Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Κρίσιμη για την επόμενη μέρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεωρείται η συνεδρίαση των Ευρωπαίων ηγετών σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες, όπου οι «27» θα επιδιώξουν να εμφανιστούν ενωμένοι ενώπιον των σημαντικών προκλήσεων που φέρνει το Βrexit.
Ωστόσο, η απροθυμία του Λονδίνου να ξεκινήσει άμεσα διαπραγματεύσεις για την έξοδο διατηρεί την αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα και την ανησυχία στις αγορές.
Όπως επισημαίνουν κοινοτικές πηγές στη βελγική πρωτεύουσα, το ζητούμενο για τη Σύνοδο Κορυφής θα ήταν να υπάρξει συμφωνία πάνω σε έναν οδικό χάρτη σε σχέση με τη διαδικασία για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δεν επιθυμεί στην παρούσα φάση να ενεργοποιήσει άμεσα το άρθρο 50 της συνθήκης, απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη διαπραγματεύσεων, ενώ πολύ δύσκολα θα συμφωνήσει τώρα και σε ένα χρονοδιάγραμμα.
Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη Παρασκευή στη δήλωση που έκανε μετά το δημοψήφισμα ανέφερε ότι θα παραμείνει στη θέση του μέχρι τον Οκτώβριο και στη συνέχεια ο διάδοχός του θα ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για την έξοδο.
Στις Βρυξέλλες και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κατανοούν τις δυσκολίες που έχει στο εσωτερικό ο κ. Κάμερον και τον χρόνο που χρειάζεται, ωστόσο θεωρούν ότι είναι πολύ επικίνδυνο για την Ευρωπαϊκή Ένωση να παραταθεί η αβεβαιότητα μέχρι το φθινόπωρο και αναμένεται να ζητήσουν από το Λονδίνο να επιταχύνει τη διαδικασία.
Όπως ανέφερε χθες ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, δεν πρόκειται να ξεκινήσει καμία συζήτηση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Λονδίνου χωρίς προηγούμενη ενεργοποίηση από βρετανικής πλευράς του άρθρου 50 της συνθήκης, το οποίο προσδιορίζει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.
Πρώτα θα γίνει η ενεργοποίηση του εν λόγω άρθρου και στη συνέχεια θα ξεκινήσει η συζήτηση για το καθεστώς της επόμενης μέρας με βάση το άρθρο 218 της συνθήκης (καθορισμός της σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μιας τρίτης χώρας).
H αυριανή δεύτερη μέρα της Συνόδου Κορυφής θα έχει ιδιαίτερο συμβολικό χαρακτήρα, γιατί θα είναι η πρώτη φορά που θα συνεδριάσουν οι 27 ηγέτες χωρίς τον Κάμερον, προκειμένου να συζητήσουν για την επόμενη μέρα μετά το Βrexit.
Στη συζήτηση θα συμμετάσχει και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Βασικός στόχος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ θα είναι, σύμφωνα με συνεργάτες του, να βγει από αυτή τη συζήτηση προς τα έξω μια εικόνα ενότητας και αποφασιστικότητας.
Να περάσει δηλαδή το μήνυμα ότι το Βrexit δεν δημιουργεί κενό στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι η κατάσταση είναι υπό έλεγχο και πως οι 27 ηγέτες είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν ενωμένοι αναζητώντας πρωτοβουλίες, οι οποίες θα επαναπροσεγγίσουν τους Ευρωπαίους πολίτες.
Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, επιχείρησε χθες να αντικρούσει δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για διαφωνίες στους κόλπους του γαλλογερμανικού άξονα, διαβεβαιώνοντας ότι υπάρχει ταύτιση απόψεων μεταξύ του προέδρου Ολάντ και της καγκελαρίου Μέρκελ να γίνουν όλα γρήγορα.
Η Γαλλία και η Γερμανία θεωρούν ότι από τη στιγμή που οι Βρετανοί αποφάνθηκαν υπέρ του Brexit, αυτό θα πρέπει να υλοποιηθεί τώρα, ανέφερε ο κ. Σαπέν.
Αναφορικά με τις αλλαγές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Γάλλος υπουργός είπε ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε να γίνουν οι εκλογές στις δύο χώρες το 2017, πρέπει να δράσουμε τώρα, η Ευρώπη δεν μπορεί να περιμένει, τόνισε.
Η δήλωση των ηγετών της Ευρώπης
Η αυριανή δήλωση των 27 Ευρωπαίων ηγετών την επόμενη μέρα, χωρίς να αναφέρεται σε λεπτομέρειες, θα προαναγγέλλει πρωτοβουλίες που θα απαντούν στα καθημερινά προβλήματα και τις ανησυχίες των Ευρωπαίων πολιτών αναφορικά με την οικονομία, την ασφάλεια, αλλά και το προσφυγικό. Σύμφωνα με τον γαλλογερμανικό άξονα, στον τομέα της οικονομίας θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση των επενδύσεων, ιδιωτικών και δημόσιων, στους τομείς της ενέργειας, της ψηφιακής τεχνολογίας, της έρευνας, της επαγγελματικής κατάρτισης.
