«Η κυβέρνηση διαθέτει συγκροτημένο και προσεκτικά δομημένο πρόγραμμα για τον χώρο του σωφρονισμού. Υλοποιούμε καθημερινά ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης, Action Plan, με ξεκάθαρη στοχοθεσία», ανέφερε ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Λευτέρης Οικονόμου, απαντώντας σε επίκαιρη επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ για την κυβερνητική πολιτική στο σωφρονιστικό σύστημα.
Σφοδρή κριτική διατύπωσαν νωρίτερα οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, εφ’ όλης της ύλης της σωφρονιστικής πολιτικής, την οποία χαρακτήρισαν πολιτική της «μηδενικής ανοχής, της καταστολής και της φύλαξης», με περιστολή αδειών κρατουμένων, με συρρίκνωση αγροτικών φυλακών, με περιστολή δικαιωμάτων.
Αποσυμφόρηση
Ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη μίλησε για το ζήτημα του υπερπληθυσμού στις φυλακές αλλά και το ζήτημα της αποσυμφόρησης.
«Η αποσυμφόρηση για εσάς ισούται με δυνατότητα πρόωρης αποφυλάκισης», είπε, απευθυνόμενος στον ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Οικονόμου και πρόσθεσε: «Για τη σημερινή κυβέρνηση η αποσυμφόρηση συνιστά έναν στόχο, στον οποίο οδηγούμαστε καθημερινά πιο κοντά μέσα από ένα πλέγμα διαδοχικών πρωτοβουλιών. Κεντρικό ρόλο σε αυτό κατέχουν οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί σχετικά με τη βελτίωση, τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων καταστημάτων κράτησης και τη δημιουργία νέων, τα οποία να ακολουθούν τα πιο σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα και καλές πρακτικές».
Όπως σημείωσε, πέρα από τη μετεγκατάσταση του Κορυδαλλού στον Ασπρόπυργο, και το κατάστημα Δράμας, του οποίου η έναρξη λειτουργίας επίκειται, προωθούνται οι αναγκαίες ενέργειες με στόχο την ολοκλήρωση του γενικού καταστήματος κράτησης «Κρήτη ΙΙ» στις Κουρούνες Λασιθίου, τη μετεγκατάσταση του καταστήματος κράτησης Χαλκίδας, τη μετεγκατάσταση του καταστήματος κράτησης Ιωαννίνων, τη δημιουργία νέου καταστήματος κράτησης στη Μεγαλόπολη, καθώς και τη δημιουργία νέων θέσεων στα ήδη υπάρχοντα καταστήματα κράτησης Νιγρίτας και Χανίων.
Σωφρονιστική Ακαδημία
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο υφυπουργός ενημέρωσε την εθνική αντιπροσωπεία για τα βήματα ενίσχυσης του προσωπικού στα καταστήματα κράτησης. Επίσης, ενημέρωσε ότι προετοιμάζεται η Σωφρονιστική Ακαδημία, η οποία θα λειτουργήσει σε ειδικά διαμορφωμένες εγκαταστάσεις εκπαίδευσης και διαμονής στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Γυναικών Ελαιώνα Θηβών, υπό την εποπτεία της Γενικής Διεύθυνσης Καταστημάτων Κράτησης και Διαχείρισης Κρίσεων. Στην Ακαδημία θα λειτουργήσουν δύο σχολές: Σχολή Σωφρονιστικών Υπαλλήλων και Σχολή Υπαλλήλων Εξωτερικής Φρούρησης. Η Ακαδημία θα περιλαμβάνει προγράμματα βασικής εισαγωγικής και διά βίου εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης. Για αυτό θα αναπτυχθεί συνεργασία με τους αρμόδιους εκπαιδευτικούς και επιστημονικούς φορείς για την κατάρτιση του προγράμματος σπουδών και την οργάνωση σεμιναρίων, συνεδρίων και εργαστηρίων, με σκοπό την κατάλληλη περαιτέρω κατάρτιση του προσωπικού για την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού συστήματος.
Εκπαίδευση
Αναφορικά με την πρόσβαση κρατουμένων στην εκπαίδευση και την αναβάθμισή της, ο κ. Οικονόμου τόνισε ότι στόχος των πρωτοβουλιών που έχουν αναληφθεί είναι η ενίσχυση των ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των κρατουμένων και η προετοιμασία της κοινωνικής επανένταξής τους μετά την αποφυλάκιση.
