Skip to main content

Τα Καλάσνικοφ και το ασύμμετρο πλεονέκτημα της Χαμάς

Τα όπλα και η τεχνολογία που ευνοούν τρομοκρατικές ομάδες, όπως η Χαμάς, στις επιθέσεις τους έναντι οργανωμένων στρατών

Το Ισραήλ απάντησε στη φρικτή επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου με συντριπτική δύναμη. Στον απόηχο της αιματηρής τρομοκρατικής επιδρομής, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ δεσμεύτηκε να «εξαφανίσει τη Χαμάς από προσώπου γης». Ο ισραηλινός στρατός κάλεσε πάνω από 350.000 εφέδρους και εξαπέλυσε επιθέσεις στη Λωρίδα της Γάζας με στόχο την εξάλειψη των πολιτικών και στρατιωτικών πτερύγων της Χαμάς. Από τότε, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν σκοτώσει χιλιάδες Παλαιστίνιους, πολλοί από αυτούς γυναίκες και παιδιά.

Το ότι το Ισραήλ αντιμετώπισε τη βία της Χαμάς με βία δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένης της ασύγκριτης συμβατικής στρατιωτικής υπεροχής του ισραηλινού στρατού έναντι της τρομοκρατικής οργάνωσης, σημειώνουν το Foreign Affairs. Το Ισραήλ έχει από καιρό απαντήσει στην παλαιστινιακή τρομοκρατία με απεριόριστη δύναμη. Ο ισραηλινός στρατός είναι ισχυρότερος, μεγαλύτερος και διαθέτει καλύτερους πόρους από τη Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές τρομοκρατικές ομάδες, και οι Ισραηλινοί γνωρίζουν ότι οι εχθροί τους δεν μπορούν να αποκρούσουν τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF).

Ωστόσο, τα στρατιωτικά πλεονεκτήματα του Ισραήλ γίνονται όλο και πιο αδύναμα. Η Χαμάς έχει αποδειχθεί δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να νικηθεί με στρατιωτική δύναμη. Όπως εξηγεί στην ανάλυσή του το Foreign Affairs, η τεχνολογία έχει συρρικνώσει το χάσμα μεταξύ κρατών και τρομοκρατών, επιτρέποντας σε μη κρατικές ομάδες να συμπεριφέρονται με τρόπους που μιμούνται τις δραστηριότητες των χωρών.

Η Χαμάς μπορεί να εξαπολύσει περίπλοκες επιθέσεις και να διαδώσει προπαγάνδα όσο γρήγορα μπορεί και το Ισραήλ. Οι αρχαίες τακτικές, επίσης, όπως η κατασκευή σηράγγων κάτω από τη Γάζα, βοήθησαν τη Χαμάς να αποκρούσει έναν πιο ισχυρό αντίπαλο. Και η Χαμάς απέκτησε μόχλευση αιχμαλωτίζοντας περίπου 240 ομήρους. Τα κράτη πάντα πάλευαν να νικήσουν τρομοκρατικές ομάδες, αλλά ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς δείχνει γιατί έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολο να το κάνει.

Η Χαμάς ιδρύθηκε με στόχο την εξάλειψη του Ισραήλ, αλλά η ομάδα δεν είναι σε θέση να το κάνει αυτό, επομένως ασκεί την τρομοκρατία για να κερδίσει την προσοχή και τους συμμάχους.

Η αιματοχυσία στις 7 Οκτωβρίου είχε σκοπό να προκαλέσει τον ισραηλινό στρατό σε υπερβολική αντίδραση που θα υπονόμευε τη διεθνή συμπάθεια για το Ισραήλ, θα πυροδοτούσε εξέγερση στη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ και θα εξασφάλιζε υποστήριξη στη Χαμάς, ιδίως από το Ιράν και τη λιβανική Χεζμπολάχ. Η Χαμάς έχει χρησιμοποιήσει τους θανάτους τόσο Ισραηλινών όσο και Παλαιστινίων αμάχων για να προωθήσει την πολιτική της ατζέντα. Από πολλές απόψεις, η ομάδα έχει πετύχει. «Ο καλύτερος τρόπος για το Ισραήλ να νικήσει τη Χαμάς, επομένως, είναι να ανακτήσει το ηθικό έδαφος μετριάζοντας τη χρήση βίας και προσφέροντας περισσότερη προστασία στους Παλαιστίνιους αμάχους. Θα είναι δύσκολο για τους Ισραηλινούς ηγέτες να δείξουν αυτοσυγκράτηση επειδή οι ψηφοφόροι τους είναι εξαγριωμένοι. Αλλά κάτι τέτοιο είναι ο μόνος τρόπος που το Ισραήλ μπορεί να κόψει την ικανότητα της Χαμάς να αντλεί υποστήριξη και να υποκινεί περαιτέρω τη βία» επισημαίνει το Foreign Affairs.

