Της Ανθής Αγγελοπούλου
Η στόχευση του γονιδίου της απολιποπρωτεΐνης Β (ApoB) δεν έχει μελετηθεί σε κλινικές δοκιμές για καρδιαγγειακά συμβάματα εξαιτίας του κινδύνου της λιπαρής ηπατικής νόσου, αλλά η φυσικώς εμφανιζόμενη μετάλλαξη υποδηλώνει ότι μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Ένα είδος σπάνιας γονιδιακής μετάλλαξης μπορεί να αποτρέψει τις καρδιακές παθήσεις, σύμφωνα με νέα μελέτη που διεξάγεται από μία ερευνήτρια της Σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου της Βοστώνης. Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Genomic and Precision Medicine» διαπιστώνει ότι οι παραλλαγές της περικοπής πρωτεϊνών στο γονίδιο της απολιποπρωτεΐνης Β (ApoB) συνδέονται με χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων και LDL χοληστερόλης και μειώνουν τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου κατά 72%.
Οι παραλλαγές της περικοπής πρωτεϊνών στο γονίδιο ApoB συγκαταλέγονται μεταξύ των αιτιών μιας διαταραχής που ονομάζεται οικογενειακή υποβηταλιποπρωτεϊναιμία (FHBL), η οποία προκαλεί το σώμα ενός ατόμου να παράγει λιγότερο λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας (LDL) και πλούσιες σε τριγλυκερίδια λιποπρωτεΐνες. Τα άτομα με FHBL γενικά έχουν πολύ χαμηλή χοληστερόλη LDL, αλλά διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να παρουσιάσουν λιπώδη ηπατικά νοσήματα.
Τι είναι η οικογενής υποβηταλιποπρωτεϊναιμία (FHBL)
Η οικογενής υποβηταλιποπρωτεϊναιμία (FHBL) είναι μία σπάνια διαταραχή που οφείλεται σε μεταλλάξεις γονιδίων που ευθύνονται για την παραγωγή και έκκριση πρωτεϊνών-φορέων της απολιποπρωτεΐνης Β (apoB), με αποτέλεσμα διαταραχή στη μεταφορά και απορρόφηση των λιπιδίων. Χαρακτηρίζεται από χαμηλή τιμή της apo-B και τιμές της LDL χοληστερόλης μεταξύ 20-50mg/dl. Συνήθως έχει χαμηλές τιμές τριγλυκεριδίων και ολικής χοληστερόλης. Εκτιμάται ότι 1/1000- 1/3000 άτομα γεννιούνται με αυτή τη μετάλλαξη και κληρονομείται με αυτοσωμική συνεπικρατή κληρονομικότητα. Πάνω από 90 μεταλλάξεις στο γονίδιο APOB έχουν ανιχνευθεί με αποτέλεσμα την παραγωγή μικρότερης πρωτεΐνης από τη φυσιολογική. Η σοβαρότητα της κατάστασης φαίνεται να διαφοροποιείται ανάλογα με το μέγεθος της πρωτεΐνης που παράγεται.
Η κλινική εικόνα ποικίλλει από τελείους ασυμπτωματικούς φορείς έως σοβαρές διαταραχές σε διάφορα συστήματα, κυρίως ως αποτέλεσμα της διαταραχής της απορρόφησης λιποδιαλυτών βιταμινών (βιταμίνη Α, βιταμίνη Ε). Οι διαταραχές αυτές μπορεί να είναι νευρολογικές όπως σταδιακή νευροεκφύλιση, οφθαλμολογικές (αμφιβληστροειδοπάθεια), αιματολογικές (ακανθοκυττάρωση) και γαστρεντερικές (στεατόρροια, διάρροιες, υποθρεψία, λιπώδες ήπαρ, αύξηση ηπατικών ενζύμων, κίνδυνος ηπατοκυτταρικού καρκίνου).
Η νέα μελέτη
Όπως εξηγεί η συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Gina Peloso, επίκουρη καθηγήτρια Βιοστατιστικής στο BUSPH, ένα εγκεκριμένο φάρμακο, το Mipomersen, μιμείται τα αποτελέσματα της εμφάνισης μιας από αυτές τις παραλλαγές στο γονίδιο ApoB, αλλά λόγω του κινδύνου της λιπαρής ηπατικής νόσου, δεν θα γίνουν κλινικές δοκιμές για καρδιαγγειακά συμβάματα. Ωστόσο, με τη χρήση της γενετικής, όπως λέει, μπορούν να εξάγουν τα απαραίτητα στοιχεία ότι η στόχευση αυτού του γονιδίου πιθανότατα μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου.
Η ερευνητική ομάδα ανέστειλε το γονίδιο ApoB σε μέλη 29 Ιαπωνικών οικογενειών με FHBL. Οι 8 από τις ιαπωνικές οικογένειες είχαν παραλλαγές περικοπής πρωτεϊνών στο γονίδιο ApoB και μερικά άτομα με μία από αυτές τις παραλλαγές είχαν επίπεδα LDL χοληστερόλης 55 mg / DL χαμηλότερα και επίπεδα τριγλυκεριδίων 53% χαμηλότερα από τα άτομα που δεν είχαν παραλλαγή του γονιδίου ApoB.
Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης το γονίδιο ApoB σε 57.973 συμμετέχοντες από μια δωδεκάδα μελετών περιπτωσιολογικού ελέγχου στεφανιαίας νόσου σε άτομα με Αφρικανικές, Ευρωπαϊκές και Νότιες Ασιατικές καταβολές, από τους οποίους 18.442 είχαν καρδιακή νόσο σε πρώιμο στάδιο. Και πάλι, διαπίστωσαν ότι άτομα με αυτές τις παραλλαγές του γονιδίου ApoB είχαν χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης LDL και τριγλυκεριδίων. Μόνο το 0,038% των ατόμων με στεφανιαία νόσο έφερε μια παραλλαγή του γονιδίου ApoB, ενώ το 0,092% των ασθενών χωρίς στεφανιαία νόσο έδειξε ότι η μεταφορά των γονιδιακών παραλλαγών στο ApoB μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου.
Πηγές:
http://www.bmc.org/
https://www.news-medical.net/news/20190513/Rare-gene-mutation-may-prevent-heart-disease-study-reveals.aspx
