Από την έντυπη έκδοση
Της Εφης Τριήρη
[email protected]
Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών το είπε ξεκάθαρα. Οι αγορές αρχίζουν να χάνουν την πίστη τους στις «θεραπευτικές ικανότητες» των κεντρικών τραπεζών του πλανήτη, αφού τα άνευ προηγουμένου μέτρα που έχουν λάβει μέχρι στιγμής δεν έχουν καταφέρει να τονώσουν την παγκόσμια οικονομία ούτε και να ενισχύσουν τον πληθωρισμό.
Τι εμπιστοσύνη να έχουν πλέον οι αγορές στα αρνητικά επιτόκια που έχουν ήδη υιοθετηθεί από την ΕΚΤ, την κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας, της Ελβετίας, της Δανίας, της Σουηδίας, καθώς όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκαν στις υψηλές προσδοκίες τους, αλλά δημιουργούν και ανησυχίες για την ίδια την κερδοφορία των τραπεζών; Η εβδομάδα που αρχίζει είναι, μεταξύ άλλων, και εβδομάδα νομισματικής πολιτικής, καθώς όλοι περιμένουν ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει όχι μόνο σε νέα μείωση του επιτοκίου καταθέσεών της, αλλά και σε επέκταση του προγράμματος ποσοτικής της χαλάρωσης στη συνεδρίαση της Πέμπτης. Θα έχει αποτέλεσμα όμως μια νέα χαλάρωση, ρωτούν οι περισσότεροι επενδυτές.
Ηδη, η Ευρωζώνη βρίσκεται αντιμέτωπη με τα πιο σοκαριστικά στατιστικά στοιχεία: η τελευταία φορά που ο βασικός πληθωρισμός βρισκόταν κοντά στον βασικό στόχο της ΕΚΤ, δηλ. κοντά στο 2%, ήταν τον Μάιο του 2007, πριν από εννέα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι η μέχρι τώρα πολιτική της έχει αποτύχει. Ισως να ενήργησε με καθυστέρηση, ίσως πάλι τα μέτρα να μην ήταν επαρκή.
Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα μπορούσε να είχε λειτουργήσει εάν εφαρμοζόταν το 2008. Οταν όμως αυτό τέθηκε σε ισχύ, πέρυσι, ήταν πολύ αργά και πολύ περισσότερο οι αγορές ενεργητικού ήταν μικρής εμβέλειας, εάν συγκριθούν με ανάλογα προγράμματα σε ΗΠΑ, Βρετανία και Ιαπωνία. Το πρόγραμμα σε ΗΠΑ και Βρετανία άρχισε όταν τα επιτόκια ήταν υψηλότερα από ό,τι είναι σήμερα, ενώ στην Ευρωζώνη ήρθε όταν τα επιτόκια ήταν ήδη χαμηλά.
Ηδη εξετάζονται διάφορες εναλλακτικές, που θα μπορούσαν μεταξύ άλλων να τονώσουν και τον τραπεζικό δανεισμό, που αυτή τη στιγμή είναι πολύ περιορισμένος, όχι λόγω έλλειψης ρευστότητας, αλλά λόγω της παρουσίας υπερβολικά μεγάλου τοξικού ενεργητικού στον ισολογισμό των τραπεζών. Αναλυτές ζητούν από την ΕΚΤ να γίνει πιο τολμηρή, να προχωρήσει σε μία πολιτική που θα μπορούσε να τονώσει άμεσα τη ζήτηση και μαζί και τις επενδύσεις. Αναμφισβήτητα, δεν έχει εξαντλήσει το οπλοστάσιό της, όμως ο αριθμός των «εργαλείων» αποτελεσματικής πολιτικής της είναι σαφώς πεπερασμένος. Δεν πρέπει να τα απορρίψει χωρίς ενδελεχή εξέταση, διαφορετικά κινδυνεύει να χάσει και τη λίγη αξιοπιστία που της έχει απομείνει.
