Skip to main content

Στην Oxia Planum του Άρη το ρομπότ ExoMars θα ψάξει για ίχνη ζωής

Την περιοχή Oxia Planum σύστησε το ExoMars Landing Site Selection Working Group ως σημείο προσεδάφισης του ρομποτικού οχήματος της ρωσο-ευρωπαϊκής αποστολής ExoMars (από την ESA και τη Roscosmos), το οποίο προορίζεται να εκτοξευτεί το 2020.

Η πρόταση αυτή θα εξεταστεί από την ESA (ΕΟΔ) και τη Roscosmos, ενώ η τελική επιβεβαίωση αναμένεται στα μέσα του 2019.

Στην «καρδιά» του προγράμματος είναι η έρευνα πάνω στο κατά πόσον υπήρξε ποτέ ζωή στον Άρη, έναν πλανήτη που είχε κάποτε νερό, αλλά σήμερα έχει μια ξερή επιφάνεια, που πλήττεται από ακληρή ακτινοβολία.

Αν και το ExoMars Trace Gas Orbiter, που εκτοξεύτηκε το 2016, άρχισε την επιστημονική αποστολή του νωρίτερα μέσα στο έτος, αναζητώντας στην ατμόσφαιρα μικροποσότητες αερίων που μπορεί να σχετίζονται με βιολογική ή γεωλογική δραστηριότητα, το ρόβερ της αποστολής θα κινηθεί σε διαφορετικές τοποθεσίες και θα κάνει γεωτρήσεις βάθους μέχρι και δύο μέτρων κάτω από την επιφάνεια, αναζητώντας ίχνη ζωής που μπορεί να έχουν διατηρηθεί κάτω από την επιφάνεια. Τα δεδομένα θα εκπέμπονται στη Γη μέσω του Trace Gas Orbiter.

Και οι δύο περιοχές που ήταν υποψήφιες για προσεδάφιση, οι Oxia Planum και Mawrth Vallis, έχουν πλούσιο ιστορικό γεωλογικής ιστορίας από το υγρότερο παρελθόν του πλανήτη, περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Βρίσκονται λίγο βορειότερα από τον ισημερινό, με απόσταση αρκετών εκατοντάδων χιλιομέτρων μεταξύ τους, σε μια περιοχή του πλανήτη με πολλά κανάλια. Από τη στιγμή που η ζωή στη Γη, όπως τη γνωρίζουμε, χρειάζεται νερό σε υγρή μορφή, περιοχές όπως αυτές περιλαμβάνουν πολλά σημεία ενδιαφέροντος-στόχους για αναζήτηση ιχνών και στοιχείων που μπορεί να υποδεικνύουν την ύπαρξη ζωής στο παρελθόν του Άρη.

«Με το ExoMars είμαστε σε αποστολή ανακάλυψης βιοϋπογραφών. Αν και οι δύο τοποθεσίες προσφέρουν πολύτιμες επιστημονικές ευκαιρίες για εξερεύνηση αρχαίων, πλούσιων σε νερό περιβάλλον, που θα μπορούσαν να έχουν κατοικηθεί από μικροοργανισμούς, η Oxia Planum έλαβε τις περισσότερες ψήφους» είπε ο Χόρχε Βάργκο, επιστήμονας του προγράμματος ExoMars 2020.

H αναζήτηση του ιδανικού σημείου προσεδάφισης άρχισε πριν περίπου πέντε χρόνια, τον Δεκέμβριο του 2013. Εξετάστηκαν οκτώ προτάσεις και τον Οκτώβριο του 2015 η Oxia Planum υποδείχθηκε ως μία από τις καλύτερες, με τη δεύτερη επιλογή να κινείται μεταξύ της Aram Dorsum και της Mawrth Vallis. Τον Μάρτιο του 2017 ορίστηκαν ως «φιναλίστ» οι Oxia Planum και Mawrth Vallis. Ωστόσο, μετά τη σύσταση του ExoMars Landing Site Selection Working Group, θεωρείται ότι η τελική επιλογή θα είναι η Oxia Planum, η οποία βρίσκεται στο όριο όπου πολλά κανάλια κατέληγαν στις μεγάλες πεδιάδες και φιλοξενεί ορυκτά που σχηματίστηκαν υπό συνθήκες υγρασίας, τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια πριν, πιθανότατα σε ένα μεγάλο σώμα νερού.

Το ρόβερ και η επιστημονική πλατφόρμα θα εκτοξευτούν κάποια στιγμή στο διάστημα, από 25 Ιουλίου-13 Αυγούστου 2020, με πύραυλο Proton-M από το Μπαϊκονούρ του Καζακστάν. Αναμένεται να φτάσουν στον Άρη τον Μάρτιο του 2021.