Ξεκινά στην Ελλάδα Εθνικό Πρόγραμμα πρόληψης και ελέγχου των νοσοκομειακών λοιμώξεων

Της Ανθής Αγγελοπούλου

Σε εφαρμογή τίθεται άμεσα το Εθνικό Πρόγραμμα πρόληψης και ελέγχου των νοσοκομειακών λοιμώξεων (ΝΛ) και της Μικροβιακής Αντοχής (ΜΑ) στα νοσοκομεία του ΕΣΥ μετά την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του Οργανισμού Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ) και του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας & Έκβασης Νοσημάτων – CLEO.

Το μνημόνιο συνεργασίας υπέγραψαν ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Βασίλης Μπαλάνης και ο επιστημονικός διευθυντής του CLEO, καθηγητής Θεοκλής Ζαούτης, παρουσία του αναπληρωτή υπουργού Υγείας  Βασίλη Κοντοζαμάνη, του γ.γ. Υπηρεσιών Υγείας Ιωάννη Κωτσιόπουλου και της πρόεδρου του ΟΔΙΠΥ Δάφνης Καϊτελίδου.

Το μνημόνιο προβλέπει τη δημιουργία πρότυπων Ελληνικών Δημόσιων Νοσοκομείων στους τομείς της πρόληψης και του ελέγχου των νοσοκομειακών λοιμώξεων (ΝΛ) και της Μικροβιακής Αντοχής (ΜΑ) μέσω ενός 5τους Εθνικού Προγράμματος για την πρόληψη και τον έλεγχο των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της αντοχής στα αντιβιοτικά, που θα υλοποιηθεί με αποκλειστική δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ύψους 5 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας για την ενίσχυση και αναβάθμιση της Υγείας στην Ελλάδα». Ειδικότερα, στο πλαίσιο του Προγράμματος συνεργάζονται, μεταξύ άλλων, το Υπουργείο Υγείας, ο ΕΟΔΥ, ο ΟΔΙΠΥ, η Ελληνική Εταιρεία Ελέγχου Λοιμώξεων, το ΕΚΠΑ και το CLEO.  

Στο πρόγραμμα θα ενταχθούν τα εξής νοσοκομεία:

1. Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού» (1^η ΥΠΕ)
2. Γενικό Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» (1^η ΥΠΕ)
3. Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός» (1^η ΥΠΕ)
4. Αντικαρκινικό – Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «Άγιος Σάββας»  (1^η ΥΠΕ)
5. Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» (2^η ΥΠΕ)
6. Γενικό Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης (3^η ΥΠΕ)
7. Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης (4^η ΥΠΕ)
8. Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας (5^η ΥΠΕ)
9. Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών (Ρίου) (6^η ΥΠΕ)
10. Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου ΠΑΓΝΗ (7^η ΥΠΕ)

Στους στόχους του προγράμματος είναι:

• Η ενίσχυση των Επιτροπών Λοιμώξεων με πρόσθετο νοσηλευτικό προσωπικό, ειδικά εκπαιδευμένο στον έλεγχο των λοιμώξεων, με στόχο να υπάρχει τελικά αναλογία 1 νοσηλευτή λοιμώξεων/250 κλίνες, σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες.
• Η ανάπτυξη Εθνικού Συστήματος παρακολούθησης λοιμώξεων που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη και συστήματος παρακολούθησης ΜΑ, που θα παρέχει σε υποδομές υγείας, αρμόδιες τοπικές και εθνικές Αρχές και συνολικά στη χώρα τα δεδομένα που απαιτούνται για τον εντοπισμό προβληματικών περιοχών, την παρακολούθηση της προόδου των πολιτικών πρόληψης και, τελικά, για την εξάλειψη λοιμώξεων που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη και για τη μείωση της ΜΑ.
• Η δημιουργία Εθνικού Προγράμματος εκπαίδευσης και κατάρτισης, με διαπίστευση, πάνω στις βασικές αρχές πρόληψης και ελέγχου των ΝΛ και της ΜΑ.

Το πρώτο έτος υλοποίησης του πέρα από τα διοικητικά / οργανωτικά θέματα (εκπαιδεύσεις, προκηρύξεις θέσεων εργασίας για νοσηλευτές, μνημόνια συνεργασίας με νοσοκομεία, προσλήψεις Νοσηλευτών Λοιμώξεων, συγκρότηση Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής κ.λπ.) θα ολοκληρωθούν και η προετοιμασία για τη δημιουργία Ενιαίου Εθνικού Συστήματος Καταγραφής για την επιτήρηση των ΝΛ και της ΜΑ και, ο σχεδιασμός Εθνικού Εκπαιδευτικού Προγράμματος, με πιστοποίηση, βασικών αρχών πρόληψης και ελέγχου, που θα υλοποιηθεί από το Τμήμα Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ.

Να σημειωθεί ότι η εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών λόγω παροχής μη ασφαλούς φροντίδας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι μία από τις 10 κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας. Στις χώρες του ΟΟΣΑ εκτιμάται ότι το 15% της συνολικής νοσοκομειακής δραστηριότητας και δαπανών είναι άμεσο αποτέλεσμα αυτών των ανεπιθύμητων ενεργειών, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της αντοχής στα αντιβιοτικά.

Η Ελλάδα σύμφωνα με τα στοιχεία του 2019 παραμένει πρώτη χώρα σε κατανάλωση αντιβιοτικών μεταξύ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Ωστόσο, τα προβλήματα των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής μπορούν να προληφθούν μέσω υλοποίησης μέτρων βελτίωσης της ποιότητας με χαμηλό σχετικά κόστος.

Γι’ αυτό, όπως αναφέρει η πρόεδρος του ΟΔΙΠΥ κα Δάφνη Καϊτελίδου είναι σημαντική η μέριμνα για την ανάπτυξη προτύπων και διαδικασιών ποιότητας για την ασφάλεια των ασθενών, η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, η ανάπτυξη κουλτούρας μέτρησης δεικτών και αναφοράς λαθών, η υποχρεωτική τήρηση των διαδικασιών και η διασφάλιση της συμμόρφωσης στα πρότυπα και τις διαδικασίες.