Κατά την έναρξη του σχολικού έτους 2020-2021 καταγράφηκαν εκπαιδευτικές δομές στο «Ίδρυμα Αγωγής Ανηλίκων Αρρένων Βόλου», και σε 20 από τα 34 καταστήματα κράτησης. Αυτές οι δομές καταγράφονται ως εξής: Τυπικής Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας σε 9 καταστήματα κράτησης, Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας σε 13 καταστήματα κράτησης, Δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης σε 3 καταστήματα κράτησης.
Ο κ. Οικονόμου χαρακτήρισε σημαντικό τον αριθμό των κατ’ ιδίαν διδακτέων των κρατουμένων σε σωφρονιστικά καταστήματα όπου δεν λειτουργούν δομές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και κρατουμένων φοιτητών σε πανεπιστημιακά ιδρύματα.
Ιδιαίτερη μέριμνα έχει δοθεί στον προγραμματισμό, στην ανάπτυξη και στην υλοποίηση προγραμμάτων επιμόρφωσης, απασχόλησης και κατάρτισης που διεξάγονται για τους κρατούμενους, σύμφωνα με τον υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη.
Για τα Προγράμματα Αγροτικής Επιμόρφωσης προβλέπεται η επαγγελματική κατάρτιση στις σύγχρονες πρακτικές και τεχνικές καλλιέργειας. Έχει ήδη καταρτιστεί πρόγραμμα σπουδών για τους κρατούμενους των Αγροτικών Καταστημάτων Κράτησης, στο οποίο περιλαμβάνονται θεωρητική εκπαίδευση και πρακτική ενότητα 12 και 72 ωρών, αντίστοιχα. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του συνόλου του προγράμματος, θα χορηγείται από τον ΕΛΓΟ-Δήμητρα βεβαίωση εκπαίδευσης στη φυτική παραγωγή. Στόχος της συνεργασίας με τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ είναι η αποδοτικότερη αξιοποίηση των γεωργικών εκτάσεων και κτιρίων που βρίσκονται κοντά στα αγροτικά καταστήματα κράτησης, καθώς και η διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας νέων αγροτικών συγκροτημάτων κράτησης, αλλά και η επαγγελματική κατάρτιση όσων κρατούνται σε αυτά.
Το όλο εγχείρημα θα ξεκινήσει πιλοτικά από το Αγροτικό Κατάστημα Αγιάς Χανίων σε συνεργασία με το «Ινστιτούτο Ελαίας Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου» με στόχευση αυτή η πρωτοβουλία να επεκταθεί και σε άλλα αγροτικά καταστήματα κράτησης, όπως επεσήμανε ο κ. Οικονόμου.
Εξάλλου, στο πλαίσιο στήριξης και επιμόρφωσης των κρατουμένων εντάσσεται και πρόγραμμα με την ονομασία «Νέστωρ», με φορέα-συντονιστή το Κέντρο Μελετών Ασφαλείας, διάρκειας τριών ετών. Σκοπός του είναι η ενίσχυση του πατρικού ρόλου γονέων κρατουμένων, δημιουργώντας ένα δίκτυο 30 σχολών γονέων σε 20 καταστήματα κράτησης.
Μετα-σωφρονιστική μέριμνα
«Για την κυβέρνηση, η αναβάθμιση του θεσμού της μετα-σωφρονιστικής μέριμνας αποτελεί προτεραιότητα και ως εκ τούτου οι πρωτοβουλίες σε νομοθετικό επίπεδο -και όχι μόνο- αποσκοπούν στην κατάλληλη στελέχωση, αλλά και στη διεύρυνση της επανόδου, που εκ της αποστολής αποτελεί το καθ’ ύλην αρμόδιο όργανο για την ανάπτυξη της μετα-σωφρονιστικής μέριμνας τόσο εντός όσο και εκτός των καταστημάτων κράτησης», υπογράμμισε ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη και συμπλήρωσε ότι «επιδιώκεται η αποτελεσματική δυνατότητα διασύνδεσης της εκπαίδευσης των κρατουμένων με την αγορά εργασίας». Με γνώμονα τα παραπάνω έχει προβλεφθεί η ίδρυση παραρτημάτων της επανόδου στην έδρα κάθε σωφρονιστικού καταστήματος της χώρας. Στόχος θα είναι η επαγγελματική κατάρτιση, η αποκατάσταση, η οικονομική συμπαράσταση, η προετοιμασία και προώθηση της εν γένει επανένταξης των κρατουμένων και αποφυλακιζομένων. Σχεδιάζεται η οργάνωση και η λειτουργία παραρτημάτων σε Θεσσαλονίκη, Χανιά, Πάτρα Κομοτηνή, Χαλκίδα και Βόλο, ενώ σύντομα θα εκδοθεί σχετική υπουργική απόφαση. Ήδη έχει παραχωρηθεί ακίνητο για 5 χρόνια από την Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας και Σποράδων για αυτόν τον σκοπό. Ανάλογες ενέργειες θα πραγματοποιηθούν για τις άλλες περιοχές όπου σχεδιάζεται η ίδρυση παραρτημάτων.
