Του Πέτρου Στεφανή
[email protected]
Τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν στην ανείπωτη καταστροφή από τα παράλληλα μέτωπα πυρκαγιάς θα διερευνήσουν τα επόμενα 24ωρα οι αρμόδιες αρχές. Ήδη η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου, έβαλε στο «μικροσκόπιο» εισαγγελικής έρευνας τις συνθήκες της φονικής πυρκαγιάς στην ανατολική Αττική. Ποιες είναι οι πρώτες αντιδράσεις εμπειρογνωμόνων.
«Επικράτησαν ακραίες συνθήκες από πλευράς ανέμων. Τέτοιες, που προωθούσαν ταχύτατα τη φωτιά, η οποία είχε μπροστά της και μεγάλα περιθώρια εξάπλωσής της, πολύ “φαΐ”. Κι αυτό από τη στιγμή που φέτος, σε αντίθεση με την ξηρή βλάστηση του 2007, υπήρχαν διάσπαρτα αρκετά χόρτα, λόγω των βροχών που προηγήθηκαν» λέει στη «Ναυτεμπορική» ο Δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος, αναπληρωτής ερευνητής στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων, στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό «Δήμητρα».
Δεν ήταν μόνο οι «τρομεροί» άνεμοι, που πήγαιναν τις φλόγες κατευθείαν πάνω στην πυκνή βλάστηση. «Επιπλέον, εκεί που έφτανε η φωτιά, σε Νέο Βουτζά, Μάτι κλπ, υπάρχουν κατά βάση φτωχά σπίτια, φτιαγμένα από φθηνά οικοδομικά υλικά, που εύκολα φλέγονται, οπότε δεν μπορούν να προστατευτούν» αναφέρει ο ίδιος.
«Χρόνια τώρα μιλάμε για προκατασταλτικό σχεδιασμό, ιδιαίτερα σ’ αυτές τις περιοχές. “Μάλλιασε” η γλώσσα μου να λέω ότι πρέπει να διορθώσουμε τον μηχανισμό» τονίζει ο ερευνητής. «Η Πυροσβεστική, που κι αυτή οφείλει να βελτιωθεί, από μόνη της δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα. Ούτε η Δασική Υπηρεσία, που ούτως ή άλλως την έχουν στο περιθώριο. Απ’ την άλλη, και ο πολίτης πρέπει να αλλάξει νοοτροπία: δεν μπορεί να ζητάει ένα πυροσβεστικό όχημα έξω από την πόρτα του, αλλά οφείλει να πάρει έγκαιρα τα μέτρα του, αφού αργά ή γρήγορα μια φωτιά θα φθάσει στην περιοχή του. Άρα, λοιπόν, το λιγότερο που έχει να κάνει είναι να ξεχορταριάσει γύρω από το σπίτι του, το οποίο στην πορεία πρέπει να αναβαθμίσει στα υλικά δόμησής του. Και βεβαίως, να έχει πάντα στο μυαλό του πλάνο έγκαιρης διαφυγής σε καταστάσεις σαν κι αυτές…» υπογραμμίζει ο Δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος.
«Δεν λειτούργησε σχέδιο έκτακτης ανάγκης»
«Όσο εξελίσσονται τέτοιες ακραίες καταστάσεις, θα πρέπει να εφαρμόζονται τα σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών, που οφείλουν να εκπονούν η περιφέρεια, η γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, ο δήμος, η αστυνομία και η πυροσβεστική» επισημαίνει στη «Ναυτεμπορική» ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, αντιστράτηγος ε.α. του Πυροσβεστικού Σώματος, νομικός και δικαστικός πραγματογνώμονας-τεχνικός σύμβουλος διερεύνησης εγκλημάτων εμπρησμού. «Εδώ, εκ του αποτελέσματος, αποδεικνύεται ότι τέτοιο σχέδιο δεν λειτούργησε, αφού 26 άνθρωποι βρέθηκαν σε αδιέξοδο και κάηκαν όλοι μαζί στον ίδιο χώρο. Αυτό σημαίνει ότι κανείς αρμόδιος δεν βρέθηκε εκεί να τους συντονίσει, να τους πει πού να πάνε για να σωθούν. Με άλλα λόγια, η φωτιά αυτή ξεκίνησε στα όρια δασικής έκτασης κι αστικού ιστού, μπήκε μέσα εκεί και, καθώς δεν υπήρχε οργανωμένο σχέδιο διαφυγής αλλά προφανώς πανικός, είχε αυτά τα μοιραία αποτελέσματα…» σημειώνει.
