Της Ανθής Αγγελοπούλου
Το πώς αντιλαμβάνονται ασθενείς και φαρμακοποιοί την αυτοφροντίδα και την αυτοθεραπεία, καθώς και τη σχέση των ασθενών με τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα, ανέλυσε μελέτη που διεξήχθη το 2017 από τον ΙΟΒΕ.
Η μελέτη συμπεριέλαβε ένα δείγμα 1000 πολιτών και 250 φαρμακοποιών σε 13 περιφέρειες της χώρας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής, 6 στους 10 πολίτες δεν γνώριζαν τον όρο αυτοφροντίδα ή αυτοθεραπεία, ωστόσο, μετά την εξήγηση του όρου από τους αρμόδιους το 43% των πολιτών δήλωσε ότι είχε προβεί σε ενέργειες αυτοφροντίδας τους τελευταίους 12 μήνες που διενεργήθηκε η έρευνα.
Πάνω από 5 στους 10 πολίτες απάντησαν ότι η αυτοφροντίδα είναι πιο άμεση ενέργεια από την επίσκεψη σε ένα γιατρό.
Ωστόσο, έκπληξη προκάλεσε το γεγονός ότι στο ερώτημα του τι ενέργειες κάνουν όταν αρρωστήσουν, 5 στους 10 πολίτες απάντησαν ότι περιμένουν να δουν αν θα νιώσουν καλύτερα πριν λάβουν κάποια φαρμακευτική αγωγή. Αυτό δίνει κάποιες ελπίδες για την καταπολέμηση της πολυφαρμακίας στην οποία επιδίδονται οι Έλληνες χρόνια τώρα.
Σύμφωνα με την έρευνα, 8 στους 10 πολίτες θεωρούν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους κάποια ήπια προβλήματα υγείας.
Αναφορικά με τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ), 7 στους 10 απάντησαν ότι δεν γνώριζαν τον όρο ΜΗΣΥΦΑ, όταν όμως τους επεξηγήθηκε ποια φάρμακα είναι τότε 7 στους 10 απάντησαν ότι τα εμπιστεύονται. Κύρια πηγή ενημέρωσης των πολιτών για υπεύθυνη χρήση ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. είναι ο φαρμακοποιός σε ποσοστό 42% και ο γιατρός σε ποσοστό 21%.
Περίπου 6 στους 10 πολίτες συμβουλεύονται τον ιατρό και σχεδόν 8 στους 10 πολίτες συμβουλεύονται τον φαρμακοποιό για τη χρήση των ΜΗΣΥΦΑ. Ενώ, 6 στους 10 πολίτες δήλωσαν ότι ρωτούν πάντα το φαρμακοποιό τους πριν τα αγοράσουν. Επιπροσθέτως, πάνω από 7 στους 10 πολίτες δήλωσαν ότι δεν θα επέλεγαν από μόνοι τους ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. χωρίς τη συμβουλή του φαρμακοποιού.
Επίσης, σχεδόν 9 στους 10 πολίτες απάντησαν ότι δεν θα αγόραζαν ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. διαδικτυακά (e-pharmacy).
Από την πλευρά των φαρμακοποιών, σχεδόν όλοι οι φαρμακοποιοί (98%) θεωρούν ότι τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. έχουν σημαντική συμβολή στην επικοινωνία τους με τους πολίτες. Επίσης, 1 στους 2 δήλωσαν ότι ξοδεύουν τουλάχιστον 1 ώρα σε κάθε μέρα και
1 σους 3 ότι ξοδεύουν 2 ώρες κάθε μέρα από την εργασία τους για να συμβουλεύσουν του ασθενείς τους για τη χρήση των ΜΗΣΥΦΑ.
Στροφή στην αυτοφροντίδα και την αυτοθεραπεία
Όπως τόνισε, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας, η στροφή στην αυτοφροντίδα και στην αυτοθεραπεία έχει θετικά αποτελέσματα για τους ασθενείς, τη φαρμακευτική βιομηχανία, το κράτος (σύστημα υγείας) και τους φαρμακοποιούς.
Με την καθοδήγηση του φαρμακοποιού, οι ασθενείς είναι περισσότερο ενημερωμένοι για τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ., αναγνωρίζουν τα συμπτώματα ήπιων ασθενειών και επιλέγουν τα κατάλληλα φάρμακα για να αντιμετωπίσουν καθημερινά προβλήματα υγείας.