Στρατηγικό Σχέδιο
Ο κ. Οικονόμου αναφέρθηκε στο νέο στρατηγικό σχέδιο για την τριετία 2021-2023, το οποίο τελεί υπό επεξεργασία και θα αποτυπώνει τους στρατηγικούς στόχους και τις προτεραιότητες του σωφρονιστικού συστήματος για αυτήν την περίοδο.
Οι νέοι στρατηγικοί στόχοι θα εδράζονται στους εξής πυλώνες: Διοικητική αναδιοργάνωση, ασφάλεια, υποδομές, στελέχωση, εκπαίδευση, επιμόρφωση-κατάρτιση υπαλλήλων, εκπαίδευση, επιμόρφωση, κατάρτιση κρατουμένων, δράσεις πολιτισμού, κοινωνική επανένταξη κρατουμένων, επέκταση της χρήσης εναλλακτικών της κράτησης μέτρων.
Πρωτοβουλίες έχουν αναληφθεί και για την αναθεώρηση του σωφρονιστικού κώδικα καθώς, όπως σημείωσε ο υφυπουργός, κρίθηκε επιτακτική η ανάγκη για μία τέτοια δράση, ώστε ο νέος κώδικας να ανταποκρίνεται αρτιότερα στα σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα, στις διεθνείς συμβάσεις, στις κατευθύνσεις και στις καλές πρακτικές των διεθνών οργανισμών.
Για αυτόν τον λόγο συγκροτήθηκε μικτή ομάδα εργασίας συναρμόδιων υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης, η οποία θα προβεί στη σύνταξη της ανάλογης εισηγητικής έκθεσης, η αποδοχή της οποίας θα σηματοδοτήσει την εκκίνηση των απαιτούμενων διαδικασιών για τη νομοθετική πρωτοβουλία. Η δράση της εν λόγω ομάδας εργασίας έχει προγραμματιστεί να εκκινήσει άμεσα.
ΣΥΡΙΖΑ: Αυταρχισμός-περιστολή δικαιωμάτων
«Η χώρα κινδυνεύει να γίνει επαρχία της Αμερικής του προηγούμενου αιώνα», «έχουμε γίνει Σικάγο στην εποχή της ποτοαπαγόρευσης», είπαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το σωφρονιστικό σύστημα, έθεσαν και το ζήτημα της έξαρσης της εγκληματικότητας.
Οι βουλευτές Θ. Ξανθόπουλος, Δ. Καλαματιανός, Ι. Γκιόλας, Σπ. Λάππας, Σ. Ελευθεριάδου, Ειρ. Αγαθοπούλου και Κ. Μάρκου κατήγγειλαν τη Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής για αδιαφάνεια, υποβάθμιση συλλογικών οργάνων, όπως το Κεντρικό Συμβούλιο Φυλακών, παράκαμψη της Κεντρικής Επιτροπής Μεταγωγών και λήψη αποφάσεων μόνο από ένα πρόσωπο.
Κατηγόρησαν τη γγ Αντεγκληματικής Πολιτικής, Σοφία Νικολάου, για λογικές ιδιωτικοποίησης του σωφρονιστικού συστήματος, με προμήθειες, με συντήρηση των φυλακών από ιδιώτες και με τον «νέο Κορυδαλλό» μέσω ΣΔΙΤ, χωρίς ενημέρωση και κρυφά από το Κοινοβούλιο, με «μυστικό» και το σχέδιο μετεγκατάστασης των φυλακών.
Όπως τόνισαν, η σωφρονιστική πολιτική της παρούσας κυβέρνησης στηρίζεται πλέον στο τρίπτυχο «Μηδενική ανοχή, καταστολή και φύλαξη», με περιστολή αδειών κρατουμένων, με συρρίκνωση αγροτικών φυλακών, με περιστολή δικαιωμάτων.
