα. Επιπλέον, μπορούσαν να μετακινούνται χρησιμοποιώντας ένα «μυώδες πόδι» σαν τα σημερινά σαλιγκάρια. Η έρευνα περιελάμβανε επίπεδα, σε οβάλ σχήμα Dickinsonia, με μια σειρά από ανυψωμένα τμήματα στην επιφάνειά τους, και Tribrachidium, που περνούσαν τις ζωές τους ακίνητα στον πάτο του ωκεανού.
Επίσης αναλύθηκαν Ikaria, ζώα που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα από μια ομάδα στην οποία συμμετείχαν οι Έβανς και Ντρόσερ. Είχαν περίπου το μέγεθος και σχήμα ενός κόκκου ρυζιού και αντιπροσώπευαν τα πρώτα αμφίπλευρα συμμετρικά ζώα, με εμπρόσθιο τμήμα, οπίσθιο και ανοίγματα στα άκρα. Ο Έβανς λέει πως πιθανώς τα Ikaria να είχαν στόματα, αν και δεν έχουν σωθεί σε απολιθώματα, και προχωρούσαν στην οργανική ύλη «τρώγοντας καθώς κινούνταν».
Και τα τέσσερα ζώα ήταν πολυκύτταρα, με κύτταρα διαφορετικών τύπων. Τα πιο πολλά είχαν συμμετρία στην αριστερή και τη δεξιά τους πλευρά, καθώς και μη επικεντρωμένα νευρικά συστήματα και μυϊκές δομές. Επιπρόσθετα φαίνεται πως ήταν σε θέση να επισκευάζουν τραυματισμένα μέλη μέσω μιας διαδικασίας που είναι γνωστή ως απόπτωση. Τα ίδια γονίδια που εμπλέκονται αποτελούν βασικά στοιχεία των ανθρώπινων ανοσοποιητικών συστημάτων, που βοηθά στην αντιμετώπιση μολυσμένων από ιούς και προκαρκινικών κυττάρων.
Τα ζώα αυτά πιθανότατα είχαν τα γενετικά τμήματα που είναι υπεύθυνα για τα κεφάλια και τα αισθητήρια όργανα που συνήθως βρίσκονται εκεί. Ωστόσο η πολυπλοκότητα της αλληλεπίδρασης μεταξύ αυτών των γονιδίων που θα οδηγούσε σε τέτοια χαρακτηριστικά δεν έχει επιτευχθεί ακόμα. «Το ότι μπορούμε να πούμε πως αυτά τα γονίδια λειτουργούσαν σε κάτι που δεν υπάρχει εδώ και μισό δισεκατομμύριο χρόνια είναι συναρπαστικό για εμένα» είπε ο Έβανς.
