Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Με… μαθηματική πρόοδο αυξάνονται οι πρωτοβουλίες χωρών και φορέων που στοχεύουν στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. Τελευταία στη σειρά η Διακήρυξη Clydebank, η οποία «αναδύθηκε» στο πλαίσιο της COP26 του ΟΗΕ στη Γλασκόβη, και έχει την υποστήριξη 19 χωρών, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία, αλλά και η Νορβηγία. Στόχος της νέας διακήρυξης είναι η δημιουργία «έξι πράσινων θαλάσσιων διαδρόμων» μέχρι τα μέσα της δεκαετίας και η επέκτασή τους μέχρι το τέλος της δεκαετίας. «Θα αξιολογήσουμε αυτούς τους στόχους μέχρι τα μέσα αυτής της δεκαετίας, με σκοπό την αύξηση του αριθμού των πράσινων διαδρόμων», ανέφεραν οι υπογράφοντες τη Διακήρυξη.
Θεωρούν ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, που απευθύνεται τόσο σε πλοία, κυρίως liner, όσο και λιμάνια, θα μπορέσει να τονώσει την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στην απαραίτητη υποδομή και τεχνολογία μηδενικών εκπομπών από τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Χαρακτηριστικές είναι και οι δηλώσεις του υπουργού Μεταφορών της Δανίας Benny Engelbrecht, ο οποίος ποσοτικοποίησε τους στόχους της Διακήρυξης μιλώντας για έναν αριθμό 200 ποντοπόρων πλοίων που θα πρέπει να χρησιμοποιούν καύσιμα μηδενικών ρύπων μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
«Σημείο καμπής»
«Οι πράσινοι διάδρομοι θα μπορούσαν να είναι το σημείο καμπής για την ανάπτυξη των πράσινων λύσεων που χρειαζόμαστε για να εκπληρώσουμε τους στόχους μας για τις εκπομπές ρύπων από τη ναυτιλία», ανέφερε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, οι χώρες που υπέγραψαν τη Διακήρυξη αναφέρουν ότι θα συνεργαστούν στενά μαζί με τους φορείς της βιομηχανίας, ναυτιλιακές εταιρείες και λιμάνια, προκειμένου να πετύχουν να καμφθούν ευκολότερα τυχόν προβλήματα που θα παρουσιαστούν. Νέα μελέτη Μια άλλη κίνηση που στοχεύει στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας, το Call to Action for shipping decarbonization, στο οποίο συμμετέχουν περισσότεροι από 200 φορείς και εταιρείες της ναυτιλιακής βιομηχανίας, παρουσίασε μια νέα μελέτη, στην οποία εξετάζεται πώς μπορούν να σχεδιαστούν, να ιεραρχηθούν και να λειτουργήσουν πράσινοι θαλάσσιοι διάδρομοι – συγκεκριμένες εμπορικές διαδρομές μεταξύ μεγάλων λιμενικών κόμβων όπου θα υποστηρίζονται λύσεις μηδενικών εκπομπών. «Οι πράσινοι διάδρομοι μπορούν να βοηθήσουν στην απλούστευση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ναυτιλία για μηδενικές εκπομπές, φέρνοντας λύσεις πιο γρήγορα.
Το έργο που βρίσκεται μπροστά είναι πολύπλοκο, αλλά όχι αδύνατο», σημείωσε η Johannah Christensen, διευθύνων σύμβουλος του Παγκόσμιου Ναυτιλιακού Φόρουμ. Η μελέτη δείχνει ότι «οι πράσινοι διάδρομοι μπορούν να αξιοποιήσουν ευνοϊκές συνθήκες για να επιταχύνουν τις δράσεις και να επιτρέψουν στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό οικοσύστημα με στοχευμένα ρυθμιστικά μέτρα, οικονομικά κίνητρα και κανονισμούς ασφαλείας». «Οι πράσινοι διάδρομοι θα μας επιτρέψουν να πάμε από τη φιλοδοξία στη δράση.
