Από την έντυπη έκδοση
Του David Liao
Πρόεδρος και CEO HSBC China
Ένα άδειο επιβατικό αεροσκάφος απογειώθηκε από το διεθνές αεροδρόμιο της Σαγκάης ένα συννεφιασμένο απόγευμα του Μαΐου με αρκετό αέρα. Το αεροπλάνο πέταξε πάνω από το Δέλτα του ποταμού Yangtze για περίπου μία ώρα, πριν επιστρέψει για να προσγειωθεί πίσω στο Pudong.
Αυτή η πτήση στο πουθενά, αν και σύντομη, ήταν συμβολική. Η επιτυχημένη δοκιμή του C919, του πρώτου μεγάλου επιβατικού αεροσκάφους που κατασκευάστηκε στη χώρα, σηματοδοτεί ένα ορόσημο για τη μεταμόρφωση της οικονομίας της Κίνας, η οποία προσπαθεί να αναβαθμίσει τις παραγωγικές της δυνατότητες και ταυτόχρονα να απαλλαχθεί από την πλεονάζουσα παραγωγική της δυνατότητα και τις ανεπάρκειες.
Η Κίνα εργάζεται σκληρά για να δημιουργήσει μια καινούρια εκδοχή της οικονομίας της, η οποία θα κινείται από κλάδους υψηλής τεχνολογίας και υψηλής προστιθέμενης αξίας που είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τους μεγαλύτερους και τους καλύτερους στον κόσμο.
Μπορεί ένα αεροπλάνο «made in China» να ανταγωνιστεί τα Boeing και τα Airbus σε μια παγκόσμια αγορά που αποτιμάται σε τρισεκατομμύρια δολάρια κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες; Υπάρχουν αυτοί που αμφιβάλλουν, αλλά η Κίνα έχει συχνά τη δυνατότητα να εκπλήσσει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πως κατάφερε από το πουθενά να κατασκευάζει από υπολογιστές και έξυπνα κινητά τηλέφωνα μέχρι πολιτικά drones που κατέχουν ηγετικές θέσεις παγκοσμίως.
Αυτή είναι μια καλή περίοδος για την Κίνα να πραγματοποιήσει μια τέτοια σημαντική μετάβαση, με την ανάπτυξη του ΑΕΠ να σταθεροποιείται μετά την επιβράδυνση των τελευταίων ετών. Είναι σημαντικό ότι οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα τελικά ανακάμπτουν μετά την πτώση που είχε σημειωθεί από το 2011, με μια ευρεία ανάκαμψη σε κλάδους της οικονομίας όπως η μεταποίηση και οι υπηρεσίες. Οι εξαγωγές αναμένεται επίσης να τονωθούν χάρη στην αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης και τις βελτιώσεις στην πλευρά της προσφοράς.
Από τις αρχές του 2016 η Κίνα εφαρμόζει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της προσφοράς. Έτσι, αναγκάζει τις αναποτελεσματικές κρατικές επιχειρήσεις να αναβαθμιστούν, μειώνοντας παράλληλα την πλεονάζουσα παραγωγική τους ικανότητα και τη μόχλευση, ενώ ταυτόχρονα προωθεί νέες τεχνολογίες, κλάδους της οικονομίας και προϊόντα.
Οι προσπάθειες αυτές συμπίπτουν με την πρωτοβουλία «Made in China 2025», η οποία αφορά μεταποιητικούς κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας και καταρτίζει πλάνα για μια καινοτόμο «Νέα Οικονομία» προκειμένου να προωθηθούν νέοι παράγοντες ανάπτυξης.
Ο ορισμός της «Νέας Οικονομίας» μπορεί να είναι ευρύς. Μιλώντας για την ιδέα πέρυσι, ο πρωθυπουργός της Κίνας Li Keqiang την παρουσίασε όχι μόνο ως την ανάδειξη νέων κλάδων όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο και το cloud computing, αλλά περιέλαβε και θέματα όπως οι έξυπνοι τρόποι παραγωγής, η εξατομικευμένη παραγωγή μεγάλης κλίμακας και οι οικογενειακές φάρμες.
Μια τέτοια οικονομία θα πρέπει να τροφοδοτείται από πνεύμα επιχειρηματικότητας και καινοτομίας. Και αυτό σημαίνει ότι ο ιδιωτικός τομέας της Κίνας θα διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο ως η ατμομηχανή που θα κινήσει αυτή τη «Νέα Οικονομία», μια αλλαγή που θα οδηγήσει σε μια περισσότερο βιώσιμη ανάπτυξη.
Οι εταιρείες με «επιχειρηματικό» πνεύμα ήδη παίζουν ηγετικό ρόλο στην Κίνα με πολύ εμφανείς τρόπους. Τον Απρίλιο, η δημιουργός της εφαρμογής Wechat, Tencent, έγινε η δέκατη μεγαλύτερη εισηγμένη εταιρεία παγκοσμίως, ενώ ο γίγαντας του ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba ακολουθεί στην ενδέκατη θέση. Αυτό τις κάνει τις δύο κορυφαίες εταιρείες της Κίνας με βάση την αξία της αγοράς και δείχνει πως η προηγούμενη κυριαρχία των κρατικών τραπεζών και των ενεργειακών εταιρειών στην οικονομία της Κίνας σταδιακά εξασθενεί.
Και αυτοί οι «πρωταθλητές» της «Νέας Οικονομίας» έχουν πολύ μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης. Μια παγκόσμια έρευνα σχετικά με την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην τεχνολογία, που κυκλοφόρησε από την HSBC τον Μάιο, διαπίστωσε ότι οι Κινέζοι καταναλωτές είναι οι πρώτοι παγκοσμίως ανάμεσα σε αυτούς που πιστεύουν ότι η τεχνολογία διευκολύνει τη ζωή τους. Το γεγονός αυτό δίνει στις καινοτόμες κινεζικές εταιρείες μια τεράστια αγορά για να αξιοποιήσουν.
