Από την έντυπη έκδοση
Του Χρήστου Δόγα
[email protected]
Παρά τη μεγάλη και αδικαιολόγητη καθυστέρηση, το οριστικό κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, με τη συνακόλουθη απόφαση για την εκταμίευση της δόσης των 8,5 δισ. ευρώ, φαίνεται ότι έχει ήδη θέσει τις προϋποθέσεις για την επάνοδο της οικονομίας στην πολυπόθητη κανονικότητα. Η νέα συμφωνία που υπεγράφη τον Ιούνιο συνέβαλε καθοριστικά στην εξάλειψη του πολιτικού κινδύνου και έβγαλε από το προσκήνιο τους φόβους εξόδου από το ευρώ, προετοιμάζοντας το έδαφος για επιστροφή στις αγορές.
Tαυτόχρονα βέβαια γεννά και εύλογους συνειρμούς για τα δυνητικά οφέλη που θα είχε για την οικονομία η έγκαιρη ολοκλήρωσή της. Ακόμη κι έτσι πάντως, τα πρώτα θετικά δείγματα είναι ορατά: Η εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών στην ελληνική οικονομία δείχνει να ανακάμπτει, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται στις τιμές των ομολόγων, το Χρηματιστήριο Αθηνών πραγματοποιεί υψηλές πτήσεις, ενώ οι επιχειρήσεις που άντεξαν ανασυντάσσονται και καταστρώνουν επενδυτικά σχέδια.
Σε αυτή την κρίσιμη καμπή, η χώρα μας ευνοείται και από τη διεθνή συγκυρία. Οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη, ιδίως μετά τις γαλλικές εκλογές, αναζωογόνησαν την ενότητα και την ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ο τουρισμός καταγράφει ρεκόρ δεκαετιών επωφελούμενος από τα θέματα ασφάλειας που αντιμετωπίζουν κλασικοί προορισμοί.
Διάχυτη πλέον είναι η εκτίμηση ότι τα χειρότερα ανήκουν στο παρελθόν. Κυρίως, όμως, φαίνεται να εμπεδώνεται η εκτίμηση ότι έχει περιοριστεί σημαντικά ο κίνδυνος επανάληψης πολιτικών που διόγκωσαν τα ελλείμματα και έφεραν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, καθώς οι δεσμεύσεις που εκπορεύονται από το πρόγραμμα στήριξης δεν αφήνουν -εκ των πραγμάτων- περιθώρια για νέες παρεκκλίσεις και πισωγυρίσματα.
Όλα τα παραπάνω, όμως, δεν πρέπει να αποτελέσουν αιτία εφησυχασμού. Αντιθέτως, η μεταρρυθμιστική προσπάθεια πρέπει να ενταθεί με στόχο την οριστική έξοδο από την πολυετή κρίση. Η ευκαιρία που ανοίγεται δεν πρέπει να χαθεί, επαναλαμβάνοντας τα λάθη του παρελθόντος. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να τεθεί στο τραπέζι το κρίσιμο ζήτημα που έθεσε πρόσφατα και το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μπενουά Κερέ. Η Ελλάδα πρέπει να εξετάσει το μοντέλο της μελλοντικής της ανάπτυξης. Με άλλα λόγια, να αποφασίσει τι είδους οικονομία θέλει να είναι και με ποια μέσα θα το πετύχει, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.
