Skip to main content

Καπέλο ή ελέφαντας μέσα σε έναν βόα;

Από την έντυπη έκδοση 

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
 [email protected]

Η λέξη έχει μπει επιθετικά στο λεξιλόγιό μας. Αλλά τι ακριβώς είναι; Ένα καπέλο, όπως βλέπουν οι περισσότεροι ενήλικες στο «Μικρό πρίγκιπα», ή ένας βόας που κατάπιε έναν ελέφαντα;

Το λεξικό ορίζει τον λαϊκισμό ως «επιφανειακή μίμηση λαϊκών προτύπων / πολιτική πρακτική που αποσκοπεί στην προσπορισμό πολιτικού οφέλους με προγράμματα και ενέργειες που φορτίζουν συναισθηματικά έναν λαό και ακυρώνουν την κριτική και τον έλεγχο», αλλά η ασάφεια δεν διαλύεται. Πολιτική χωρίς επίκληση και στο συναίσθημα γίνεται;

«Είναι ο Μάρτιν λαϊκιστής; Ας το ελπίσουμε. Η λέξη “λαϊκισμός” δεν είναι εύηχη. Αδίκως. Όποιος θέλει να κάνει πολιτική υπέρ των πολιτών πρέπει να τους καταλαβαίνει και αυτοί αυτόν. Η καλή πολιτική χρειάζεται καλό λαϊκισμό».

Ο συνεκδότης του «Der Spiegel» γυρίζει την πλάτη στη δαιμονοποίηση του λαϊκισμού, τον οποίο -αν καταλαβαίνω καλά- θεωρεί ένα εργαλείο για την κατασκευή ενός κοινού πολιτικού αισθήματος. «Ο Μάρτιν γνωρίζει τη ζωή, όπως είναι για τους περισσότερους, δηλαδή δύσκολη και επώδυνη».

Επιφανειακό για τον «βιβλιοπώλη που θέλει να γίνει καγκελάριος», καθώς ήταν για χρόνια στου Ευρωκοινοβουλίου τα σαλόνια και μάλιστα το τελευταίο διάστημα πρόεδρός του.

Απλοϊκό, γι’ αυτό ο Σόιμπλε απαντά σε ύφος σκωπτικό, καλώντας τον Σουλτς ν’ αφήσει τις αερολογίες. «Όταν ο Σουλτς καλεί τους οπαδούς του να φωνάξουν “Make Europe great again”, τότε ακούγεται σχεδόν επί λέξει σαν τον Τραμπ», λέει ο υπουργός Οικονομικών στον γερμανικό «Καθρέπτη».

Έχουμε παγιδευτεί σ’ ένα δωμάτιο με καθρέπτες και υπάρχει χώρος για όλο και περισσότερους, για περισσότερες δηλώσεις, που σχηματίζουν είδωλα μετέωρα ή αναστραμμένα και κατάρρευση της εικόνας;

Δεν είναι ο κανόνας, καθώς ο λαϊκισμός δεν είναι εγγενώς θετικός ή αρνητικός. Οι ιδεολογίες με τις οποίες είναι συνδεδεμένος, όμως, είναι. Ενάντια στην αδικία, ενάντια στις μειονότητες, υπέρ των διακρίσεων, υπέρ της συμπερίληψης, υπέρ του αποκλεισμού. Το «in» ή το «ex» αλλάζουν τη μορφή του «λαού». Σύμφωνα με τους ιδεολογικούς στόχους του λαϊκιστή.