Έπειτα από επανεξέταση από την Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης – Αξιολόγησης Κινδύνου (PRAC) των διαλυμάτων ιφωσφαμίδης για έγχυση, η επιτροπή ασφάλειας του EMA (PRAC) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα οφέλη τους εξακολουθούν να υπερτερούν των κινδύνων στη θεραπεία διαφόρων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων συμπαγών όγκων και καρκίνων αίματος όπως τα λεμφώματα (καρκίνος λευκών αιμοσφαιρίων).
Η επανεξέταση ξεκίνησε επειδή δύο πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι ο κίνδυνος εγκεφαλοπάθειας (διαταραχών του εγκεφάλου) με λήψη ιφωσφαμίδης σε μορφή διαλύματος είναι υψηλότερος από τη λήψη της σε μορφή κόνεως. Η εγκεφαλοπάθεια που προκαλείται από την ιφωσφαμίδη θεωρείται ένας πολύ κοινός, γνωστός κίνδυνος και είναι γενικά αναστρέψιμος.
Η Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης – Αξιολόγησης Κινδύνου (PRAC) εξέτασε όλα τα διαθέσιμα δεδομένα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αυξημένος κίνδυνος εγκεφαλοπάθειας με ιφωσφαμίδη χορηγούμενη ως διάλυμα δεν θα μπορούσε ούτε να επιβεβαιωθεί ούτε να αποκλειστεί, λόγω περιορισμών στα δεδομένα. Η PRAC συνέστησε ότι η υπάρχουσα προειδοποίηση σχετικά με την εγκεφαλοπάθεια που προκαλείται από την ιφωσφαμίδη που υπάρχει στις πληροφορίες του προϊόντος, πρέπει να επικαιροποιηθεί με τις πλέον πρόσφατες πληροφορίες σχετικά με αυτήν την ανεπιθύμητη ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των χαρακτηριστικών και των παραγόντων κινδύνου, καθώς και να επισημαίνεται η ανάγκη στενής παρακολούθησης των ασθενών.
Η ιφωσφαμίδη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία διαφόρων μορφών καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων συμπαγών όγκων και λεμφωμάτων. Δίδεται δια μέσου της φλέβας και διατίθεται ως έτοιμο διάλυμα, συμπύκνωμα για διάλυμα και σκόνη για διάλυμα προς έγχυση στη Γερμανία και τη Γαλλία. Στα περισσότερα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ διατίθεται μόνο ως σκόνη για διάλυμα προς έγχυση.
Ο ΕΜΑ επισημαίνει επίσης, ότι οι εταιρείες που εμπορεύονται ιφωσφαμίδης χορηγούμενη σε μορφή διαλύματος διάλυμα θα πρέπει να διεξάγουν μελέτες για διερεύνηση της σταθερότητας των φαρμάκων, προκειμένου να καθοριστούν οι βέλτιστες συνθήκες αποθήκευσης.
Συμβουλές ΕΜΑ για το κοινό
Η εγκεφαλοπάθεια (εγκεφαλικές διαταραχές) είναι μια πολύ συχνή, γνωστή παρενέργεια της ιφωσφαμίδη και είναι γενικά αναστρέψιμη. Δύο πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση διαλυμάτων ιφωσφαμίδης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αυτής της παρενέργειας σε σύγκριση με τη χρήση της μορφής σκόνης. Ωστόσο, μια εμπεριστατωμένη ανασκόπηση όλων των διαθέσιμων δεδομένων δεν θα μπορούσε ούτε να επιβεβαιώσει ούτε να αποκλείσει αυτόν τον αυξημένο κίνδυνο.
Γι’ αυτό, το φύλλο οδηγιών για αυτά τα φάρμακα θα ενημερωθεί με τις τελευταίες πληροφορίες σχετικά με παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλοπάθειας και πώς να αναγνωρίσετε σημεία αυτής της παρενέργειας.
Ο ΕΜΑ συμβουλεύει τους ασθενείς να ενημερώσουν το γιατρό τους αν αντιμετωπίσουν συμπτώματα σύγχυσης, υπνηλίας, απώλειας αισθήσεων, ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις (ψευδείς πεποιθήσεις), θολής όρασης, διαταραχής της αντίληψης (δυσκολία κατανόησης πληροφοριών που παρέχονται μέσω των αισθήσεων), προβλήματα με την κίνηση όπως μυϊκοί σπασμοί ή συσπάσεις, ανησυχία, αργής ή ακανόνιστης κίνησης, απώλειας ελέγχου της ουροδόχου κύστης και επιληπτικές κρίσεις (σπασμοί).
Να τον ενημερώσουν επίσης προτού λάβουν ιφωσφαμίδη εάν προηγουμένως έχουν λάβει θεραπεία με σισπλατίνη ή φάρμακα που επηρεάζουν τον εγκέφαλο, όπως για τη θεραπεία ή την πρόληψη εμέτου και ναυτίας, υπνωτικά χάπια, οπιοειδή παυσίπονα ή αντιαλλεργικά.
Πληροφορίες ΕΜΑ για τους επαγγελματίες υγείας
Η προκαλούμενη από ιφωσφαμίδη τοξικότητα του ΚΝΣ μπορεί να εμφανιστεί μέσα σε λίγες ώρες από τη χορήγηση έως μερικές ημέρες μετά και στις περισσότερες περιπτώσεις επιλύεται εντός 48-72 ωρών από τη διακοπή της ιφωσφαμίδης. Εάν προκληθεί τοξικότητα στο ΚΝΣ, θα πρέπει να διακοπεί η χορήγηση ιφωσφαμίδης.
- Οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται στενά για συμπτώματα εγκεφαλοπάθειας, ιδίως εάν οι ασθενείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλοπάθειας. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν σύγχυση, υπνηλία, κώμα, παραισθήσεις, θολή όραση, ψυχωτική συμπεριφορά, εξωπυραμιδικά συμπτώματα, ακράτεια ούρων και επιληπτικές κρίσεις.
- Η τοξικότητα στο ΚΝΣ φαίνεται να είναι δοσοεξαρτώμενη. Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη εγκεφαλοπάθειας που σχετίζεται με την ιφωσφαμίδη περιλαμβάνουν υπολευκωματιναιμία, μειωμένη νεφρική λειτουργία, κατάσταση χαμηλής απόδοσης, πυελική νόσο και προηγούμενες ή συγχορηγούμενες νεφροτοξικές θεραπείες συμπεριλαμβανομένης της σισπλατίνης.
- Λόγω της πιθανότητας πρόσθετων επιδράσεων, φάρμακα που δρουν στο ΚΝΣ (όπως αντιεμετικά, ηρεμιστικά, ναρκωτικά ή αντιισταμινικά) πρέπει να χρησιμοποιούνται με ιδιαίτερη προσοχή ή, εάν είναι απαραίτητο, να διακόπτονται σε περίπτωση εγκεφαλοπάθειας που προκαλείται από την ιφωσφαμίδη.
Ανθή Αγγελοπούλου