Ως προς τη λειτουργία των φυλακών είπαν ότι υποβαθμίζονται συλλογικά επιστημονικά όργανα, όπως το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο Φυλακών (ΚΕΣΦ) και η «εκδίωξη απ’ αυτό ακαδημαϊκών και δικαστικών λειτουργών». «Παρατηρείται παράκαμψη συλλογικών οργάνων π.χ. της Κεντρικής Επιτροπής Μεταγωγών (ΚΕΜ) και λήψη αποφάσεων από ένα μόνο πρόσωπο, δηλαδή τη γενική γραμματέα, χωρίς εγγυήσεις διαφάνειας», επεσήμαναν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και μίλησαν για νεοφιλελεύθερες εμμονές με σημείο αιχμής την ιδιωτικοποίηση του σωφρονιστικού συστήματος.
«Οι μπίζνες αρχίζουν με πρώτο βήμα το “πρότζεκτ” του “νέου” Κορυδαλλού που σχεδιάζεται με ΣΔΙΤ και μάλιστα “εν κρυπτώ”, χωρίς ενημέρωση του Κοινοβουλίου», υπογράμμισαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και κατηγόρησαν την κυβέρνηση πως «βλέπει και τις φυλακές ως ευκαιρία για κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα και διανομή δημοσίου χρήματος και όχι ως μέσο υλοποίησης της δικαιοσύνης».
«Συνολικά η κυβερνητική πολιτική στο σωφρονιστικό σύστημα συνοψίζεται σ’ ένα μείγμα αυταρχισμού και νεοφιλελευθερισμού. Έτσι από το τρίπτυχο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ “Ασφάλεια, Ανθρωπισμός, Επανένταξη” πάμε σ’ ένα νέο μοντέλο: “Μηδενική Ανοχή, Καταστολή, Φύλαξη”. Η οπισθοδρόμηση σ’ ένα σωφρονιστικό μοντέλο, που έχει εγκαταλειφθεί προ πολλού διεθνώς», ανέφεραν οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
«Η αυταρχική πολιτική επιστεγάστηκε με τον πρόσφατο Ν. 4760/2020 για την περιστολή των αδειών των κρατουμένων, τη συρρίκνωση των αγροτικών φυλακών και την ουσιαστική μετατροπή της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής σε “υπουργείο φυλακών”», σημείωσαν οι βουλευτές και πρόσθεσαν ότι η πολιτική κατεύθυνση της κυβέρνησης είναι «περισσότερη φυλάκιση, αυταρχισμός, περιστολή των δικαιωμάτων των κρατουμένων, αστυνομικές επιχειρήσεις και συνεχή επικοινωνιακά τρικ».
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι βουλευτές έθεσαν το ζήτημα του υπερπληθυσμού στις φυλακές και το ζήτημα των ποινών. Επικαλέστηκαν στοιχεία της 1ης Ιανουαρίου 2021 που δείχνουν ότι σε 10.175 θέσεις βρίσκονται 11.379 κρατούμενοι, δηλαδή υπάρχει 111% πληρότητα. Η υπερπλήρωση στις κλειστές φυλακές ενηλίκων, όπως τόνισαν, φτάνει το 130% ενώ σε ορισμένες φυλακές το ποσοστό υπερπλήρωσης υπερβαίνει το 150%. Στις «νέες» φυλακές που διαθέτουν μόνο κελιά, και όχι θαλάμους, κατήγγειλαν, επίσης, ότι η υπερπλήρωση συνεπάγεται πως οι «υπεράριθμοι» κρατούμενοι δεν διαθέτουν κλίνη αλλά κοιμούνται στο πάτωμα και «την ίδια στιγμή η αυταρχική και εχθρική προς την επανένταξη κυβερνητική πολιτική έχει αδειάσει τις αγροτικές φυλακές».
«Η κατάσταση αυτή αναμένεται να χειροτερέψει μετά την ψήφιση του ν. 4760/2020 που αυστηροποιεί τις προϋποθέσεις μεταγωγής σ’ αυτές», υπογράμμισαν οι βουλευτές, κεντρικό σημείο της κριτικής των οποίων ήταν η μεταφορά του συνόλου της σωφρονιστικής και αντεγκληματικής πολιτικής από το υπουργείο Δικαιοσύνης, που ήταν ο φυσικός χώρος της, στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή πρακτική.
Πηγή: ΑΜΠΕ
