Skip to main content

Το στρώμα του όζοντος ανακάμπτει

Σύμφωνα με νέα έκθεση του ΟΗΕ, η διαβόητη τρύπα του όζοντος δείχνει να σταμάτησε να μεγαλώνει και στο μέλλον θα συρρικνωθεί, κυρίως χάρις στις προσπάθειες που ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’80 να εξαλειφθούν συγκεκριμένα χημικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται σε ψυκτικά και δοχεία σπρέι.

Τη δεκαετία του ’70 η επιστημονική κοινότητα συνειδητοποίησε για πρώτη φορά το βαθμό των επιβλαβών επιδράσεων των χλωροφθορανθράκων (CFC) στο προστατευτικό στρώμα όζοντος πάνω από την Ανταρκτική. Όπως έχουν δείξει πολυάριθμες μελέτες η καταστροφή του όζοντος προκαλεί αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε αύξηση της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του δέρματος και αποσταθεροποιεί τη χλωρίδα και τη θαλάσσια ζωή του πλανήτη.

Η υπογραφή του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ για τις ουσίες που καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος το 1987 αποτέλεσε ιστορική στιγμή για την αναστροφή του φαινομένου, ενώ με τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις του έγινε η πρώτη συνθήκη που επικυρώθηκε από όλα τα μέλη των Ηνωμένων Εθνών στην ιστορία.

Το πρωτόκολλο τέθηκε σε εφαρμογή το 1989, και 25 χρόνια μετά η προσπάθεια φέρεται να αποδίδει τους καρπούς που οραματίστηκαν οι εμπνευστές του, καθώς η ομάδα των 300 επιστημόνων που έχουν οριστεί από τον ΟΗΕ για την παρατήρηση του στρώματος του όζοντος αναφέρουν θετικά αποτελέσματα.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ το 2050 το στρώμα του όζοντος θα έχει επανέλθει στα σχετικά υγιή επίπεδα της δεκαετίας του ’80, όσον αφορά τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη. Στην Ανταρκτική, όπου η κατάσταση ήταν πιο σοβαρή, εκτιμάται ότι η ανάκαμψη θα ολοκληρωθεί το 2075.

Η τρύπα του όζοντος έφτασε το μέγιστο μέγεθός της το 2006, στα περίπου 30 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ τώρα έχει μειωθεί στα 20 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, αν και το μέγεθος διαφέρει κάθε χρόνο ανάλογα με τις αλλαγές στην ατμοσφαιρική θερμοκρασία. Συγκριτικά η ήπειρος της Ασίας έχει επιφάνεια 44,4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ η Σελήνη 37,9.

Παραδόξως η κλιματική αλλαγή βοήθησε στην ανάκαμψη του στρώματος του όζοντος, καθώς τα αυξημένα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα βοήθησαν στην πτώση της θερμοκρασίας στην ανώτερη στρατόσφαιρα, αυξάνοντας έτσι την ποσότητα του όζοντος, όπως δήλωσε ο Πωλ Α. Νιούμαν, πρόεδρος της επιτροπής του ΟΗΕ.