Ωστόσο, θα εξακολουθήσει να υπάρχει μια διαφορά κόστους μεταξύ της ναυτιλίας με βάση τα ορυκτά και της ναυτιλίας μηδενικών εκπομπών της τάξης του 25% έως 65%. Η στοχευμένη κυβερνητική δράση για την κάλυψη αυτού του κενού κόστους στους διαδρόμους θα μπορούσε να αποφέρει μεγάλα μερίσματα για τη μετάβαση συνολικά», λέει ο Faustine Delasalle, συνεκτελεστικός διευθυντής, Mission Possible Partnership. «Για να είναι επιτυχημένη η ναυτιλία με μηδενικές εκπομπές, πρέπει να είναι μια οικονομικά ανταγωνιστική επιλογή για εταιρείες όπως η Star Bulk.
Οι Green Corridors είναι εμπορικοί δρόμοι όπου η πολιτική υποστήριξη και η συνεργασία στον κλάδο θα μπορούσαν να διασφαλίσουν ότι τα οφέλη για τους πρώτους κινητήρες υπερτερούν του κόστους και των κινδύνων που αναλαμβάνουν», λέει ο Χάρης Πλακαντωνάκης, chief strategy officer της Star Bulk Carriers. Το σχέδιο Μπάιντεν Σχέδιο δράσης για τα λιμάνια, που περιλαμβάνει ένα σύνολο συγκεκριμένων βημάτων για την επιτάχυνση των επενδύσεων σε αμερικανικά λιμάνια, πλωτούς οδούς και εμπορευματικά δίκτυα των ΗΠΑ, παρουσίασε η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Οι στόχοι και τα χρονοδιαγράμματα του σχεδίου αναμένεται ότι θα θέσουν τα θεμέλια για την εφαρμογή της πρόσφατα εγκεκριμένης Δικομματικής Συμφωνίας για επενδύσεις στις υποδομές ύψους 1,2 τρισ. δολαρίων.
Το σχέδιο δράσης θα αυξήσει την ευελιξία που διαθέτει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση για επιχορηγήσεις επενδύσεων σε λιμάνια, να προκηρύσσει νέα κατασκευαστικά έργα για την εσωτερική ναυτιλία. Αυτές οι επενδύσεις σε λιμάνια και πλωτές οδούς έχουν σχεδιαστεί για να ανακουφίσουν τη συμφόρηση της εφοδιαστικής αλυσίδας και να ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητά της. Η Ρωσία επιδεικνύει την αποφασιστικότητά της να ανοίξει τη Βόρεια Θάλασσα (NSR) στη ναυτιλία αποστέλλοντας το πυρηνοκίνητο φορτηγό πλοίο Sevmorput για να παραδώσει εμπορευματοκιβώτια στο Βλαδιβοστόκ, όπου το φορτίο θα μεταφερθεί σε ένα συμβατικό πλοίο για περαιτέρω μεταφορά στο Μπαγκλαντές. Αυτή η διαδρομή δύο βημάτων είναι 3.000 nm μεγαλύτερη από τη χρήση της Διώρυγας του Σουέζ για να φτάσει στο Μπαγκλαντές, αλλά θα δείξει τη δυνατότητα για πλοήγηση χωρίς συνοδεία, στο τέλος της σεζόν, στο NSR.
Πράσινες ναυτασφαλίσεις
«Ως ένα από τα νεότερα μέλη της συμμαχίας για μηδενικές εκπομπές στην ασφαλιστική αγορά, Net Zero Insurance Alliance, υποστηρίζουμε την αναδοχή κινδύνων που συμβάλλουν στην επίτευξη των καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050». Την επισήμανση αυτή έκανε ο διευθύνων σύμβουλος της American Hellenic Hull Ηλίας Τσακίρης μιλώντας σε εκδήλωση στο πλαίσιο του COP26.