Σαν το δυναμίτη το 1867

Όπως εξηγεί τα κράτη δεν έχουν πλέον το μονοπώλιο στους πόρους που απαιτούνται για την προβολή ισχύος και την προώθηση αφηγημάτων. Πολλές εξελίξεις στην τεχνολογία έχουν ωφελήσει δυσανάλογα τις τρομοκρατικές ομάδες. Στην πραγματικότητα, η σύγχρονη τρομοκρατία μπορεί να εξομοιωθεί με την εφεύρεση του δυναμίτη το 1867.

Τα προηγούμενα βλήματα πυρίτιδας —όπως οι χειροβομβίδες του δέκατου έβδομου αιώνα ή οι βόμβες Orsini, τα αιχμηρά εκρηκτικά που χρησιμοποιούσαν οι αναρχικοί τον δέκατο ένατο αιώνα— ήταν βαριά. Αλλά ο δυναμίτης κρύβεται εύκολα κάτω από τα ρούχα και μπορεί να ανάψει γρήγορα και να πεταχτεί σε έναν στόχο. Το αποτέλεσμα ήταν η τρομοκρατία που πραγματοποιήθηκε από μικρές ομάδες και άτομα, όπως η δολοφονία με δυναμίτη το 1881 του Ρώσου Τσάρου Αλέξανδρου Β’.

Το Καλάσνικοφ το πιο διαδεδομένο όπλο

Το επιθετικό τουφέκι Καλάσνικοφ, γνωστό και ως AK-47, ήταν το επόμενο μεγάλο τεχνολογικό όφελος για τους τρομοκράτες. Τα πυροβόλα όπλα υπήρχαν εδώ και αιώνες, αλλά ήταν ακριβά, δύσκολα στη συντήρηση και πιο αποτελεσματικά στα χέρια εκπαιδευμένων επαγγελματιών.

Τα πρώτα πολυβόλα, συμπεριλαμβανομένων των όπλων Gatling και Maxim, χρησιμοποιήθηκαν από τις ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις για να προκαλέσουν καταστροφές, όπως όταν Βρετανοί στρατιώτες σκότωσαν εκατοντάδες πολεμιστές Ζουλού το 1879 στη μάχη του Ulundi στη σημερινή Νότια Αφρική.

Τα ίδια μοντέλα όπλων χρησιμοποιήθηκαν από ιδιωτικές δυνάμεις ασφαλείας, ομοσπονδιακά και κρατικά στρατεύματα και αστυνομικά τμήματα για να καταστείλουν τις απεργίες εργασίας. Το 1892, η Εθνική Φρουρά της Πενσυλβάνια χρησιμοποίησε όπλα Gatling για να τερματίσει μια απεργία στην Carnegie Steel Company.

Το AK-47, που εφευρέθηκε το 1947 στη Σοβιετική Ένωση, άλλαξε την εξίσωση υπέρ των μη κρατικών παραγόντων. Ήταν εύκολο στη μεταφορά και στη χρήση, ζύγιζε περίπου δέκα κιλά. Σήμερα πιστεύεται ότι είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο πυροβόλο όπλο στην ιστορία, κερδίζοντας τη φήμη του ως σύμβολο για τους τρομοκράτες σε όλο τον κόσμο.

Ο ηγέτης της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν, είχε συχνά ένα μεταγενέστερο μοντέλο Καλάσνικοφ να στηρίζεται πίσω του στις ομιλίες του σε βίντεο. Η σημαία της Χεζμπολάχ φέρει ένα τουφέκι εφόδου παρόμοιο με το AK-47. Τα στατιστικά είναι ενδεικτικά: μεταξύ 1775 και 1945, οι αντάρτες κέρδισαν εναντίον των κρατικών στρατών περίπου το 25 τοις εκατό του χρόνου. Από το 1945, το ποσοστό αυτό έχει εκτιναχθεί σε περίπου 40 τοις εκατό. Μεγάλο μέρος αυτής της αλλαγής μπορεί να αποδοθεί στην εισαγωγή και την παγκόσμια εξάπλωση του AK-47.