Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Στα τέλη του 2016 ο Μπόρις Τζόνσον υποστήριζε ότι για την έξοδο από την Ε.Ε. οι 18 μήνες είναι «υπεραρκετοί». Στα μέσα του 2017 ο Λίαμ Φοξ δήλωνε πεπεισμένος ότι η συμφωνία για το Brexit θα είναι το «ευκολότερο deal στην ανθρώπινη ιστορία». Η περιγραφή του πρώην επικεφαλής του ΠΟΕ Πασκάλ Λαμί ότι θα είναι «σαν να προσπαθείς να αφαιρέσεις ένα αυγό από ομελέτα» αποδείχθηκε πιο ακριβής.
118 βουλευτές των Τόρις είπαν όχι στη συμφωνία της Μέι, στη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική «ανταρσία» από το 2003, όταν 139 βουλευτές των Εργατικών καταψήφισαν τον πόλεμο στο Ιράκ. Ήταν η κατάληξη 2,5 ετών κακών χειρισμών και εσφαλμένων υπολογισμών, για τα οποία φέρει μεγάλη ευθύνη η πρωθυπουργός. Είναι ωστόσο αμφίβολο εάν κάποιος άλλος στη θέση της θα τα είχε καταφέρει καλύτερα. Οι Εργατικοί είναι εξίσου διχασμένοι.
Και η ομελέτα έχει δέσει. Ύστερα από 45 χρόνια συμμετοχής, το θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο λειτουργούν κρατικός μηχανισμός και επιχειρήσεις στη Βρετανία, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Κοινότητα.
Όσο γοητευτικό και εάν ακούγεται, το να «πάρεις τον έλεγχο πίσω» στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον δεν σημαίνει ότι παίρνεις κι αυτό που θέλεις. Σημαίνει ότι στις εμπορικές, οικονομικές και άλλες διεκδικήσεις είσαι μόνος απέναντι σε ανταγωνιστές ή υποψήφιους εταίρους. Και εάν αυτοί είναι μεγαλύτερες δυνάμεις, τότε οι πιθανότητες αυξάνονται να ακολουθήσεις εσύ τους δικούς τους κανόνες ή τουλάχιστον να κάνεις περισσότερες υποχωρήσεις.
Οι Brexiteers όχι μόνο δεν ήταν έτοιμοι για υποχωρήσεις, αλλά απαιτούσαν το αδιανόητο: όλα τα οφέλη, χωρίς υποχρεώσεις. No deal και no Brexit αναδεικνύονται έτσι σε επικρατέστερα σενάρια και οι φωνές για δεύτερο δημοψήφισμα πληθαίνουν. Η Μέι το απορρίπτει. Θα ήταν «προδοσία» της λαϊκής εντολής, λέει. Θυμίζει δε ότι το 1997 το οριακό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για τη συνέλευση της Ουαλίας έγινε σεβαστό. Ξεχνάει βέβαια ότι η ίδια τότε στη Βουλή ψήφισε κόντρα στη λαϊκή ετυμηγορία και ότι οκτώ χρόνια αργότερα οι Τόρις ζητούσαν νέο δημοψήφισμα.
Ύστερα από 2,5 χρόνια χάους, με ψέματα να έχουν ξεσκεπαστεί, ψευδαισθήσεις να έχουν διαλυθεί και τη Βουλή, που εξέλεξαν το 2017 οι πολίτες, να αδυνατεί να συνεννοηθεί, το να τους δώσεις και πάλι τον λόγο δεν είναι προδοσία. Είναι αναγνώριση ότι μπορεί να άλλαξαν γνώμη. Ίσως τελικά να μη θέλουν να «χαλάσει η ομελέτα».
