Από την έντυπη έκδοση
του Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]
Η επιλογή του παραιτηθέντος υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά να ανακοινώσει κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής του υπουργείου Εξωτερικών στον πρωθυπουργό και διάδοχό του στις υπουργικές ευθύνες και με τη σύμφωνη γνώμη του παρόντος Αλέξη Τσίπρα, ότι είναι έτοιμα τα Π.Δ. για την επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στο Ιόνιο Πέλαγος, αρχικά, και ακολούθως και σε τμήμα του Αιγαίου, από την Αν. Πελοπόννησο έως τον Παγασητικό Κόλπο, επαναφέρει στην επικαιρότητα ένα από τα πλέον ζέοντα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, το οποίο συνάπτεται ευθέως με την κυριαρχία της χώρας και τη διασφάλισή της. Η αντίδραση της Άγκυρας, η βάναυση υπενθύμιση του casus belli από τον ΥπΕξ Τσαβούσογλου και οι πειρατικές ενέργειες στην Κυπριακή και την Ελληνική ΑΟΖ επιβεβαιώνουν ότι η Τουρκία στερούμενη ισχυρών νομικών επιχειρημάτων επιμένει να θεωρεί το Αιγαίο μια θάλασσα «ειδικών συνθηκών» ενώπιον των οποίων κάμπτεται ο διεθνής νόμος.
Η υπόθεση της επέκτασης των χωρικών υδάτων μιας χώρας, σε συνδυασμό με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας της και τον καθορισμό της ΑΟΖ, είναι ένα ζήτημα νομικής σημασίας. Οι τεχνικές λεπτομέρειες, κρίσιμες εν προκειμένω, δεν καθιστούν εύκολη υπόθεση την πλήρη κατανόησή του, αλλά αρκεί να τονισθεί πως «η δυνατότητα επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια αποτελεί νόμιμο δικαίωμα που αναγνωρίζεται από το συμβατικό δίκαιο, τον εθιμικό κανόνα και τη γενική πρακτική». Μετά τη Σύμβαση του Montego Bay (1982) για το Δίκαιο της Θάλασσας, από τις 149 χώρες που είχαν δυνατότητα επέκτασης το έπραξαν οι 148, με εξαίρεση την Ελλάδα! Το δικαίωμα μιας χώρας στην επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης της είναι αναφαίρετο και κυριαρχικό δικαίωμα και ασκείται μονομερώς, οψέποτε η ενδιαφερόμενη χώρα το αποφασίσει.
Ό,τι ισχύει σε όλον τον κόσμο, δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωση του Αιγαίου, καθώς η Τουρκία από τον Ιούνιο του 1974, με δήλωση του τότε κυβερνητικού της εκπροσώπου, έχει εγείρει απειλή πολέμου σε βάρος της Ελλάδας, ενώ η Τουρκική Εθνοσυνέλευση, με ψήφισμά της στις 8-6-1995 έχει παγίως εξουσιοδοτήσει την κυβέρνηση της χώρας να κηρύξει πόλεμο κατά της Ελλάδας σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.
Η απειλούσα Τουρκία έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ στη Μαύρη Θάλασσα και στην Αν. Μεσόγειο και από το 1956 έχει καταθέσει στην Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου του ΟΗΕ ότι «το όριο των 12 ν.μ είναι ήδη επαρκώς αποδεκτό στην πρακτική, ώστε να θεωρείται ως ένας κανόνας του διεθνούς δικαίου». Η τμηματική επέκταση των χωρικών μας υδάτων, που ανακοίνωσε ο Νίκος Κοτζιάς, με τη σύμφωνη γνώμη του Αλέξη Τσίπρα, είναι ένα μεγάλο και ριψοκίνδυνο βήμα, δεν μπορεί να τελεί υπό την έγκριση της Τουρκίας, αρκεί η κυβέρνηση να έχει εξασφαλίσει όλες τις προϋποθέσεις για την άσκηση του αναφαίρετου δικαιώματος της χώρας.