Επιπλέον, η ορθή χρήση της αυτοφροντίδας έχει θετικό αντίκτυπο στην ενδυνάμωση του επιστημονικού ρόλου του φαρμακοποιού, μέσω της παροχής συμβουλών στους ασθενείς για τη θεραπεία ήπιων ασθενειών, αλλά και αύξηση των πωλήσεων τους.
Ωστόσο, χρειάζεται ένας συνδυασμός ενεργειών και πρωτοβουλιών από τους πολίτες, τους φαρμακοποιούς και το κράτος για την ορθή ανάπτυξη και προώθηση της αυτοφροντίδας και της αυτοθεραπείας, σημείωσε ο κ. Βέττας.
Όπως φάνηκε στη μελέτη, είναι απαραίτητη η ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών σχετικά με την αυτοφροντίδα και την αυτοθεραπεία καθώς οι πολίτες σήμερα δεν γνωρίζουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει η αυτοθεραπεία και η αυτοφροντίδα. Ενώ, κρίνεται αναγκαία η εξειδίκευση και εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας από τον Ε.Ο.Φ., το Υπουργείο, τις φαρμακευτικές εταιρείες και τους συνδέσμους μέσω σεμιναρίων (ιατρών και φαρμακοποιών) σχετικά με τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. ώστε να ενισχύσουν τον ρόλο τους και να συμβουλεύσουν τους πολίτες για την καταλληλότητα των φαρμάκων.
Επιπλέον, η δημιουργία σχέσης ευθύνης και εμπιστοσύνης του φαρμακοποιού με τον πολίτη ώστε να τον ενημερώνει, να τον συμβουλεύει αλλά και να τον προστατεύει, καθώς το φαρμακείο είναι το πρώτο σημείο του ευρύτερου συστήματος υγείας με το οποίο έρχεται σε επαφή ο πολίτης-ασθενής .
Η αυτοφροντίδα και αυτοθεραπεία αποτελεί πεδίο επιχειρηματικότητας και επενδύσεων
Η ενδεχόμενη διεύρυνση της λίστας των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ από την πλευρά της πολιτείας, θα είχε πλεονεκτήματα, για την κοινωνική ασφάλιση, τους ασθενείς, τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις και την οικονομία της χώρας, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ), κ. Βασίλη Σερέτη.
Για παράδειγμα, μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, έχει δείξει ότι η μετατροπή μόνο του 5% συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε ΜΗΣΥΦΑ, θα συνέβαλε στην ελάφρυνση της φαρμακευτικής δαπάνης περίπου κατά € 160 εκατ. «Όλα τα στοιχεία από ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους οργανισμούς επιβεβαιώνουν ότι για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται για την αυτοφροντίδα, το ανταποδοτικό όφελος για τον πολίτη, την Κοινωνική Ασφάλιση και τη Δημόσια Υγεία είναι 6 ευρώ», συμπλήρωσε ο κ. Σερέτης.
«Μανιφέστο για την Αυτοφροντίδα»
Όπως συμπλήρωσε ο Γενικός Διευθυντής του ΕΦΕΧ, κ. Γιώργος Δόκιος, στο πλαίσιο αυτό ο ΕΦΕΧ, έχει προχωρήσει σε πρωτοβουλίες όπως το «Μανιφέστο για την Αυτοφροντίδα» που συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις και δράσεις του Συνδέσμου, όπως τη θέσπιση σαφών χρονικά κριτηρίων για την έγκριση και τακτή επικαιροποίηση των ΜΗΣΥΦΑ με έμφαση στη μετατροπή συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε μη συνταγογραφούμενα εφόσον εκπληρούνται οι συνθήκες ασφαλείας, την άρση γραφειοκρατικών και άλλων αντικινήτρων, ώστε να διευκολυνθούν επενδύσεις και ανάπτυξη της αυτοφροντίδας, τη θέσπιση ειδικής Διεύθυνσης στον ΕΟΦ με εξειδικευμένο στην αυτοφροντίδα προσωπικό, καθώς και την υλοποίηση προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης των φαρμακοποιών με την συνεργασία των αρμόδιων κοινωνικών εταίρων.
