Skip to main content

Μετεμψύχωση Νίξον ταράζει ΗΠΑ και παγώνει Ευρώπη

Του Γρηγόρη Ρουμπάνη

Είχε δεν είχε ο αμερικανικός εγωισμός και τα μπέρδεψε τόσο πολύ τα πράγματα στις διεθνείς σχέσεις και την οικονομία, που δεν ξέρει τώρα πώς να τα ξεμπερδέψει, αιχμάλωτος της εφηβικής νοοτροπίας του.

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία και την Ευρώπη δείχνουν ότι δυστυχώς για τον κόσμο ολόκληρο δεν έχει ωριμάσει ακόμα. Και προχωρεί σε επιλογές, οι οποίες ξεπερνούν σε νοοτροπία ακόμα και την εμπλοκή στο Βιετνάμ, το οποίο πλήρωσε με «σκληρό δολάριο» τόσο στα αφιλόξενα εδάφη της Ινδοκίνας όσο και σε κύρος. Ο ιστορικός Νάιαλ Φέργκιουσον στο εξαιρετικά ενδιαφέρον δίτομο έργο του «Ο Πόλεμος στον Κόσμο» αναφέρει ότι ο Νίξον «ήξερε ότι έπρεπε να τερματίσει τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Από νωρίς αυτό ήταν το κλειδί της εκστρατείας του για την επανεκλογή του, το 1972. Αλλά δεν ήθελε να τον τερματίσει με τους όρους των Βιετναμέζων». Υιοθέτησε λοιπόν μια μορφή της πολιτικής μαστιγίου και καρότου και περίμενε τα θετικά γι’ αυτόν αποτελέσματα. Μαστίγιο ήταν οι βομβαρδισμοί «σε μια κλίμακα που τελικά έφτασε το σύνολο των προσπαθειών όλων των αεροπορικών δυνάμεων του Β΄ ΠΠ», ενώ καρότο, η μείωση του αριθμού των Αμερικανών στρατιωτών στο Ν. Βιετνάμ. «Δυστυχώς-προσθέτει-όσο περισσότερα καρότα πρόσφερε ο Νίξον, τόσο οι Βορειοβιετναμέζοι πείθονταν ότι άξιζε να κρατήσουν, ανεξάρτητα από τα τόσα εκρηκτικά μαστίγια έριχνε πάνω τους».

Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Οι ΗΠΑ ταπεινώθηκαν, αναδιπλώθηκαν και πέρασε αρκετός καιρός μέχρι να ξανακερδίσουν τον δέοντα σεβασμό στη διεθνή σκηνή. Όταν όμως τον ανέκτησαν, δεν κρατήθηκαν και ξανάρχισαν τα ίδια. Αρχικώς δοκίμασαν τις δυνάμεις τους σε περιφερειακές συγκρούσεις αλλά μετά βάρεσαν τον αιώνιο (ή μάλλον τον έναν από αυτούς) αντίπαλο της Δύσης: τη Ρωσία. Δεν επέλεξαν βεβαίως τη μετωπική αντιπαράθεση αλλά την δια του εκπροσώπου τους, την Ουκρανία.

Το εύκολο αποτέλεσμα ωστόσο δεν ήρθε ακόμα κι ούτε οι ειδικοί προβλέπουν να έρθει, καθώς αρχίζει ένας εξαιρετικά δύσκολος χειμώνας στις δοκιμαζόμενες από τον πόλεμο περιοχές. Όσο και αν οι αμερικανικές πηγές τροφοδοτούν τη διεθνή ειδησεογραφία με μεγάλες επιτυχίες των δυνάμεων του Ζελένσκι και πανωλεθρίες για τον Πούτιν, τα νέα δεν αρκούν για να ζεστάνουν ούτε τους ταλαίπωρους Ουκρανούς ούτε του Ευρωπαίους, που βρέθηκαν μπλεγμένοι σ’ έναν πόλεμο που ούτε τον ξεκίνησαν ούτε τους αφορά. Αντιθέτως τους ζημιώνει τα μέγιστα και θέλουν διακαώς να τελειώνουν οι εχθροπραξίας, για να ανοίξουν ξανά οι κάνουλες του φυσικού αερίου, να νιώσουν λίγο περισσότερη ζέστη στο κορμάκι τους, να πάρει τα πάνω της και η παραγωγική μηχανή.

