Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Η λέξη που αναφέρθηκε πιο συχνά από τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, κατά την πρώτη συμμετοχή του στη σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, ήταν η «προστασία». Για τον Γάλλο πρόεδρο, η απάντηση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι η προστασία και όχι ο προστατευτισμός. Είναι σημαντικό οι κανόνες να γίνονται σεβαστοί, ο ανταγωνισμός να είναι δίκαιος και οι διεθνείς σχέσεις να μη διέπονται από τον νόμο της ζούγκλας. Στη σύνοδο κορυφής, Παρίσι, Βερολίνο και Ρώμη ένωσαν τις φωνές τους, προτείνοντας τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού που θα αποτρέπει ανεπιθύμητες εξαγορές. Λίγες ημέρες μετά, η Γερμανία κάνει ένα βήμα παραπέρα, υψώνοντας τείχος προστασίας των γερμανικών επιχειρήσεων από ξένους «κατακτητές», που προέρχονται κυρίως από την Κίνα. Το νέο πλαίσιο, που τίθεται άμεσα σε ισχύ, επιτρέπει στην κυβέρνηση του Βερολίνου να μπλοκάρει την εξαγορά μιας γερμανικής εταιρείας από ξένο επενδυτή εάν η συμφωνία δίνει στον αγοραστή πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας τεχνογνωσία. Στόχος της Γερμανίας είναι να προστατεύσει στρατηγικά σημαντικούς τομείς της οικονομίας, κυρίως στον τομέα των υποδομών.
«Το οφείλουμε αυτό στις επιχειρήσεις μας. Συχνά ανταγωνίζονται με χώρες, οι οικονομίες των οποίων δεν είναι τόσο ανοικτές όσο οι δικές μας», ήταν το επιχείρημα της υπουργού Οικονομίας, Μπριγκίτε Τσίπριες, απέναντι στις αντιδράσεις, εντός και εκτός Γερμανίας. Η Ένωση Γερμανών Βιομηχάνων (BDI) καταδίκασε το νέο πλαίσιο. Ενστάσεις και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Σουηδία, που θεωρεί ότι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες είναι προς την κατεύθυνση του προστατευτισμού. Υπάρχουν όμως και χώρες, όπως η Βρετανία και η Ολλανδία, που δεν είναι διατεθειμένες να πωλήσουν κάτω από οποιοδήποτε τίμημα τους εθνικούς τους «θησαυρούς».
Η καγκελάριος Μέρκελ και οι υπόλοιποι ηγέτες της Ευρώπης βρίσκονται μπροστά στο δίλημμα μεταξύ της ανάγκης για προσέλκυση ξένων επενδύσεων και της διαφύλαξης στρατηγικά σημαντικών επιχειρήσεων ή εθνικών «πρωταθλητών». Η γηραιά ήπειρος νιώθει απροστάτευτη μπροστά στην ακόρεστη δίψα της Κίνας για εξαγορές. Σύμφωνα με στοιχεία της Rhodium Group, οι ξένες άμεσες επενδύσεις του Πεκίνου στην Ε.Ε. ανήλθαν πέρυσι σε επίπεδα-ρεκόρ, υπερβαίνοντας τα 35 δισ. ευρώ. Ο «πυρετός» συνεχίστηκε και στο πρώτο εξάμηνο, με τη μεγαλύτερη έως τώρα συμφωνία του 2017 να αφορά ευρωπαϊκό στόχο – την πανευρωπαϊκή εταιρεία logistics Logicor, που εξαγοράστηκε έναντι τιμήματος 12,25 δισ. ευρώ από το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Κίνας (CIC).
Και σε αυτό το μέτωπο, μια κοινή στρατηγική -με τη μορφή ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού που θα αποτρέπει ξένες εξαγορές, όπως η Επιτροπή Ξένων Επενδύσεων στις ΗΠΑ- ίσως αποτελεί την καλύτερη προσέγγιση, χωρίς να διαπερνάται η λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ προστασίας και προστατευτισμού.
