Τα αποτελέσματα του 5ετους Ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος CHANCES (Consortium on Health and Ageing: Network of cohorts in Europe and the United States) παρουσιάστηκαν στην Αθήνα στις 23 Ιανουαρίου.
Οι μελέτες επικεντρώθηκαν σε τέσσερις κατηγορίες σημαντικών ιατρικών καταστάσεων που σχετίζονται με τη γήρανση, και συγκεκριμένα: καρδιαγγειακά νοσήματα και σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, κακοήθεις νεοπλασίες, οστεοπόρωση και κατάγματα, γνωσιακές διαταραχές. Τα αποτελέσματα παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη των στρατηγικών για την υγεία που μπορεί να συμβάλουν στην πρόληψη και την καλύτερη αντιμετώπιση των σοβαρών ασθενειών που ενδιαφέρουν τους ηλικιωμένους, άρα και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.
Παράγονται επίσης αποτελέσματα για μια νέα, μικρή και φιλική προς το χρήστη αξιολόγηση της υγείας των ηλικιωμένων σε όλη την Ευρώπη, η οποία επιδιώκει να διευκολύνει την ανάπτυξη στρατηγικών και πολιτικών για τους ηλικιωμένους σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία επιφέρει η συνύπαρξη καρδιαγγειακών νοσημάτων με διαβήτη τύπου 2, γεγονός που μειώνει αισθητά το προσδόκιμο ζωής. Σύμφωνα με τον ερευνητή Μαρκ O’Doherty από το Βασιλικό Πανεπιστήμιο του Μπέλφαστ , η υιοθέτηση ενός ευεργετικού τρόπου ζωής, που δεν περιλαμβάνει το κάπνισμα, την ελαφριά ή ακόμα και μέτρα κατανάλωση ποτού, την τακτική άσκηση και τη διατήρηση μιας μικρής υπέρβασης του δείκτη μάζας σώματος, ωφελεί και τα δύο νοσήματα αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής. Ενώ η κα Amina Αμαντού από το Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο υποστηρίζει ότι υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ διαβήτη και του κινδύνου προσβολής από καρκίνο. Ο Μάρτιν Bobak από το University College του Λονδίνου σημειώνει ότι τυχαιοποιημένες μελέτες σε υγιείς εθελοντές έχουν δείξει την αναγκαιότητα πρόσληψης φυλλικού οξέως από τους ηλικιωμένους καθώς βοηθά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Το κάπνισμα και τα καρδιαγγειακά νοσήματα σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας ήταν το θέμα που αναλύθηκε από τον εκπρόσωπο του Γερμανικού αντικαρκινικού Ερευνητικού Κέντρου, Ute Μονς , το κάπνισμα είναι ένας ισχυρός ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου που σχετίζεται με την θνησιμότητα των ηλικιωμένων καθώς ευθύνεται για την εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Η παχυσαρκία και ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου αναλύθηκε από τη Μαρία Hughes του Βασιλικού Πανεπιστημίου του Μπέλφαστ. Σύμφωνα με την κα Hughes η περίμετρος μέσης, ένας δείκτης της κοιλιακής παχυσαρκίας, και μέτρο της συνολικής παχυσαρκίας από το δείκτη μάζας σώματος που αφορά στην πρόβλεψη του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου σε ηλικιωμένους άνδρες και γυναίκες ηλικίας 60-69, αλλά και σε μεγαλύτερες ηλικίες 70 -79 ετών.
Ο ρόλος της κοινωνικο-οικονομικής θέσης στην ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2 σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας αναπτύχθηκε από τον Κρίστοφερ Steele του Βασιλικού Πανεπιστημίου του Μπέλφαστ. Όπως είπε η χαμηλή κοινωνικο-οικονομική κατάσταση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Η παχυσαρκία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2, ακόμη και μεταξύ μορφωμένων ατόμων, καθώς το 20% των ερωτηθέντων αποκάλυψαν ότι η έλλειψη χρημάτων ωθεί στην κατανάλωση λάθος τροφών και σε μη άσκηση. Όπως είπε και η Loubaba Mamluk, η μη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών αυξάνει τον κίνδυνο του διαβήτη τύπου 2.
