Skip to main content

Τακτοποίηση αυθαιρέτων και παραχώρηση δασών για καλλιέργεια

Από την έντυπη έκδοση 

Της Τέτης Ηγουμενίδη 
[email protected]

Σειρά ρυθμίσεων που αφορούν τους δασωμένους αγρούς και την απόδοσή τους για αγροτικές καλλιέργειες, την εξαίρεση από τη δασική νομοθεσία των χορτολιβαδικών εκτάσεων, ακόμα και την τακτοποίηση των συνοδών κατασκευών θρησκευτικών χώρων εντός δασών, περιλαμβάνει, εκτός από την τακτοποίηση αυθαίρετων οικισμών στα δάση, το νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή την Παρασκευή το υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ). 

Όπως παραδέχθηκε σε σχετική δήλωσή του ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος, «πιθανά η προκήρυξη εκλογών δεν θα δώσει τη δυνατότητα ολοκλήρωσης της κοινοβουλευτικής διαδικασίας». Η ομολογημένη πιθανότητα το σχέδιο νόμου υπό την ονομασία «Ανάρτηση δασικών χαρτών περιοχών εντός των ιωδών περιγραμμάτων, διαδικασία ελέγχου, περιβαλλοντική διαχείριση αυτών και άλλες διατάξεις» να μείνει απλώς στα χαρτιά, δίνει χώρο στην ερμηνεία ότι η κατάθεσή του έγινε για τις ανάγκες της προεκλογικής περιόδου, ειδικά καθώς αρκετές από τις ρυθμίσεις του αφορούν ανοιχτά ζητήματα μερίδας πολιτών. 

Οι προϋποθέσεις ένταξης
Το εν λόγω σχέδιο νόμου χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στην πρώτη περιγράφεται υπό ποιες προϋποθέσεις δύναται να τακτοποιηθούν για 25 χρόνια (εξαίρεση από την κατεδάφιση) κτήρια (κυρίως κατοικίες) που περιλαμβάνονται στις αποκαλούμενες οικιστικές πυκνώσεις, δηλαδή τους οικισμούς εντός δασικών περιοχών. Οι περιοχές της χώρας που υποδείχθηκαν από τους δήμους ως οικιστικές πυκνώσεις θα περάσουν από διαδικασία ελέγχου και η τελική περιβαλλοντική διαχείριση της κάθε περιοχής θα γίνεται με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος. 

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που θα υπαχθούν στη ρύθμιση θα καταβάλουν ειδικό δασικό πρόστιμο που υπολογίζεται με βάση την αξία του δάσους, την αξία αναδάσωσης και άλλες μεταβλητές σχετιζόμενες με τα κτήρια που έχουν ανεγερθεί, και μειωμένο πρόστιμο για την πρώτη και μοναδική κατοικία. Προβλέπεται έκπτωση (20%) προστίμου σε περίπτωση ένταξης σε παλαιότερους νόμους τακτοποίησης αυθαιρέτων, με οικειοθελή δήλωση απένταξης από την τακτοποίηση που στην πλειονότητα των περιπτώσεων ήταν παράτυπη. Εισάγεται σταθερός συντελεστής 1.000 ευρώ, ο οποίος εκφράζει τη συνολική κοινή ευθύνη των υπαγομένων στις ρυθμίσεις και κοινωνικά κριτήρια για το πρόστιμο, το οποίο μειώνεται κατά 33% όταν αυτό αφορά πρώτη και μοναδική κατοικία του υπαγόμενου, ή όταν το κτήριο βρίσκεται σε ιδιωτικό δάσος. Όταν συντρέχουν και τα δύο παραπάνω, το πρόστιμο μειώνεται κατά 50%. 

Παρεμβάσεις – παραχωρήσεις
Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει άλλες παρεμβάσεις στη δασική νομοθεσία, όπως μεταξύ άλλων τη δυνατότητα παραχώρησης έκτασης δάσους έως 30 στρεμμάτων για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια. Πρόκειται για εκτάσεις που ονομάζονται δασωμένοι αγροί, περίπου το 2% της έκτασης της χώρας, που το 1945 καλλιεργούνταν αγροτικά και σήμερα έχουν αποκτήσει δασική βλάστηση.