Ιδιαίτερη έμφαση προτείνεται να δοθεί στο επενδυτικό πακέτο-Γιούνκερ, ώστε να ενσωματωθεί στους θεσμούς. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα ξεκινήσουν μια σημαντική συζήτηση, ώστε να εντοπίσουν τους τομείς που η Ε.Ε. δεν μπορεί να προσφέρει προστιθέμενη αξία, ώστε οι αρμοδιότητες αυτές να επιστρέψουν στα κράτη-μέλη.
Θεαματικές αλλαγές στις δομές και τη λειτουργία της Ευρωζώνης
Σημαντικές αλλαγές προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης της Ευρωζώνης, οι οποίες θα προέλθουν έπειτα από αμοιβαίες υποχωρήσεις των Γάλλων και των Γερμανών, προαναγγέλλουν το Παρίσι και το Βερολίνο.
Η πρόβλεψη θέσης μόνιμου προέδρου του Εurogroup, η ίδρυση ενός ευρωπαϊκού νομισματικού ταμείου, η δημιουργία ειδικού οργάνου βουλευτών και ευρωβουλευτών για την επιτήρηση της οικονομίας και η πρόβλεψη κοινού προϋπολογισμού, είναι οι σημαντικότερες από τις αλλαγές που σχεδιάζουν το Παρίσι και το Βερολίνο.
Το Παρίσι μετατοπίζεται και στηρίζει τη γερμανική θέση για μεγαλύτερη σύγκλιση των οικονομικών πολιτικών των χωρών της Ευρωζώνης, ενώ το Βερολίνο εγκαταλείπει τη δική του σκληρή θέση ότι πριν από οποιαδήποτε αλλαγή οι ελλειμματικές χώρες θα πρέπει να φτάσουν στο επίπεδο των πλεονασμάτων. Ο στόχος αυτός είναι ανέφικτος, αναγνωρίζει τώρα η γερμανική κυβέρνηση.
Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται στο κείμενο της κοινής δήλωσης του γαλλογερμανικού άξονα, οι αλλαγές για την ολοκλήρωση της εμβάθυνσης της Ευρωζώνης, οι οποίες βασίζονται εν μέρει και στις θέσεις των τεσσάρων προέδρων (Ευρωβουλή-Κομισιόν-ΕΚΤ-Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) είναι οι εξής:
- Η πρόβλεψη σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα θέσης πλήρους απασχόλησης για τον πρόεδρο του Εurogroup, ο οποίος δεν θα είναι πλέον και υπουργός στη χώρα του, αλλά θα ασχολείται αποκλειστικά με την Ευρωζώνη.
- Η σύσταση σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα ενός ειδικού κοινοβουλευτικού οργάνου το οποίο θα αποτελείται από ευρωβουλευτές και εθνικούς βουλευτές, και που θα έχει διευρυμένες αρμοδιότητες σε θέματα που αφορούν τη δημοσιονομική και μακροοικονομική εποπτεία.
- Τη μετατροπή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), δηλαδή του ταμείου διάσωσης της Ευρωζώνης, σε ένα ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο, κάτι ανάλογο με το ΔΝΤ, το οποίο θα υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο.
- Την πρόβλεψη από το 2018 μιας «χρηματοδοτικής δυνατότητας» για την Ευρωζώνη, η οποία θα στηρίζει επενδύσεις σε χώρες που πλήττονται από την κρίση. Αυτό είναι και η σημαντικότερη υποχώρηση του Βερολίνου σε σχέση με το παρελθόν, δεδομένου ότι ήταν κατηγορηματικά αντίθετο με κάτι τέτοιο.
Οι παραπάνω προτάσεις δεν είναι κάτι καινούργιο, έχουν συζητηθεί πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά προσέκρουαν στην αντίδραση του Βερολίνου το οποίο συνέδεε ορισμένες από αυτές με την προηγούμενη εκχώρηση αρμοδιοτήτων στον δημοσιονομικό τομέα από όλες τις χώρες. Προφανώς η γερμανική κυβέρνηση διαπίστωσε με τον χρόνο ότι είναι πιο εύκολο να κάνει αυτή κάποια βήματα προς την κατεύθυνση των εταίρων, παρά οι άλλες χώρες να πλησιάσουν τη Γερμανία.
Λειτούργησε επίσης και το Βrexit που καθιστά μοναδική εναλλακτική λύση την Ευρωζώνη σε περίπτωση που η Ε.Ε. με τη σημερινή της μορφή οδηγηθεί σε ακραίες καταστάσεις λόγω διαφωνιών.