Από το Ελληνικό Ίδρυμα Υγείας, ο κ. Κώστας Tσιλίδης τόνισε ότι ο καρκίνος συνδέεται με τα υψηλά ποσοστά αναπηρίας και θνησιμότητας. Η Melina Arnold από το Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο είπε ότι, η παχυσαρκία αθροιστικά επιφέρουν στους ηλικιωμένους καρκίνο του παχέος εντέρου ή καρκίνο του μαστού σε μετα-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Ο Heinz Freisling από το Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο η παχυσαρκία έχει άμεση σχέση με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μεταξύ των ηλικιωμένων ενώ, José Manuel Ordóñez-Mena υποστήριξε ότι οι μικρές συγκεντρώσεις της βιταμίνης D στο αίμα μπορεί να έχουν σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη του καρκίνου μεταξύ των ηλικιωμένων στην Ευρώπη κάτι στο οποίο συμφωνεί και ο Ben Schöttker απόο το Γερμανικό Κέντρο Έρευνας του Καρκίνου. Ο Pietro Ferrari επίσης από το Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο επεσήμανε ότι η χρήση αλκοόλ συμβάλλει στην ανάπτυξη του καρκίνου στην άνω αεροφόρο-πεπτική οδό καθώς επίσης και του μαστού, του ήπατος και του παχέος εντέρου.
Η οστεοπόρωση και τα κατάγματα επηρεάζουν τη θνησιμότητα, τη νοσηρότητα και την αναπηρία σε μεσήλικες και ηλικιωμένους, υποστήριξε ο εκπρόσωπος από το Ελληνικό Ίδρυμα Υγείας, Νικόλαος Παπαδημητρίου ειδικά σε όσους ζουν μόνοι τους.
Η γνωστική έκπτωση και οι νοητικές διαταραχές, όπως η νόσος Alzheimer υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι συνδέονται με τον ιό του έρπητα. Περαιτέρω μελέτες που εξετάζουν τις επιπτώσεις της καθιστικής ζωής και τις διατροφικές συνήθειες στις παθήσεις των εγκεφαλικών αγγείων είπε ο Sture Eriksson από το Πανεπιστήμιο της Umea.
Σύμφωνα με τον Bernardine Stegeman από το University College του Λονδίνου η πρόωρη εμμηνόπαυση συσχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα. Γυναίκες που μπήκαν στην εμμηνόπαυση μεταξύ 40 και 44 ετών φαίνεται να έχουν 16% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από ότι οι γυναίκες που βιώνουν την εμμηνόπαυση μεταξύ 50 και 54 ετών. Η πιθανότητα θανάτου ήταν 9% υψηλότερη στις γυναίκες που περνούν στην εμμηνόπαυση μεταξύ των ηλικιών 45 και 49.
Η υγιής γήρανση μέσω μιας υγιεινής διατροφής αυξάνει το προσδόκιμο ζωής κατά περίπου 2 χρόνια και προλαμβάνει την καρδιαγγειακή θνησιμότητα στους ηλικιωμένους πληθυσμούς στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τις διατροφικές συστάσεις του Παγκόσμιου Ταμείου Έρευνας για τον Καρκίνο και του Αμερικανικού Ινστιτούτου Έρευνας για τον Καρκίνο επισημαίνει ότι η σωστή διατροφή αποτρέπει την εμφάνιση των καρκίνων.
Η μέτρηση των κατάλληλων βιοδεικτών στο αίμα δείχνει πιθανές ανεπάρκειες διατροφής και την σορροπία οξείδωσης στο ανθρώπινο σώμα και μπορεί να παράσχει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες που οδηγούν σε χρόνιες ασθένειες και της διαδικασίας γήρανσης. Ενώ, οι γενετικοί παράγοντες συχνά συνδέονται με ασθένειες που εμφανίζονται νωρίς στη ζωή, αλλά υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι τα γονίδια μπορεί επίσης να εμπλέκεται στην αναπηρία σύμφωνα με τη Sara Willems από το Erasmus Universitair Medisch Centrum στο Ρότερνταμ.
«Η κοινωνία θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει τους ηλικιωμένους ως ισότιμα μέλη της, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις ιδιαίτερες ανάγκες που έχουν και να τους προσφέρει μια καλή ποιότητα ζωής,» δήλωσε η καθηγήτρια κ. Αντωνία Τριχοπούλου, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας. «Σκοπός του προγράμματος είναι να προστεθούν τα νέα στοιχεία που προέκυψαν από τις έρευνες του CHANCES σε αυτά που ήδη γνωρίζουμε, με σκοπό τη βελτίωση της Ευρωπαϊκής πολιτικής στο θέμα της υγείας των ηλικιωμένων.»
Να σημειωθεί ότι το CHANCES (2010-2015) υλοποιήθηκε στο Έβδομο Πρόγραμμα-Πλαίσιο (European Union Seventh Framework Programme – FP7) με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και με τον συντονισμό του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας (ΕΙΥ). Ερευνητές από 17 συνεργαζόμενα κέντρα εστίασαν σε 14 κλειστούς πληθυσμούς στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική, με σκοπό τη χαρτογράφηση της νοσηρότητας των ηλικιωμένων και τη διερεύνηση των αιτιών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των σχετικών νοσημάτων.