Ο ίδιος θεωρεί ότι και η Πυροσβεστική, στην οποία επί σειρά ετών υπηρέτησε, έχει μερίδιο ευθύνης. «Είναι αδιανόητο να γνωρίζει από την Κυριακή, παραμονή της φωτιάς, ότι τη Δευτέρα θα ισχύει στην Αττική κατηγορία κινδύνου 4, δηλαδή πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς, και να μην έχει προνοήσει να φέρει έγκαιρα ενισχύσεις, πχ από τη Μακεδονία όπου έβρεχε. Παλαιότερα, σε τέτοιες περιπτώσεις έφθαναν μία μέρα πριν επιπλέον δυνάμεις σε επίφοβη για φωτιά περιοχή. Θεωρώ ότι στην Πυροσβεστική επαναπαύτηκαν. Νόμισαν ότι, λόγω των βροχών το προηγούμενο διάστημα, δεν θα υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, όπως το 2007 που είχε ξηρασία, ενώ τώρα μέχρι 15 Ιουλίου έβρεχε παντού, άρα θα είχε υγρασία. Να, όμως, που “έσκασαν” μαζεμένες οι φωτιές κι αποδεκατίστηκαν…» υποστηρίζει ο κ. Γκουρμπάτσης.
Πυροσβέστες: «Ακραίες συγκυρίες μάς προσπέρασαν…»
«Τέτοιες μεγάλες φωτιές ξαναείχαμε στην Αττική. Τα πολλά θύματα -οι νεκροί και τραυματίες- είναι η διαφορά, κατά δεύτερο λόγο τα τόσα πολλά καμένα σπίτια και περιουσίες» λέει με τη σειρά του στη «Ναυτεμπορική» ο πύραρχος Αναστάσιος Μανιάτης, γενικός γραμματέας της Ένωσης Αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος (ΕΑΠΣ). Θεωρεί, πάντως, πολύ πρόωρο, «ενώ ακόμα θρηνούμε νεκρούς και ψάχνουμε αγνοούμενους», να μιλήσει κανείς για ευθύνες. Σε κάθε περίπτωση, το γιατί εκδηλώθηκε και γιατί ξέφυγε πέρα από κάθε έλεγχο η συγκεκριμένη πυρκαγιά θα το διερευνήσει η Πυροσβεστική -πιθανότατα η Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (ΔΑΕΕ). Δεδομένο είναι, ωστόσο, ότι «οι ριπές ανέμων, που έφταναν ώς και τα 9 Μποφόρ, έπαιξαν τον ρόλο τους. Οι φλόγες ήταν τεράστιες, το μέτωπο της φωτιάς έφθανε τα έξι ολόκληρα χιλιόμετρα. Μπορεί κάποιοι ίσως να λένε “άργησε η Πυροσβεστική”, αλλά, αλήθεια, πού να πρωτοπάει υπό αυτές τις συνθήκες;» αναρωτιέται ο κ. Μανιάτης.
«Η κατάσταση χθες ήταν πραγματικά έντονη, ακραία. Δεν βοήθησε και ο κατακερματισμός των πυροσβεστικών δυνάμεων, το γεγονός ότι πάρα πολλοί συνάδελφοι ήταν απασχολημένοι χθες σε άλλες μεγάλες φωτιές, στην Κινέτα και αλλού» αναφέρει το επίσης στέλεχος της Ένωσης Αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος, ο πύραρχος Γιώργος Βιντζηλαίος. «Θα ήταν άδικο να μας κατηγορήσει κανείς για κωλυσιεργία. Από την Κυριακή ήμασταν σε μερική επιφυλακή, χθες μετά την Κινέτα τεθήκαμε και σε γενική επιφυλακή. Ήταν, όμως, πολλές οι συγκυρίες -καιρικές συνθήκες, διάσπαρτες φωτιές και δυνάμεις παντού, πολύς κόσμος στο ίδιο παραλιακό σημείο λόγω θέρους-, που δεν έφεραν την αποτελεσματικότητα που θα θέλαμε. Ενώ καταβάλαμε τεράστια προσπάθεια, ακραίες καταστάσεις μάς προσπέρασαν…» παραδέχεται ο αξιωματικός της Πυροσβεστικής.
