Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, αποδεχόμενος ντε γιούρε την ισραηλινή κατοχή του ανατολικού, παλαιστινιακού τμήματος της πόλης, δημιουργεί ρίσκο ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, με τον μουσουλμανικό κόσμο, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, να προειδοποιούν για επικίνδυνες εξελίξεις.
Η απόφαση του Ρεπουμπλικανού επικεφαλής του αμερικανικού κράτους αναμένεται να ανακοινωθεί εντός της Τετάρτης, όπως τόνισε Αμερικανός αξιωματούχος που ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία του, ενώ ο Ντ. Τραμπ θα ανακοινώσει και τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, χωρίς όμως να δώσει – όπως φαίνεται – ακριβές χρονοδιάγραμμα.
Η δεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ, υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, η οποία διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ, χαιρετίζει την απόφαση, ωστόσο οι ηγέτες της Παλαιστίνης και των άλλων αραβικών και μουσουλμανικών χωρών προειδοποιούν ότι κινδυνεύει να οδηγήσει σε ενταφιασμό της ειρηνευτικής διαδικασίας στο Μεσανατολικό.
«Φιλί θανάτου» στην ειρήνευση
Ο εκπρόσωπος της Παλαιστίνης στο Ηνωμένο Βασίλειο Μανουέλ Χασανιάν έκανε λόγο για «φιλί θανάτου» στη λύση των δύο κρατών, που ισοδυναμεί με πολεμική ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή.
Ο υπουργός Παιδείας του Ισραήλ Ναφτάλι Μπένετ κάλεσε ωστόσο και άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Ισραήλ, σημειώνοντας ότι «η Ιερουσαλήμ είναι και θα είναι η αιώνια πρωτεύουσά μας».
Ο πάπας Φραγκίσκος, επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, κάλεσε σε σεβασμό του στάτους κβο και σε διάλογο, ο οποίος περνά μόνον από την αναγνώριση των δικαιωμάτων «όλων των λαών και ανθρώπων που ζουν στην περιοχή».
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον εξέφρασε επίσης ανησυχία για όσα πρόκειται να ανακοινώσει ο πρόεδρος Τραμπ.
Μια πρωτεύουσα για δύο
Το Ισραήλ θεωρούσε την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσά του από την ίδρυσή του, το 1948, ελέγχοντας όμως πρακτικά μόνον το δυτικό τμήμα της πόλης. Κατέλαβε από τους Παλαιστίνιους το ανατολικό τμήμα της Ιερουσαλήμ στον πόλεμο του 1967, ωστόσο οι τελευταίοι θεωρούν το τμήμα αυτό μελλοντική πρωτεύουσα του κράτους τους.
Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από τις ΗΠΑ αποτελεί παγκόσμια πρώτη για οποιαδήποτε χώρα, από την ίδρυση του εβραϊκού κράτους, στα τέλη της δεκαετίας του ’40.
Το ζήτημα της Ιερουσαλήμ βρίσκεται στην καρδιά της διαμάχης Ισραηλινών και Παλαιστινίων για δεκαετίες, με τους δεύτερους να έχουν την υποστήριξη των Αράβων και ευρύτερα του ισλαμικού κόσμου.
Η πόλη αποτελεί ιερό τόπο με πάμπολλα θρησκευτικά μνημεία εβραϊκού, χριστιανικού και ισλαμικού ενδιαφέροντος,
Με βάση την ειρηνευτική συμφωνία του Όσλο του 1993 μεταξύ Γιτζάκ Ράμπιν και Γιάσερ Αραφάτ, ο τελικός συμβιβασμός γύρω από το καθεστώς της Ιερουσαλήμ θα αποφασιστεί στην τελευταία φάση των ειρηνευτικών συνομιλιών των δύο πλευρών.
Η κυριαρχία του Ισραήλ επί του συνόλου της πόλης δεν έχει ποτέ αναγνωριστεί διεθνώς και όλες οι χώρες οι οποίες διατηρούν πρεσβείες στο εβραϊκό κράτος έχουν ορίσει ως έδρα τους το Τελ Αβίβ.
Οι έποικοι
Τις πέντε δεκαετίες που έχουν μεσολαβήσει από το 1967, το Ισραήλ έχει δημιουργήσει περί τους 12 οικισμούς εβραίων εποίκων στην ανατολική Ιερουσαλήμ, με συνολικό πληθυσμό περί τις 200.000. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, οι οικισμοί αυτοί είναι παράνομοι, ωστόσο το Ισραήλ αμφισβητεί αυτή τη θέση.
Η αναγνώριση από τις ΗΠΑ του συνόλου της πόλης ως πρωτεύουσας του εβραϊκού κράτους αναμένεται να ενισχύσει την επιχειρηματολογία του Τελ Αβίβ έναντι των διεθνών επικριτών του για τον εποικισμό των Κατεχομένων.
«Αναγνώριση της πραγματικότητας»
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ σημειώνουν ότι η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ αποτελεί απλώς «αναγνώριση της πραγματικότητας».
Η αμερικανική κυβέρνηση ωστόσο δεν προτίθεται να λάβει θέση για τα όρια της πόλης και του ισραηλινού εδάφους, ενώ σημειώνει ότι οι ιεροί τόποι όλων των θρησκευτικών δογμάτων δεν θα πρέπει να επηρεαστούν.
Ο Ντ. Τραμπ θα δώσει εντολή στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να αρχίσει τη διαδικασία μεταφοράς της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, εκτιμάται ωστόσο ότι η μεταφορά θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετά χρόνια, δεδομένων των συνθηκών ασφαλείας στην «ιερή πόλη», που πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη.
Ο Ρεπουμπλικανός πολιτικός είχε δεσμευθεί κατά την προεκλογική περίοδο για την συγκεκριμένη κίνηση, κερδίζοντας Αμερικανούς ψηφοφόρους φιλικούς προς το Ισραήλ.
Πυρά ομαδόν
Η Σαουδική Αραβία, βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, έκανε λόγο για «κατάφωρη πρόκληση σε όλους τους μουσουλμάνους», ενώ ο ιδιαίτερα φιλικός προς τον Ντ. Τραμπ πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι κάλεσε τον Αμερικανό πρόεδρο «να μην περιπλέκει την κατάσταση στην περιοχή».
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν προειδοποίησε ότι η χώρα του μπορεί να φθάσει μέχρι και στη διακοπή διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ εξαιτίας της απόφασης των ΗΠΑ, ενώ ο βασιλιάς Αμπντάλα της Ιορδανίας έκανε λόγο για «υπονόμευση των προσπαθειών για συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας».
Η Κίνα προειδοποίησε επίσης κατά μιας κλικάκωσης της έντασης στη Μέση Ανατολή.
Γαλλία, Ευρωπαϊκή Ένωση και Αραβικός Σύνδεσμος έχουν εκφτάσει επίσης σοβαρές ανησυχίες για τις εξελίξεις.
Ο ηγέτης της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς, Ισμαΐλ Χανίγε, κάλεσε τέλος σε διαδηλώσεις κατά της απόφασης Τραμπ την Παρασκευή.
naftemporiki.gr