Όπως σημειώνεται, η προαναφερόμενη ρύθμιση (άρθρο 18 του σχεδίου νόμου) γίνεται έπειτα από αιτήματα πολιτών, φορέων και οργανώσεων ώστε να υπάρξει δυνατότητα αξιοποίησης των εκτάσεων αυτών για αγροτική καλλιέργεια στο πλαίσιο και της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Προστίθεται ότι η προτεινόμενη διάταξη εκτιμάται ότι θα έχει μικρή επίπτωση στο δασικό ισοζύγιο της χώρας, ενώ θα επιτραπεί μόνο η αγροτική καλλιέργεια, δηλαδή μια χρήση που και το Σύνταγμα επιτρέπει υπό προϋποθέσεις να ασκείται σε εκτάσεις δασικού χαρακτήρα.
Και χρησικτησία

Για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις προβλέπεται για πρώτη φορά η δυνατότητα αναγνώρισης από τη Δασική Υπηρεσία τίτλων που ανάγονται προ του 2003, ενώ είναι δυνατή και η επίκληση της χρησικτησίας μέσω αγωγής στα πολιτικά δικαστήρια ή στο Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών. Η αναγνώριση κυριότητας επί των εκτάσεων αυτών ή η αναγνώρισή τους ως ιδιωτικών, έχει ως αποτέλεσμα τη μη υπαγωγή τους στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Με τη ρύθμιση αυτή, σύμφωνα με την αιτιολόγηση που γίνεται από το ΥΠΕΝ, ολοκληρώνεται η επίλυση προβλημάτων που είχαν εντοπιστεί κυρίως στη νησιωτική Ελλάδα και σε περιοχές που δεν υπάρχει τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου και έτσι επιταχύνεται η ολοκλήρωση πράξεων και συμβολαίων που έχουν παγώσει.

Ακόμη, με άλλη διάταξη τροποποιείται η παρ.5 του άρθρου 20 του ν.3889/2010 και δίνεται η δυνατότητα να αποδεικνύεται ο μη δασικός χαρακτήρας μιας έκτασης από το απόσπασμα του δασικού χάρτη χωρίς να υπάρχει υποχρέωση σύνταξης τοπογραφικού διαγράμματος. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται το συναλλακτικό κόστος, καθώς για τα ακίνητα αυτά το κόστος της κατάρτισης τοπογραφικού διαγράμματος είναι δυσανάλογο σε σχέση με την ίδια την αξία του ακινήτου. 

Θρησκευτικοί χώροι
Με άλλη τροποποίηση νόμου δίνεται η δυνατότητα τακτοποίησης όλων των συνοδών κατασκευών θρησκευτικών χώρων που βρίσκονται εντός εκτάσεων που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, κάτι που επιτρεπόταν για τους κύριους θρησκευτικούς χώρους μέχρι σήμερα. Επίσης, εξαιρούνται από την υποχρεωτική ασφάλιση στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης τα μέλη των ενεργειακών κοινοτήτων και τροποποιούνται διατάξεις του ν. 4067/2012 ώστε σε κτήρια που έχουν κηρυχθεί Νεότερα Μνημεία και αποκαθίστανται έπειτα από έγκριση του υπουργού Πολιτισμού ως ειδικά κτήρια προσωρινής διαμονής (ξενοδοχεία), να μην προσμετρώνται στον Συντελεστή Δόμησης οι χώροι για χρήσεις εγκαταστάσεων άθλησης (όπως τα κολυμβητήρια, γυμναστήρια, σάουνες), οι αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, οι χώροι κουζίνας και οι κοινόχρηστοι χώροι υγιεινής, όταν χωροθετούνται σε υφιστάμενους υπόγειους ορόφους του μνημείου. Επίσης, για τα ανωτέρω Νεότερα Μνημεία προβλέπεται να μην προσμετρώνται στο Σ.Δ. και οι επιφάνειες των υποχρεωτικών, σύμφωνα με τον Κτηριοδομικό Κανονισμό, κλιμακοστασίων, συμπεριλαμβανομένων των ανελκυστήρων και των πλατύσκαλων και για επιφάνεια έως 25 τ.μ. ανά όροφο και ανά κλιμακοστάσιο και έως 40 τ.μ. στο επίπεδο της κύριας εισόδου του κτηρίου.