Οι λύσεις είναι δυο:

  • Ή ενεργότερη και μαζικότερη εμπλοκή της Δύσης στις άχαρες και άκρως επικίνδυνες τούνδρες της Ανατολής.
  • Ή αναζήτηση διπλωματικής λύσης με συμμάζεμα τόσο των αμερικανικών (μαζί και βρετανικών, που συμπεριφέρονται ως ακόλουθοι) φιλοδοξιών όσο και των προσδοκιών του Κρεμλίνου.

Η πρώτη επιλογή μοιάζει δύσκολη για λόγους καθαρά πολιτικούς. Όπως αναλύσει ο γαλλικός Monde, οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει τα 2/3 της συνολικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, η οποία αποτελείται από 1 εκ. βλήματα, χιλιάδες αντιαρματικά, αντιαεροπορικά και άλλα οπλικά συστήματα, τα αποθέματα εξαντλούνται και βρίσκονται μπροστά στην ανάγκη (και τις απαιτήσεις του Ουκρανού προέδρου) να στείλουν κι άλλα. Αυτή η προοπτική όμως δυσκολεύει, καθώς πέρα από το κόστος που βαρύνει την αμερικανική οικονομία ή τους αργούς χρόνους παράδοσης από τα εργοστάσια των νέων παραγγελιών, οι νέοι πολιτικοί συσχετισμοί στα συλλογικά όργανα που προέκυψαν στις πρόσφατες ενδιάμεσες εκλογές δεν επιτρέπουν νέα ανοίγματα. Κι αν αναλογιστεί κανείς, ότι η προεκλογική εκστρατεία για τις επόμενες προεδρικές εκλογές έχει αρχίσει ήδη άτυπα, τα πράγματα για το κυβερνόν Δημοκρατικό Κόμμα γίνονται ακόμα δυσκολότερα.

Μα και από την Ευρώπη τα νέα είναι άσχημα για την αποκαλούμενη και «μοναδική υπερδύναμη». Οι Βρυξέλλες έχουν μετατραπεί σε αρένα συγκρούσεων και η ενιαία πολιτική της ΕΕ πάει περίπατο, αφού ο γερμανικός ετσιθελισμός (μαζί με τους ομογάλακτους του Βορά) απειλεί να καταδικάσει στην ενεργειακή ένδεια τις χώρες του Νότου. Οι «15» της ΕΕ αυτή τη φορά αντέδρασαν δυναμικά και ζητούν από το Βερολίνο να αποδεχτεί ένα ουσιαστικό πλαφόν στις τιμές αγοράς του φυσικού αερίου, θυμίζοντας ότι η περίφημη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη εξελίσσεται πλέον, στην κυριολεξία, στο πιο… κρύο ανέκδοτο. Επόμενο λογικό βήμα θα είναι να ενταθούν οι πιέσεις τους για τερματισμό του επιζήμιου για τις οικονομίες τους και πλέον παράλογου ίσως πολέμου στη σύγχρονη Ευρώπη.

Σε κάποιες από τις συνεδριάσεις στην «πρωτεύουσα» της ΕΕ ορισμένοι εμφανίστηκαν με παλτό και μπουφάν. Αν συνεχιστεί η ενεργειακή λιτότητα όταν εμφανιστούν τα πρώτα χιόνια, δεν αποκλείεται να τους δούμε να συνεδριάζουν στην ύπαιθρο παίζοντας χιονοπόλεμο, για να ζεσταθούν.