Η κ. Τσακίρης έκανε λόγο για δημιουργία ομάδας εργασίας για την ανάπτυξη του πρώτου παγκόσμιου προτύπου για τον ασφαλιστικό κλάδο για τη μέτρηση και την ανάδειξη των ασφαλισμένων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG), το οποίο χαρακτήρισε ως ένα σημαντικό πρακτικό βήμα. «Το χρονοδιάγραμμα μέχρι το 2050 είναι πολύ φιλόδοξο για τη διεθνή ναυτιλία, η οποία είναι ένας ζωτικής σημασίας κλάδος παροχής υπηρεσιών υψηλής έντασης κεφαλαίου», σημείωσε χαρακτηριστικά και προσέθεσε: «Σημαντικές τρέχουσες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν:
Το ενισχυμένο Ship Energy Efficiency Management Plan (SEEMP) που αφορά το σύστημα διαχείρισης για την επίτευξη της αποδοτικότητας των μέτρων για τις εκπομπές άνθρακα,
Τη μέτρηση του αποτυπώματος άνθρακα μέσω του Energy Efficiency Existing Ship Index (EEXI) που αφορά την τεχνική απόδοση των πλοίων,
Το Carbon Intensity Indicator (CII) για την ανάδειξη των τεχνικών χαρακτηριστικών ενός πλοίου που συμβάλλουν στη μέτρηση του αποτυπώματος άνθρακα,
Τον Energy Efficiency Operational Indicator (ΕΟΟΙ) και τον Annual Efficiency Ratio (AER) Όλα αυτά θα ληφθούν υπ’ όψιν από τις ασφαλιστικές εταιρείες και πιθανότατα θα αποτελέσουν μέρος της ευρύτερης στρατηγικής τους».
Πυρηνοκίνητο φορτηγό πλοίο
Στο «παιχνίδι» των λύσεων για τη ναυτιλία υπάρχει και η πυρηνική ενέργεια. Μέχρι στιγμής υπάρχει μόνο ένα πυρηνοκίνητο φορτηγό πλοίο, το ρωσικό Sevmorput, το οποίο αναχώρησε από το λιμάνι της Αγίας Πετρούπολης φορτωμένο με εξοπλισμό και υλικά για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού Rooppur. Η κρατική εταιρεία ατομικής ενέργειας Rosatom δήλωσε ότι το ταξίδι του Sevmorput αναμένεται να διαρκέσει 25 ημέρες και θεωρεί ότι θα είναι εξαντλητικό λόγω του σχηματισμού πάγου στην Αρκτική.
«Προς το παρόν, βρίσκεται σε εξέλιξη μια ενεργή διαδικασία σχηματισμού πάγου στην υδάτινη περιοχή της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής, αλλά τα τεχνικά χαρακτηριστικά του πλοίου θα του επιτρέψουν να περάσει ολόκληρη τη διαδρομή χωρίς τη βοήθεια παγοθραυστικού. Η Ρωσία πιστεύει ότι το άνοιγμα της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής έχει στρατηγική και οικονομική σημασία, καθώς χώρες και ναυτιλιακές εταιρείες αναζητούν εναλλακτικές διαδρομές προς την Ασία και την Ευρώπη. Το ατύχημα του Evergreen στη διώρυγα του Σουέζ τον Μάρτιο και η σημαντική άνοδος του παγκόσμιου εμπορίου έχουν αναδείξει τις δυνατότητες της διαδρομής, σύμφωνα με τη Rosatom.
Η Rusatom Cargo, θυγατρική της Rosatom, πιστεύει ότι η ροή διαμετακομιστικού φορτίου κατά μήκος της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής μπορεί να φτάσει τα 80 εκατομμύρια τόνους ετησίως έως το 2024, από 33 εκατομμύρια πέρυσι. Το πλοίο τροφοδοτείται από έναν πυρηνικό αντιδραστήρα KLT-40 με θερμική ισχύ 135 μεγαβάτ. Όταν χρησιμοποιείται ως boxship, μπορεί να μεταφέρει κοντέινερ 20 και 40 ποδιών συνολικής χωρητικότητας 1.328 TEU.
