Skip to main content

Πόλεμος στην Ουκρανία: Ήταν damage control η επικοινωνία Σι με Ζελένσκι;

REUTERS/Anna Kudriavtseva

Το κίνητρο του Πεκίνου, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Χρειάστηκαν δεκατέσσερις μήνες μέχρι να επικοινωνήσουν ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Το διάστημα αυτό είχαν προηγηθεί πέντε συναντήσεις ή επικοινωνίες μεταξύ του Κινέζου προέδρου και του Ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Επομένως γιατί τώρα; Σύμφωνα με Κινέζους αξιωματούχους, η χρονική στιγμή ήταν τυχαία, και ήρθε ως μία προσπάθεια του Πεκίνου να προωθήσει την ειρήνη στην Ουκρανία. Από την άλλη, στην Ευρώπη είναι πιο καχύποπτοι, βλέποντας μια μεγάλη σύμπτωση: η τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ηγετών ήρθε λίγες μέρες μετά το «παράπτωμα» του Κινέζου πρέσβη στη Γαλλία.

Προσφάτως ο Κινέζος πρεσβευτής στη Γαλλίας Λου Σαγέ, όταν ερωτήθηκε σχετικά με τη θέση του για το αν η Κριμαία είναι τμήμα της Ουκρανίας ή όχι, δήλωσε πως η Κριμαία αποτελεί ιστορικά τμήμα της Ρωσίας και προσφέρθηκε στην Ουκρανία από τον πρώην σοβιετικό ηγέτη Νικήτα Χρουστσόφ. «Αυτές οι χώρες της πρώην ΕΣΣΔ δεν έχουν πραγματικό καθεστώς στο διεθνές δίκαιο επειδή δεν υπάρχει διεθνής συμφωνία για την υλοποίηση του κυρίαρχου καθεστώτος τους», είχε προσθέσει ο Λου Σαγέ.

Οι δηλώσεις του προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις και δυσαρέσκεια στην Ευρώπη, αναγκάζοντας το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας να διευκρινίσει ότι η επίσημη θέση της χώρας είναι ότι σέβεται την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών.

Μετά από αυτό το επεισόδιο, «πρέπει να κάνουν κάποιο damage control (έλεγχο των ζημιών)», σχολίασε στους Financial Times αξιωματούχος της ΕΕ, εκφράζοντας ουσιαστικά την άποψη πολλών αναλυτών στη Δύση. Ότι οι δηλώσεις του Κινέζου πρεσβευτή στη Γαλλία και η αμφισβήτηση από στόμα αξιωματούχου της κυριαρχίας της Ουκρανίας στην Κριμαία έφεραν πιο γρήγορα την επικοινωνία μεταξύ Σι και Ζελένσκι.

Άλλοι αναλυτές θεωρούν ότι η Κίνα αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι πρέπει να κάνει περισσότερα για να πείσει την Ευρώπη για την ειλικρίνειά της να προωθήσει την ειρήνη, σε περίπτωση μάλιστα που θέλει να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε μεταπολεμική διευθέτηση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν για τη στάση του μπλοκ έναντι της Κίνας και τις μελλοντικές σχέσεις του με τη χώρα κατά την επόμενη σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο.

Για την Ουκρανία, η επικοινωνία των δύο ηγετών δεν απέφερε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Αλλά τουλάχιστον άνοιξε έναν διάλογο με το Πεκίνο που θα μπορούσε να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι η Κίνα θα παραμείνει στρατιωτικά ουδέτερη. Ενώ το εμπόριο της Κίνας με τη Ρωσία έχει αυξηθεί ραγδαία, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η χώρα στέλνει όπλα στον στρατό του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η κλήση του Σι και ο διορισμός νέου πρέσβη της Ουκρανίας στην Κίνα (που ανακοινώθηκε στη διάρκεια της επικοινωνίας τους) επέτρεψαν στην Κίνα να συνεχίσει να λανσάρεται ως δυνητικός ειρηνοποιός, ενώ κάνει ελάχιστα για να σταματήσει τον πόλεμο, σχολίασε ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ, διευθυντής του Carnegie Russia Eurasia Center.

«Υπάρχουν θετικές παρενέργειες στον πόλεμο για την Κίνα: η Ρωσία γίνεται ο μικρότερος εταίρος που την προμηθεύει με ενέργεια και άλλους πόρους με έκπτωση. Υπάρχουν όμως αρνητικές παρενέργειες: η Κίνα δέχεται κριτική για την υποστήριξη της Ρωσίας. Επομένως, η Κίνα πρέπει να δείξει ότι είναι εκεί για την ειρήνη, όχι για τη Ρωσία», είπε ο Γκαμπούεφ. «Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δηλώσει εδώ και πολύ καιρό ότι ο Σι πρέπει να μιλήσει με τον Ζελένσκι εάν ενδιαφέρεται σοβαρά για την ειρήνη».