Πάρτε για παράδειγμα την εταιρεία Tencent με βάση το Shenzhen. Από το τέλος Μαρτίου, η εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων WeChat / Weixin είχε σχεδόν 940 εκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς χρήστες, ενώ η εφαρμογή QQ, που απευθύνεται σε μικρότερες ηλικίες, είχε πάνω από 860 εκατομμύρια χρήστες.
Οι καταναλωτές χρησιμοποιούν ήδη αυτές τις εφαρμογές, παίζουν online παιχνίδια, πληρώνουν λογαριασμούς, διαχειρίζονται χρήματα, αλλά συνεχίζουμε να βλέπουμε νέους και δημιουργικούς τρόπους χρήσης αυτών των προϊόντων. Και οι τεχνολογικές εταιρείες της Κίνας ετοιμάζονται για το μέλλον, πρωτοπορώντας στην έρευνα για την τεχνητή νοημοσύνη, μια τεχνολογία που αναμένεται ότι κάποια μέρα θα έχει τόσο σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή μας όσο η εφεύρεση του ηλεκτρισμού. Οι εταιρείες Baidu, Alibaba και Tencent -οι οποίες αποκαλούνται και «BAT»- επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε λογισμικό Τεχνητής Νοημοσύνης που θα τροφοδοτήσει διάφορα ήδη προϊόντων από ιατρικές συσκευές, αυτοκίνητα που οδηγούνται μόνα τους και υπηρεσίες πληρωμών.
Οι εταιρείες που ασχολούνται με hardware στην Κίνα δεν υστερούν ως προς την καινοτομία. Οι κατασκευαστές έξυπνων κινητών συσκευών ZTE Corp και Huawei και οι δύο από το Shenzhen, έχουν γίνει οι κορυφαίοι δύο «εφευρέτες» στον κόσμο, ενώ και οι δύο μαζί κατέθεσαν περίπου οκτώ χιλιάδες διπλώματα ευρεσιτεχνίας πέρυσι. Μετά την κατάκτηση της αγοράς έξυπνων κινητών τηλεφώνων της Κίνας, τα προϊόντα τους κερδίζουν έδαφος και στο εξωτερικό, με κατασκευαστές όπως η Huawei, η Oppo και η Xiaomi να επεκτείνουν το μερίδιό τους στις αναδυόμενες αγορές από τη Νοτιοανατολική Ασία έως την Ινδία.
Υπάρχει περισσότερος χώρος για να αναπτυχθούν τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Tencent και η Huawei, ειδικά στην περιοχή του Δέλτα του ποταμού Pearl, η οποία έχει αρχίσει να γίνεται γνωστή ως το Silicon Δέλτα της Κίνας. Εμπνευσμένο από το Silicon Valley, το Shenzhen δημιουργεί ένα οικοσύστημα αποτελούμενο από επενδυτές, επιχειρηματικούς επιταχυντές (accelerators) και ανθρώπους που έχουν εργασιακή εμπειρία σε τεχνολογικούς γίγαντες. Το οικοσύστημα αυτό είναι έτοιμο να χτίσει την επόμενη επιτυχημένη νεοφυή επιχείρηση.
Για παράδειγμα η Didi Chuxing -η εταιρεία η οποία είναι διάσημη γιατί ξεπέρασε την Uber στην Κίνα και συγκαταλέγεται πλέον στις νεοσύστατες επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη αξία- ιδρύθηκε από πρώην στέλεχος της Alibaba, ενώ η Tencent ήταν επίσης ένας από τους πρώτους επενδυτές.
Στην πιο πρόσφατη κίνηση προκειμένου να υποστηριχθεί αυτή η μεταμόρφωση της οικονομίας, η κυβέρνηση της Κίνας εγκαινίασε φέτος ένα ταμείο 100 δισ. γιουάν για την υποστήριξη διαδικτυακών εταιρειών. Αυτή η πρωτοβουλία προστίθεται στις προσπάθειες που γίνονται σε τοπικό επίπεδο, όπως το σχέδιο της επαρχίας Guangdong για τη δημιουργία έξυπνων συνεργατικών σχηματισμών (clusters) για κλάδους όπως η ρομποτική και οι ιατρικές συσκευές.
Οι επιλογές αυξάνονται για τους ξένους επενδυτές που επιθυμούν να συμμετάσχουν και στη «Νέα Οικονομία». Η σύνδεση των μετοχών της ηπειρωτικής Κίνας, μέσω Χονγκ Κονγκ, έχουν κάνει τις κινεζικές μετοχές διαθέσιμες στους επενδυτές από το εξωτερικό, ενώ υπάρχουν ακόμα πλάνα ώστε να ανοίξει και η αγορά ομολόγων της Κίνας μέσω του Χονγκ Κονγκ. Η πιθανή προσθήκη τοπικών μετοχών και ομολόγων στους παγκόσμιους δείκτες θα προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες.
Όπως δείχνει η παρθενική δοκιμαστική πτήση του C919, υπάρχει ακόμα δρόμος για τη μεταμόρφωση της οικονομίας της Κίνας. Και έτσι, όπως και το αεροσκάφος κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας κάποια εξαρτήματα από το εξωτερικό, το χτίσιμο της «Νέας Οικονομίας» χρειάζεται βοήθεια και εξειδίκευση από το εξωτερικό. Εκεί βρίσκεται η ευκαιρία.
