Της Ανθής Αγγελοπούλου
Μια διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής ερευνητές από το Vetmeduni της Βιέννης έχει κάνει μια σημαντική ανακάλυψη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση της λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας. Προσδιόρισαν την πρωτεΐνη STAT5B ως ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της νόσου. Τα ευρήματα αντιπροσωπεύουν μια πιθανή θεραπευτική προσέγγιση που περιλαμβάνει νέες στρατηγικές ιατρικής ακρίβειας.
Το γονίδιο BCR / ABL, το οποίο δεν εμφανίζεται σε υγιείς ανθρώπους, έχει αποδειχθεί ότι είναι αιτιολογικός παράγοντας στην παθογένεση της οξείας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας των κυττάρων Β. Το γονίδιο προκαλεί τα λευκά αιμοσφαίρια να γίνουν λευχαιμικά κύτταρα που αναπαράγονται εκτός ελέγχου.
Προηγούμενες μελέτες από την ερευνητική ομάδα της Veronika Sexl στο Vetmeduni της Βιέννης είχαν ήδη δείξει ότι ο μεταγραφικός παράγοντας STAT5 ήταν απαραίτητος για την ανάπτυξη της λευχαιμίας που προκαλείται από BCR / ABL. Η λύση φαινόταν απλή, σύμφωνα με τους ειδικούς, αν αφαιρούσαν το STAT5 τα καρκινικά κύτταρα πεθαίνουν.
Όμως, το STAT5 αποτελείται από δύο γονίδια τα STAT5A και STAT5B. Και τα δύο είναι πολύ παρόμοια και, όντας περισσότερο από 90% ταυτόσημα, είχε θεωρηθεί ότι είναι λειτουργικά ίσα. Επομένως, η έρευνα επικεντρώθηκε κατά κύριο λόγο στη λειτουργία του STAT5A, καθώς είχε φανεί πιο σημαντική.
Στην πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη τους στο επιστημονικό περιοδικό Leukemia, η Veronika Sexl από το Ινστιτούτο Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας στο Vetmeduni της Βιέννης, διευθύντρια της μελέτης τόνισε ότι στις προηγούμενες μελέτες τους, απενεργοποιούσαν και τα δύο γονίδια, καθώς βρίσκονται δίπλα στο χρωμόσωμα. Τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί περιπτώσεις ασθενών με μεταλλάξεις που έχουν ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του STAT5 το οποίο θεωρείται ότι οδηγεί σε ασθένειες. Παραδόξως, αυτές οι μεταλλάξεις βρέθηκαν σε πολύ υψηλότερη συχνότητα στο STAT5B παρά στο STAT5A. Αυτό το εύρημα οδήγησε την ερευνητική ομάδα να αναρωτηθεί γιατί υπάρχουν μεταλλάξεις στο STAT5B και όχι στο STAT5A και γιατί η υπερδιέγερση των καρκινικών κυττάρων STAT5B είναι «καλό».
Νέες στρατηγικές ιατρικής ακρίβειας
Η ερευνητική ομάδα της Vetmeduni της Βιέννης προσπάθησε να σώσει απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις διερευνώντας τη διαφορετική λειτουργία των STAT5A και STAT5B σε μοντέλο ποντικού και σε κύτταρα ανθρώπινης λευχαιμίας.
Η απουσία του STAT5A οδήγησε σε μείωση της κυτταρικής επιβίωσης και του σχηματισμού αποικιών κακοήθων καρκινικών κυττάρων. Ακόμη πιο σημαντικά αποτελέσματα παρατηρήθηκαν απουσία STAT5B. Στο μοντέλο ποντικού, η απώλεια του STAT5B αύξησε την ανταπόκριση ιντερφερόνης και τον κατασταλμένο μετασχηματισμό.
Στην αντίθετη περίπτωση σε ασθενείς με υπερδραστήριο STAT5B η αντίδραση ιντερφερόνης κατά της ανάπτυξης του όγκου καταστέλλεται και ο μετασχηματισμός ενισχύεται.
Η Andrea Hölbl-Kovacic από το Ινστιτούτο Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας στο Vetmeduni της Βιέννης επεσήμανε ότι τα δεδομένα δείχνουν ότι τα STAT5A και STAT5B είναι δίδυμα με διαφορετικές προσωπικότητες και ότι το STAT5B διευκολύνει τη λευχαιμογένεση στην BCR / ABL λευχαιμία.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό μπορεί να έχει άμεση κλινική σημασία για τους ασθενείς, καθώς η καλύτερη κατανόηση του πολύπλοκου ρόλου του STAT5B θα μπορούσε να επιτρέψει την ανάπτυξη στρατηγικών ιατρικής ακρίβειας για τη θεραπεία ασθενειών.
Πηγές:
https://www.vetmeduni.ac.at/en/infoservice/press-releases/press-releases-2019/new-treatment-approach-for-leukemia/
https://www.news-medical.net/news/20190124/Novel-therapeutic-approach-for-treatment-of-leukemia.aspx – Alina Shrourou B.Sc. Zoology
