Skip to main content

AstraZeneca: Πώς και γιατί έφτασε στην απόσυρση του εμβολίου

Η ζήτηση, το θέμα των παρενεργειών και οι κινήσεις της εταιρείας μετά την πανδημία

Ξάφνιασε την αγορά η απόφαση της AstraZeneca να αποσύρει το εμβόλιο κατά του κορονοϊού επικαλούμενη μειωμένη ζήτηση και πλεόνασμα νέων εμβολίων. Ωστόσο, μερίδα της αγοράς αποδίδει την απόφαση αυτή και στην ύπαρξη σοβαρής παρενέργειας, γνωστής ως θρόμβωση με σύνδρομο θρομβοκυτταροπενίας.

Σε ανακοίνωσή της η εταιρεία εξηγεί ότι η μείωσης της ζήτησης του εμβολίου λόγω «πλεονάσματος διαθέσιμων επικαιροποιημένων εμβολίων» που στοχεύουν τις νέες μεταλλάξεις του ιού την ανάγκασε να το αποσύρει, συμπληρώνοντας ότι 3 δισεκατομμύρια δόσεις παρασχέθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας και σύμφωνα με ανεξάρτητους υπολογισμούς, σώθηκαν πάνω από 6,5 εκατομμύρια ζωές μόνο τον πρώτο χρόνο.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) ανακοίνωσε στις 7 Μαΐου ότι το εμβόλιο δεν έχει πλέον άδεια χρήσης, με την Κομισιόν να αναφέρει ότι δεν είναι ασυνήθιστες οι αποσύρσεις άδειας κυκλοφορίας φαρμάκων ή εμβολίων για εμπορικούς λόγους. Ωστόσο, σε νομικό έγγραφο που υποβλήθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας, μετά από ομαδική αγωγή, η εταιρεία αναφέρει ότι το εμβόλιό της μπορεί «σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις να προκαλέσει TTS, δηλαδή, θρόμβωση με σύνδρομο θρομβοκυτταροπενίας».

Μάλλον φταίγανε τ’ άστρα

Παρενέργειες

Το εμβόλιο, σύμφωνα με τους ειδικούς, αν και είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, ενέχει τον κίνδυνο της σπάνιας και σοβαρής αυτής παρενέργειας που εμφανίστηκε σε περίπου δύο έως τρία άτομα ανά 100.000. Το θέμα παρενεργειών ήταν γνωστό. Στις 6 Απριλίου 2021 ο επικεφαλής εμβολίων του EMA Marco Cavaleri ανακοίνωσε σύνδεση του εμβολίου Vaxzevria με σπάνιους θρόμβους αίματος. Την επόμενη μέρα, ο EMA το επιβεβαίωσε, αλλά συνέχισε να συνιστά το εμβόλιο, λέγοντας ότι τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ των κινδύνων. Με αφορμή τα δημοσιεύματα, ο καθηγητής Επιδημιολογίας Γκίκας Μαγιορκίνης επεσήμανε ότι η παρενέργεια των θρομβώσεων ήταν εξαιρετικά σπάνια και γνωστή από την περίοδο της πανδημίας και ότι το όφελος ήταν χιλιάδες φορές μεγαλύτερο. Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο πρόεδρος του ΕΟΦ, καθηγητής Φαρμακολογίας Ευάγγελος Μανωλόπουλος.

Αδειοδότηση

Στις 27 Δεκεμβρίου 2020, ο διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca, Πασκάλ Σοριό, ανακοίνωσε ότι «ανακάλυψαν τη φόρμουλα που κερδίζει» και στις 30 Δεκεμβρίου 2020 το Ηνωμένο Βασίλειο ενέκρινε την επείγουσα χρήση του εμβολίου Oxford-AstraZeneca COVID-19. Στις 30 Μαρτίου 2021, ο Σουηδικός Οργανισμός Φαρμάκων ανακοίνωσε ότι θα άλλαζε το όνομα του εμβολίου σε Vaxzevria. Το εμβόλιο εγκρίθηκε για χρήση από 18 ετών και άνω σε δύο δόσεις με διαφορά περίπου τριών μηνών.

Οι εξαγορές της μετά την πανδημία

Η περίοδος της πανδημίας αύξησε τη ρευστότητα της εταιρείας και προέβη σε σημαντικές εξαγορές. Το 2021 η AstraZeneca είχε ανακοινώσει διπλασιασμό των καθαρών κερδών της το πρώτο τρίμηνο (1,56 δισ. δολ.), περίοδο στην οποία οι πωλήσεις του εμβολίου κατά του Covid-19 ανήλθαν σε 275 εκατ. δολάρια.

Το 2021 απέκτησε την Alexion Pharmaceuticals και την Caelum Biosciences. Το 2022 ανακοίνωσε την εξαγορά της TeneoTwo για 1,3 δισ. δολάρια, της LogicBio Therapeutics και της Neogene Therapeutics.

Το 2023 εξαγόρασε την CinCor Pharma για 1,8 δισ. δολάρια, την Icosavax για 1,1 δισ. δολάρια και την Gracell Biotechnologies αξίας 1,2 δισ. δολαρίων και επίσης ξεκίνησε την επιχείρηση τεχνολογίας υγείας Evinova. Τον Μάρτιο του 2024 εξαγόρασε την Amolyt Pharma για 1,05 δισ. δολάρια σε μετρητά και τη Fusion Pharmaceuticals Inc έναντι 2 δισ. δολαρίων σε μετρητά.